Quantcast
Channel: Biokipos
Viewing all 577 articles
Browse latest View live
↧

Κατάλληλα φυτά για βραχόκηπο

August 28, 2019, 12:42 pm
$
0
0
της Εφης Νυδριώτη
Γεωπόνος Γ.Π.Α.-Αρχιτέκτων Τοπίου M.Sc

Κατάλληλα φυτά για βραχόκηπο
Κατάλληλα φυτά για βραχόκηπο μπορούμε να βρούμε παντού τόσο σε φυτώρια όσο και στη φύση, σε παραθαλάσσιες και σε ηπειρωτικές περιοχές. Τα βασικά τους χαρακτηριστικά προκειμένου να επιλεγούν ως φυτά βραχόκηπου είναι:
  • το ύψος και το πλάτος τους, τα οποία στην ώριμη ηλικία δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 100 εκ.,
  • να είναι ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία,
  • να επιζητούν τον ήλιο
  • να αναπτύσσονται με αργούς ρυθμούς
  • με το χρώμα των ανθέων, την εποχή της ανθοφορίας τους, το σχήμα και το χρώμα  του φυλλώματος τους, να δημιουργούν όμορφη εικόνα όλες τις εποχές του έτους.
Παρατηρώντας προσεκτικά τη φύση και τα φυτά που αναπτύσσονται,  διαμορφώνουμε τη σωστή αντίληψη για το τι φυτά θα πρέπει να επιλέξουμε για το βραχόκηπο. Γενικά η παρατήρηση του ευρύτερου περιβάλλοντος, μας οδηγεί εκ του ασφαλούς ακόμη και για τον τύπο και τον σχεδιασμό του βραχόκηπου που πρόκειται να δημιουργήσουμε στον κήπο μας και φυσικά για το φυτικό υλικό που θα χρησιμοποιήσουμε.
Αν θέλουμε να κατηγοριοποιήσουμε τα φυτά του βραχόκηπου χάριν της πρακτικότητας στην επιλογή των πιο κατάλληλων, θα πρέπει γενικά να πούμε τα εξής:
  • Να απορρίψουμε τα μεγάλα καλλωπιστικά δέντρα.
  • Οι κάκτοι και τα παχύφυτα είναι μια κατηγορία φυτών που μπορούμε να εμπιστευτούμε, προσέχοντας φυσικά τα βασικά χαρακτηριστικά των επιλογών μας,  όπως αναφέραμε πιο πάνω.
  • Τα αρωματικά φυτά είναι επίσης μια άλλη κατηγορία επιλέγοντας κυρίως: το Θυμάρι, τη Λεβάντα, τη Λεβαντίνη, τη Μαντζουράνα, τη Ρίγανη, το Φασκόμηλο, το Δενδρολίβανο, τη Μέντα.
  • Από τα Βολβώδη-κονδυλώδη φυτά θα χρησιμοποιήσουμε: την Οξαλίδα για το σχήμα μπάλας, για το φύλλωμα  και το χρώμα των ανθέων την Άνοιξη, τις νάνες ποικιλίες της Ντάλιας, τον Νάρκισσο, την Ίριδα, τον Αγάπανθο.
