σχοινόπρασσο
(Alliumschoenoprasum:Amaryllidaceae)
.jpg)
K. Θ. Μπουχέλος Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών
Το σχοινόπρασσο (σχοίνος + πράσσον) είναι το μικρότερο είδος εδώδιμου κρεμμυδιού. (Σημ.Το «σχοίνος»της κοινής ονομασίας του φυτού, δεν σχετίζεται με το γνωστό μας σκίνο (Anacardiaceae), αλλά με ένα είδος Cyperaceaeτηςκύπερης).
Θεωρείται πολυετές, καθώς οι βολβοί του μπορούν να ξεχωθούν και να ξαναφυτευθούν το φθινόπωρο η την άνοιξη, κάθε δυο χρόνια από τη φύτευση τους. Ανήκει στην ΟικογένειαAmaryllidaceae, που συμπεριλαμβάνει το κρεμμύδι, τοσκόρδο, το πράσο και άλλα.
Το σχοινόπρασσοκαλλιεργείται για τα φύλλατου και όχι για τον βολβό του όπως το κοινό κρεμμύδι. Συναντάται στην Ευρώπη, Βόρειο Αμερική και Ασία. Στην Κίνα το χρησιμοποιούσαν ως εδώδιμο εδώ και 5.000 χρόνια.
Καθώς έχει εντομοαπωθητικές ιδιότητες, συνιστάται να φυτεύεται ανάμεσα σε τριανταφυλλιές, καρότα, αμπέλια, ντομάτες, και οπωροφόρα δέντρα.
.JPG)
Προτιμά ηλιόλουστα, γόνιμα ασβεστώδη εδάφη. Οι σπόροι σπέρνονται στο έδαφος την Άνοιξη (10 σπόροι σε κάθε θέση). Μετά την βλάστηση, αραιώνουμε τα φυτάρια και τα τοποθετούμε ανά 20 εκατοστά. Ποτίζουμε άφθονα κατά τις ξηρές περιόδους και εφαρμόζουμε υδροδιαλυτό η υγρό λίπασμα κάθε τέσσερις εβδομάδες. Συγκομίζουμε όταν έχουν φτάσει σε ύψος τα 15 εκατ. περίπου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και το φθινόπωρο, κόβοντας 5 εκ. από το έδαφος. Απειλούνται μόνο από αφίδεςκατά τις θερμές περιόδους.
Το σχοινόπρασσο, όταν καταναλώνεται ως σαλατικό, είναι πλούσιο σε βιταμίνεςκαι σίδηροκαι μπορεί να βοηθήσει στην αναιμία. Επίσης, ρίχνει την πίεσηκαι βοηθά στην πέψη.
Τα λαχανικά που ανήκουν στην οικογένεια Amaryllidaceae,έχουν μελετηθεί εκτενώς σε σχέση με τον καρκίνο, ειδικά του οισοφάγουτουστομάχουκαι του παχέος εντέρου. Οι ευεργετικές και προληπτικές επιδράσεις τους οφείλονται εν μέρει στις πλούσιες χημικές ενώσεις των σουλφιδίων που περιέχουν. Πιστεύεται ότι εμποδίζουν την ανάπτυξη των καρκινικών όγκωνκαι την μετάλλαξή τους, καθώς και τον σχηματισμό ελευθέρων ριζών. Πλείστες επιστημονικές εκθέσεις επιβεβαιώνουν την αναστολή ή περιορισμό των καρκινικών όγκων.
Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of the National Cancer Institute, διαπιστώθηκε ότι οι άνδρες με την υψηλότερη κατανάλωση σε τέτοια λαχανικά είχαν αισθητά μειωμένο κίνδυνο για να εκδηλώσουν καρκίνο του προστάτη.
Σε άλλες έρευνες, στον βολβό, τα φύλλα και το στέλεχος τουAlliumschoenoprasum, προσδιορίστηκαν πολλά αντιοξειδωτικά ένζυμα, φλαβονοειδή, καροτενοειδή, βιταμίνη Cκαι διαλυτές πρωτεΐνες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, το εκχύλισμα του φυτού παρουσιάζει έντονη αντιοξειδωτική δράση, με πρωτεύοντα τα φύλλα του.
Οι αντιμικροβιακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες του φυτού, είναι χρήσιμες στην ανακούφιση των ενοχλήσεων από εγκαύματακαι πονόλαιμο.
Τοφολικό οξύ και ηχολίνη που περιέχονται στο σχοινόπρασσο, βοηθούν στην κατάθλιψη.Η ομοκυστεΐνηεπηρεάζει την παραγωγή ορμονών και ρυθμίζουν όχι μόνο διάθεση, αλλά επίσης τον ύπνο, την κίνηση των μυών, την μάθηση, την μνήμη και την όρεξη.
Τα φύλλα του σχοινόπρασσου έχουν την γεύση του κρεμμυδιού. Μπορούμε να τα προσθέσουμε σε σούπες η σε φαγητά της κατσαρόλας και σαλάτες.
.jpg)
Φρέσκο σχοινόπρασσοβρίσκουμε σε μερικά μεγάλα σούπερ μάρκετ σε γλαστράκια ή ματσάκια ή σε μικρά πλαστικά κουτιά. Επίσης, σε μεγάλα φυτώρια σε μερικά ενημερωμένα μανάβικα καιξερό σχοινόπρασσο σε καλά καταστήματα μπαχαρικών. Τεμαχίζονται και πακετάρονται σε πλαστικά σακουλάκια και μπορούν να παραμείνουν στην κατάψυξη επί περίπου 6 μήνες.
Σημείωση:Μέσα στα κύτταρα των Amaryllidaceae, υπάρχει μια άοσμη ένωση του θείου ηalliin. Ανάμεσα όμως στα κύτταρα, υπάρχει το ένζυμο alliinase, ο δακρυγόνος - καυστικός παράγων που συντίθεται ώστε τα φυτά αυτά να μην τρώγονται από τα ζώα και να τα προστατεύει από έντομακαι μύκητες. Υπάρχει σε μεγαλύτερες ποσότητες στους βολβούς και λιγώτερο στα φύλλα (βλέπε σκόρδο).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Druga B. et al. (2011)Two Novel Alliin Lyase (Alliinase) Genes from Twisted-Leaf Garlic (Allium obliquum) and Mountain Garlic (Allium senescens ssp. montanum) Not Bot Horti Agrobo, , 39(2):293-298
Kaufman, Peter B. et al. (1999). Natural Products from Plants. Boca Raton: CRC Press. p. 261.
Parvu, A.E. et al. (2014),Anti-inflammatory effect of Allium schoenoprasum L. leaves. Journal of physiology and Pharmacology65, 2, 309-315
Holtom. J. and Hylton. W. (1979) Complete Guide to Herbs. Rodale Press
Staub, Jack E. (2008). 75 Exceptional Herbs for Your Garden. Gibbs Smith. p. 54.
Taiichiro Sekiet al. (2008) Anticancer effects of diallyl trisulfide derived from garlic. Asia Pac J Clin Nutr 17:249-252
Stajner D, Canadanović-Brunet J, Pavlović A. (2004) Allium schoenoprasum L., as a natural antioxidant. Phytother Res.;18(7):522-4.