  • Ασφαλώς θα χρησιμοποιήσουμε τις νάνες ποικιλίες των Κωνοφόρων. Ο Γιουνίπερος, το Έλατο γλαυκό, η σφαιρική Τούγια είναι ορισμένα από αυτά με εντυπωσιακό σχήμα και χρώμα φυλλώματος.
  • Οι Αειθαλείς Θάμνοι μας δίνουν πολλές επιλογές φυτών για το βραχόκηπο.  Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την Αγγελική νάνα, την Λευκή Αμπέλια με τα εντυπωσιακά άνθη και το εύρος της ανθοφορίας της, τις νάνες ποικιλίες της Βερονίκης. Σε μεγάλους βραχόκηπους σε πάρκα ή σε μεγάλους κήπους, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ακόμη και Γυνέριο δημιουργώντας μία εξαίρεση. Ακόμη το Ευώνυμο το Αργυρόφυλλο και το Χρυσόφυλλο, το Λεπτόσπερμα, η Μυρτιά νάνα, η Ναντίνια, το Πολυγάλα, το Πυξάρι, το Τεύκριο και το Υπέρικο
  • Οι Φυλλοβόλοι θάμνοι συμβάλλουν ουσιαστικά στην όμορφη εικόνα του βραχόκηπου με την εντυπωσιακή ανθοφορία τους και την εναλλαγή του σχήματος τους κατά την πτώση ή την έκπτυση των φύλων τους με την εναλλαγή των εποχών. Ωστόσο καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται πολλά φυτά στον βραχόκηπο, διότι η πτώση των φύλλων τους δημιουργεί αρκετά προβλήματα στον καθαρισμό του εδάφους  και στην εικόνα του βραχόκηπου: Η Βερβερίδα κόκκινη, Το Κυδωνίαστρο με λευκά άνθη και κόκκινους καρπούς το Φθινόπωρο, η νάνα Μπουκαμβίλια, η νάνα Ροδιά, η Φορσύθια και η Τσιντόνια, είναι από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φυτά.
  • Από τα πολυετή ποώδη φυτά για το χρώμα που θα δώσουν στον βραχόκηπο τα εντυπωσιακά άνθη τους, θα ξεχωρίσουμε: Τον Αστερίσκο με κίτρινα άνθη, την Βερβένα, το Γεράνι, την Γκαζάνια, τη Διμορφοθήκη την οποία χρησιμοποιούμε σε μεγάλες κατασκευές, λόγω του γρήγορου ρυθμού ανάπτυξης και του μεγάλου πλάτους που καταλαμβάνει, την Κουφέα, τη Θαμνώδη Μαργαρίτα, το Σενέσιο, την Φελίτσια και το σφαιρικό Χρυσάνθεμο.
  • Ο βραχόκηπος δεν μπορεί να στερηθεί τα υπέροχα ετήσια ανθοφόρα φυτά, τα οποία προσδίνουν ένα ιδιαίτερο-και διαφορετικό κάθε χρόνο- χρώμα στην κατασκευή. Ο Άλυσσος, το Αγύρατο, η Δαφνούλα, το Δελφίνιο, η Ζίννια, η Μπιγόνια, ο Πανσές, η Πετούνια, η Πορτουλάκα, η Σάλβια είναι φυτά που μπορούν να ‘ζωγραφίσουν’ το βραχόκηπο.

Ενδεικτικός Πίνακας με φυτά κατάλληλα για Βραχόκηπους
  1. Αγήρατο – Ageratum houstorianum – Πόα ετήσια
  2. Άλυσσο – Allyssum maritimum – Πόα ετήσια
  3. Ανεμώνη – Anemone coronaria – Κονδυλώδης Πόα
  4. Αουμπριέτα – Aubrieta deltoidea – Πόα πολυετής
  5. Βερβένα – Verbena bartensis – Πόα πολυετής
  6. Βερβερίδα – Berberis thunbergii – Θάμνος φυλλοβόλος
  7. Βεργένια – Bergenia “Morgenrote” – Εδαφοκαλυπτικός θάμνος
  8. Βερόνικα –  Veronica peduncularis – Πόα Aειθαλής
  9. Βίγκα – Vinca rosae – Πόα ετήσια
  10. Γαρυφαλλάκι (κινέζικο) – Dianthus sinensis – Πόα ετήσια ή διετής
  11. Γαρύφαλλο των ποιητών – Dianthus barbatus – Πόα ετήσια ή διετής
  12. Γιούκα – Yucca gloriosa – Θάμνος αειθαλής
  13. Γιουνίπερος – Juniperus chinensis – Θάμνος κωνοφόρο
  14. Γιουνίπερος – Juniperus communis – Θάμνος κωνοφόρος
  15. Γκαζάνια – Gazania splendens – Πόα πολυετής
  16. Γυψοφίλη – Gypsophylla repens – Πόα πολυετής
  17. Δελφίνιο – Delphinium sp. – Πολυετής πόα
  18. Δενδρολίβανο – Rosmarinus officinalis – Πόα πολυετής
  19. Δεύτσια – Deutzia scrabra – Φυλλοβόλος θάμνος
  20. Διμορφοθήκη – Dimorphotheca aurantiaca – Πόα πολυετής
  21. Εσχόλτσια – Eschscholtzia californica – Πόα ετήσια
  22. Εφόρμπια – Euphorbia cyparissias – Πόα πολυετής
  23. Εφόρμπια – Euphorbia milettii – Πόα πολυετής
  24. Ζίννια – Zinnia elegans – Πόα ετήσια
  25. Ηλιάνθεμο – Helianthemum apenninum – Πόα Aειθαλής
  26. Ημεροκαλίς – Hemerocallis sp. – Βολβώδες- ριζωματώδες
  27. Θυμάρι – Thymus vulgaris – Θάμνος αειθαλής & Thymus praecox arcticus   Αρωματικό φυτό
  28. Ιβερίς – Iberis sempervirens – Πόα Aειθαλής
  29. Ίριδα – Iris germanica – Ριζοματώδης Πόα
  30. Καλέντουλα – Calendula officinalis – Πόα ετήσια
  31. Καλλίστεφος – Callistephus sinensis – Πόα ετήσια
  32. Κατηφές (Ταγέτης) – Tagetes erecta – Πόα ετήσια
  33. Κνιφόφια ή Τρίτομα – Kniphofia uvaria – Πόα
  34. Κυδωνίαστρο – Cotoneaster horizontalis – Θάμνος φυλλοβόλος
  35. Λεβάντα – Lavandula angustifolia – Πόα αειθαλής
  36. Λεβαντίνη – Santolina pinnata – Θάμνος αειθαλής
  37. Μαντζουράνα – Origanum majorana – Πόα πολυετής
  38. Μέντα – Mentha gentilis – Πόα πολυετής
  39. Μίσχανθος – Miscanthus sinensis – Πόα εδαφοκαλυπτικό φυτό
  40. Μπέλα (μαργαρίτα)  – Bellis perennis – Πόα ετήσια
  41. Νάρκισσος (Μανουσάκι) – Narcissus spp. – Βολβώδης Πόα
  42. Νεπέτα – Nepeta recemosa – Πόα πολυετής
  43. Περσικάρια – Persicaria polymorhpa – Πόα πολυετής ημιαειθαλής
  44. Πεύκο – Pinus mugo “Mughus”& Pinus sylvestris “nana” – Κωνοφόρα χαμηλής ανάπτυξης
  45. Πολυγόνι ή Πολύγoνο – Polygonum affine – Πόα πολυετής
  46. Πορτουλάκα-μεταξάκι – Portulaca grandiflora – Πόα ετήσια
  47. Ποτεντίλλα – Potentilla fruticosa – Θάμνος φυλλοβόλος
  48. Πυξάρι (τιμισίρι) – Buxus macrophylla – Θάμνος αειθαλής
  49. Ρείκι – Erica carnea &vagans – Φρυγανώδης θάμνος
  50. Ρείκι (κοινό) – Calluna vulgaris – Εδαφοκαλυπτικός θάμνος
  51. Ρεναγκούλα (Νεραγκούλα) –  Ranunculus asiaticus  –  Κονδυλώδης Πόα
  52. Ρίγανη – Origanum vulgare – Αρωματικό φυτό
  53. Σάλβια – Salvia splendens – Πόα ετήσια
  54. Σελόζια – Selosia argentea – Πόα ετήσια
  55. Σκυλάκι (αντίρρινο) – Antirrhinum majus – Πόα ετήσια
  56. Σπειραία – Spireae japonica – Θάμνος φυλλοβόλος
  57. Στάχυς – Stachys byzantina – Πόα αρωματική
  58. Τεύκριο – Teucrium montanum – Αρωματικό φυτό
  59. Τούγια – Thuja orientalis – Θάμνος αειθαλής
  60. Υπέρικο – Hypeicum calycinum – Θάμνος ημιαειθαλής
  61. Φασκόμηλο – Salvia officinalis – Πόα πολυετής
  62. Φεστούκα – Festuca glauca – Πόα πολυετής
  63. Χόστα – Hosta fortunei – Πόα
της Εφης Νυδριώτη
Γεωπόνος Γ.Π.Α.-Αρχιτέκτων Τοπίου M.Scgreenconcept – Μελέτη, σχεδιασμός, κατασκευή εξωτερικών χώρων
efinyd@gmail.com – Τηλ. επικοινωνίας: 6973813896

πηγη: gardenguide.gr
↧
Search

Παυλόβνια = «Χρυσός»

September 6, 2019, 8:08 am
$
0
0




Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Κωνσταντίνος Θ. Μπουχέλος


Παυλόβνια = «Χρυσός» 

 

Η καταγωγή της Παυλόβνιας εντοπίζεται στην ανατολική και κεντρική Κίνα, όπου και καλλιεργείται επί περισσότερα από 2000 χρόνια.
 Το γένος Paulowniaαποτελείται από 6 έως 17 είδη (αναλόγως του συστήματος ταξινόμησης) εκ των οποίων τα πιο διαδεδομένα είναι τα Paulownia tomentosa, P. elongata και P. fortunei.

Το δέντρο αυτό τα τελευταία χρόνια άρχισε να καλλιεργείται στην Ελλάδα. Οι προοπτικές του είναι πολύ καλές σαν μία νέα εναλλακτική καλλιέργεια, επειδή μπορεί να συνδυασθεί και με συγκαλλιέργεια ετήσιων φυτών. υπολογίζεται ότι, με μία πυκνότητα 80 δέντρων το στρέμμα, θα έχουμε μία ποσότητα 80 κυβικών μέτρων ξυλείας μετά από 8-10 χρόνια. Με μία μέση τιμή 300-400€ το κυβικό το ξύλο, δίνει στα 8-10 χρόνια 24.000- 32.000€ που αντιστοιχούν σε 2.400-3.200€ το στρέμμα ακαθάριστο εισόδημα.


Θεωρείται μία από τις πλέον προσοδοφόρες εναλλακτικές δραστηριότητες στον πρωτογενή τομέα και έχει να κάνει με την παραγωγή ενός πανάκριβου ξύλου.  Η ακαθάριστη πρόσοδος από την ξυλεία της παυλόβνιας  είναι από 3.200 ευρώ έως και 12.000 ευρώ ανά έτος και στρέμμα, ανάλογα με την ποιότητα του ξύλου, χωρίς να υπολογίσουμε τα έσοδα από την πώληση των καυσόξυλων.

Είναι φυλλοβόλο δένδρο που χρειάζεται ελάχιστη φροντίδα, ενώ δεν απαιτείται μεγάλη αρχική επένδυση για την εγκατάστασή της.

Η ταχύτητα αναπτύξεως του δένδρου είναι εντυπωσιακή, καθώς από τη στιγμή που θα φυτευτεί, μπορεί μέσα σε έξι μήνες να γίνει ένα δέντρο με ύψος 3-3,5 μέτρα, με διάμετρο κορμού 8-10 εκατοστά και φύλλα με διάμετρο 70-80 εκατοστά.

 

Ένα δέντρο σε ηλικία 8-10 ετών μπορεί να δώσει 1,0 κυβικό μέτρο ξυλείας και 100 κιλά καυσόξυλων από τους πλάγιους βλαστούς.

Αν λάβουμε υπόψη μας ότι σε ένα στρέμμα φυτεύονται 80 δέντρα, τότε από ένα στρέμμα λαμβάνουμε περίπου 80 κυβικά μέτρα ξυλείας σε 8-10 χρόνια. Η τιμή του ξύλου στο εξωτερικό είναι πολύ υψηλή. Οι τιμές ανάλογα με την ποιότητα του ξύλου κυμαίνονται από 400 έως 1.500 ευρώ το κυβικό.

Η παυλόβνια καλλιεργείται για το ξύλο της, το οποίο στο διεθνές εμπόριο έχει την ονομασία «ΚΙΡΙ» (Kiri)και έχει πολλές εξαιρετικές ιδιότητες:

Επίσης καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό δέντρο και μάλιστα λόγω της ανθεκτικότητας που παρουσιάζει στην επιβαρυμένη με ρύπους ατμόσφαιρα των πόλεων συνιστάται η φύτευσή της σε πάρκα, δενδροστοιχίες και άλλους δημόσιου χαρακτήρα χώρους.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.    Γάτσιος  Κάσσανδρος, εφημερίδα «Το Εθνος» iefimerida.gr –

2.    Chinese Academy of Forestry. (1988). Paulownia in China: Cultivation and utilization. Bejing: Asian Network for Biological Sciences.

3.    Cossalter, C., & Pye - Smith, C. (2003). Fast-wood forestry: myths and realities. Bogor, Indonesia: CIFOR.

4.    Icka, P., Damo, R., & Icka, E. (2016). Paulonia tomentosa, a fast growing timber. The Annals of “Valahia” University of Targoviste.

5.    Σπανός Κωνσταντίνος ,Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών
Λουτρά Θέρμης  – Θεσσαλονίκη

Αρθρα του Κ. Μπουχέλου:

ΣΚΟΛΥΤΕΣ ΠΕΥΚΩΝ ΚΑΙ ΦΕΡΟΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Μια πρόταση για τους φοίνικες

Η «άμπελος του θεού των κεραυνών» και ο καρκίνος

Ακάρεα της σκόνης του σπιτιού





↧
↧

Παιδικές χαρές για ηλικιωμένους ενήλικες Ενισχύei τη δραστηριότητα τους και, Μειώνει τη μοναξιά

September 13, 2019, 5:49 am
$
0
0

Παιδικές χαρές για ηλικιωμένους ενήλικες Ενισχύei τη δραστηριότητα τους και, Μειώνει  τη μοναξιά




   Η ψυχική και σωματική υγεία είναι σημαντική και πρέπει να καλλιεργείται ανεξάρτητα από την ηλικία, αλλά φαίνεται ότι πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην περίπτωση των πιο  ευπαθών ηλικιών, που αφορούν τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους.

     Οι παιδικές χαρές είναι μέρη όπου οι γονείς μπορούν να μεταφέρουν παιδιά για να πάρουν λίγο φρέσκο αέρα, να απολαύσουν τον ήλιο, να αλληλεπιδράσουν με τους συνομηλίκους τους και να ενισχύσουν τις κινητικές τους ικανότητες, τις επικοινωνιακές δεξιότητές τους και να κοινωνικοποιηθούν

        Ωστόσο, αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύ επωφελές και για τους ηλικιωμένους, καθώς έχουν περισσότερα κοινά με τα παιδιά, παρά με άλλες ηλικιακές ομάδες. Πρέπει επίσης να αναπτύξουν το σώμα τους, να κοινωνικοποιήσουν και να ενισχύσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις.


      Οι άνθρωποι μπορούν να είναι  κοινωνικά απομονωμένοι για διάφορους λόγους, όπως  η γήρανση και η εξασθένιση είναι από τις πιο συνηθισμένες αιτίες  Ωστόσο, ανεξάρτητα από την αιτία, είναι συγκλονιστικά εύκολο να αφεθείς να αισθάνεσαι μόνος και ευάλωτος και αυτό μπορεί γρήγορα να προκαλέσει σοβαρή μείωση της σωματικής υγείας και της ευημερίας.

       Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση αυξάνουν τις ανησυχίες της δημόσιας υγείας για τους ανθρώπους όλων των ηλικιών, αλλά επηρεάζουν ιδιαίτερα τους ηλικιωμένους. Η τελευταία εθνική δημοσκόπηση για την υγιή γήρανση διαπίστωσε ότι περίπου το ένα τρίτο των ηλικιωμένων είναι μόνοι.

      Η χρόνια μοναξιά επηρεάζει τη σωματική τους ευεξία, την ψυχική υγεία, τη μνήμη και το προσδόκιμο ζωής. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ακόμη ότι μπορεί να μειώσουν το προσδόκιμο επιβίωσης, περισσότερο από το να είναι υπέρβαροι ή καθισμένοι και εξίσου με το κάπνισμα.

      Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η μοναξιά μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά ζητημάτων υγείας που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη μακροζωία και την ευημερία, συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων κινδύνων καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων, κατάθλιψης, άγχους και πρόωρου θανάτου.

       Από την άλλη πλευρά, αν  τα μεγάλα πάρκα   διαθέτουν εξοπλισμό άσκησης, τους βοηθά να βελτιώσουν τη μυϊκή δύναμη, τον κινητικό συντονισμό, την ισορροπία και την ευελιξία και μπορεί να περιλαμβάνουν όργανα  ποδήλατα γυμναστικής, cross-trainers, flex runners, -ρυθμισμένους μύλους. Παράλληλα   μπορούν να  κοινωνικοποιηθούν και λύσουν τα ζητήματά τους για μοναξιά και απομόνωση.

     Η Joana Hughes, εκπρόσωπος του The Royal Parks, (διαχείριση πάρκων Λονδίνου) εξηγεί ότι αυτά τα πάρκα καλλιεργούν την κοινωνική και ψυχική τους υγεία, ανεξάρτητα  τις διάφορες φυσικές πτυχές της υγείας.

     Τις τελευταίες δεκαετίες, οι παιδικές χαρές για ηλικιωμένους είναι κοινό θέαμα σε όλη την Ασία και την Ευρώπη. Το 1995, η Κίνα δημιούργησε ένα πάρκο για να λειτουργήσει ως χώρος αναψυχής για ηλικιωμένους και αμέσως ακολούθησε η Ιαπωνία και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.


     Ωστόσο, παρόλο που υπάρχουν μόνο πάρκα αποκλειστικά για ηλικιωμένους, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν μια διαφορετική προσέγγιση  και ανοίγουν πάρκα πολλαπλών γενεών, κατάλληλα τόσο για ηλικιωμένους όσο και για παιδιά.

     Οι ηλικιωμένοι απολαμβάνουν την παρέα των παιδιών, και οι δύο ομάδες αλληλεπιδρούν περισσότερο  μεταξύ τους. Ο KaBOOM! είναι ένας αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που βοηθά τις κοινότητες να δημιουργήσουν παιδικές χαρές για παιδιά και συνεργάστηκε με το Ίδρυμα Humana για την ανακαίνιση και ανακατασκευή παλαιών εγκαταλελειμμένων πάρκων.

  Έχουν χτίσει πάνω από 53  πάρκα για όλες τις ηλικίες  σε όλη τη χώρα ώστε  να εξυπηρετήσουν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά και ηλικιωμένους. Η Sarah Pinksy, Διευθυντής Υπηρεσιών Πελατών στο KaBOOM!, αναφέρει  ότι το παιχνίδι είναι μια μεγάλη σύνδεση για τους ενήλικες, τους ηλικιωμένους και τα παιδιά. Το παιχνίδι έχει πολλαπλά γνωστικά και φυσικά οφέλη, ανακουφίζει από το στρες στους ενήλικες και καταπολεμά  το τοξικό στρες στα παιδιά.

      Ο Colin Milner, Διευθύνων Σύμβουλος του Διεθνούς Συμβουλίου για την Ενεργό Γήρανση πρόσθεσε ότι τέτοια περιβάλλοντα είναι άκρως κοινωνικά και έχουν θετικά και αναζωογονητικά αποτελέσματα.

   Οι ασκήσεις και οι υπαίθριες δραστηριότητες μειώνουν τα ποσοστά νοσηλείας και τα συμπτώματα γήρατος στους ηλικιωμένους.

Η πόλη του La Marque, Galveston County,  στο Τέξας, ξόδεψε  πάνω από $ 36.000 το 2014 για να εξοπλίσει το Carbide Park για τους ηλικιωμένους και τώρα προσφέρει εξοπλισμό γυμναστικής, ράμπες γυμναστικής, δάπεδα αράχνης, ζιγκ-ζαγκ σωλήνα, bar  και πολλές άλλες μηχανές που είναι χρήσιμες για τη διατήρηση της κινητικότητας, την ευελιξία και την ενίσχυση της ισορροπίας.

Ο κ. Stephen Holmes, ένας επίτροπος στην κομητεία, λέει ότι αναμένει ότι θα δει περισσότερους ηλικιωμένους σε αυτά τα πάρκα, κοινωνικοποιώντας και βελτιώνοντας τη φυσική τους μορφή.


Μετάφραση 
Κωνσταντίνος Τάτσης 
MSc Γεωπόνος 






Playgrounds For Older Adults Boost Activity, Decrease Loneliness


Mental and physical health are important and should be nurtured regardless of age, but it seems that we should pay special attention in the case of the most fragile, which involves little children, and seniors.
Playgrounds are places where parents can take children to get some fresh air, enjoy the sunshine, interact with peers, and thus boost their motor skills, socialization and communication skills.
Yet, this can also be very beneficial for the elderly as well, as they have more in common with tender children than with any other age groups. They also need to develop their bodies, socialize, and boost interpersonal relationships.
People can become socially isolated for various reasons, and aging and getting weaker is among the most common ones. Yet, regardless of the cause, it’s shockingly easy to be left feeling alone and vulnerable, and this can rapidly cause a serious decline in physical health and wellbeing.
Loneliness and social isolation are growing public-health concerns for people of all ages, but they especially affect seniors. The latest National Poll on Healthy Aging found that about a third of seniors are lonely.
Chronic loneliness affects their physical well-being, mental health, memory, and life expectancy. Some research even suggests that it may shorten life expectancy even more than being overweight or sedentary, and just as much as smoking.
Researchers have found that loneliness can lead to a range of health issues that could threaten longevity and well-being, including higher risks of heart attacks, strokes, depression, anxiety, and early death.
On the other hand, these senior parks feature low-impact equipment which helps them improve muscle strength, motor coordination, balance and flexibility, and might include exercise bikes, cross-trainers, flex runners, flex wheels, sit-up benches, and low-speed treadmills. Moreover, they can solve their loneliness and isolation issues.
Joana Hughes, a spokeswoman for The Royal Parks, a London-based park management agency, explains that these parks nurture their social and mental health as well, despite the various physical health aspects.
In the last couple of decades, playgrounds for seniors are a common sight throughout Asia and Europe.  In 1995, China set up a park to serve as a recreational area for seniors and was immediately followed by Japan and several European countries.
Yet, even though there are parks exclusive to seniors only, the United States is taking a different approach for the most part and opens multi-generational parks, suited for both seniors and children.
The elderly enjoy the company of children, and both groups interact more affably with one another.
aBOOM! is an American non-profit organization that helps communities build playgrounds for children, and teamed up with the Humana Foundation to refurbish and rebuild old, abandoned parks.
They’ve built over 53 multigenerational parks across the country to serve hundreds of thousands of children and seniors. Sarah Pinksy, Director of Client Services at KaBOOM!, claimed that play is a great connector for adults and seniors and the children. Play has multiple cognitive and physical benefits, relieves stress in adults and combats toxic stress in kids.
Colin Milner, CEO of the International Council on Active Aging added that such environments are highly social, and have positive and invigorating effects.
Exercise and outdoor activities lower the rates of hospitalization and old-age symptoms in the elderly.
The City of La Marque, Galveston County, Texas, spent over $36,000 in 2014 to equip the Carbide Park for the elderly, and it now offers fitness steps, fitness ramps, cobweb floors, zig-zag pipe, throttle bar, stretching boards, seated bar grabs, and several other machines useful for maintaining mobility, flexibility, and boosting balance.
Stephen Holmes, a commissioner in the county, says that he expects seeing more seniors in these parks, socializing and improving their physical shape.
These parks are recreational spaces that will effectively help the elderly to combat loneliness and symptoms associated with inactivity, while the company of children will provide countless mental health and overall wellbeing benefits.
Dr. Carla Perissinotto, associate chief of clinical programs in geriatrics at the University of California San Francisco, says that fortunately, loneliness can be reversed.
Therefore, we should determine the best way to do so, and multigenerational parks are believed to be among the most efficient ways to improve the state of the elderly.


↧

Ο ρυγχοφόρος της Μπανανιάς....

September 16, 2019, 2:32 am
$
0
0
άρθρο Κωνσταντίνου Μπουχέλου 

   Καθηγητή  Εντομολογίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών


ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΕΙΣΒΟΛΕΑΣ



Odoiporus longicollis
(Curculionidae: Dryophthorinae)

Το σκαθάρι του στελέχους της μπανάνας, το Odoiporus longicollis Oliver (Coleoptera: Curculionidae) είναι ένα από τα σημαντικότερα παράσιτα των μπανανιών. Τα τέλεια είναι μήκους 23-39 mm.
    Προσελκύονται από τα πτητικά που απελευθερώνονται από τα φυτά μπανάνας. Η προσβολή αρχίζει κανονικά σε φυτά ηλικίας 5 μηνών.


       Τα πρώτα συμπτώματα είναι η παρουσία μικρών τρυπών μεγέθους καρφίτσας στο στέλεχος. Κατά τη διάρκεια των προχωρημένων σταδίων, το στέλεχος, όταν ανοιχτεί, παρουσιάζει εκτεταμένες στοές τόσο στην θήκη των φύλλων όσο και στο κυρίως στέλεχος.
Η προσβολή οφείλεται και στη δευτερογενή μόλυνση από μικροργανισμούς και εκπέμπεται άσχημη οσμή. Οι καρποί δεν αναπτύσσονται σωστά, παρουσιάζοντας μια αφυδατωμένη κατάσταση με πρόωρη ωρίμαση του ίδιου του τσαμπιού.

     Η μόλυνση των βλαστών παρεμποδίζει τη μετάθεση των θρεπτικών ουσιών και του νερού, καθυστερεί την ανάπτυξη, η οποία συνηθέστερα συνδέεται με προσβολή από νηματώδεις. Η αποδυνάμωση του στελέχους από τις στοές των προνυμφών μπορεί να οδηγήσει σε θραύση από τον άνεμο ή ανικανότητα να φέρει το βάρος του ωρίμου τσαμπιού




Αρθρα του Κ. Μπουχέλου:

ΣΚΟΛΥΤΕΣ ΠΕΥΚΩΝ ΚΑΙ ΦΕΡΟΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ


Μια πρόταση για τους φοίνικες

Η «άμπελος του θεού των κεραυνών» και ο καρκίνος

Ακάρεα της σκόνης του σπιτιού


↧

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΒΛΑΒΞΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ Xylella fastidiosa

October 21, 2019, 2:58 am
$
0
0
 Πολύ ενδιαφέρουσα ενημέρωση για την εξάπλωση του Xylella fastidiosa  που αξίζει να δούμε την ταχύτητα εξάπλωσης (μέσα από το εμπόριο καλλωπιστικών !!)
Τα ερωτήματα είναι :




  • Τι έλεγχοι γίνονται ώστε να αποφευχθεί  εισαγωγή πιθανόν μολυσμένων στην χώρα (ακόμα και με διαβατήριο όπως στην περίπτωση των ελιών από Ισπανία στο Βέλγιο )
  •  τι γίνεται με τις ιδιωτικές εισαγωγές που δεν υπάρχει διακίνηση με τιμολόγια 
↧
↧

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΝΤΡΩΝ ΣΕ ΕΡΓΟ

October 22, 2019, 2:54 am
$
0
0


https://www.topiodomi.gr/el/blog/?nid=174



Ανάλογα Άρθρα:


↧

Να σταθούμε στο Υψος των Δέντρων

November 26, 2019, 6:44 am
$
0
0
 Να σταθούμε στο Ύψος των Δέντρων 
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία σε κατάμεστη αίθουσα και με αγωνία από πολλούς κατοίκους που υπερασπίζονται προστατεύουν το πάρκο τους  οι |Φίλοι του Πάρκου Άρης Αλεξάνδρου"
  

Παρουσίαση Αντώνιου Καπετάνιου
 Δασολόγου-Περιβαλλοντολόγου

Αστικό πράσινο: έννοιες, καθεστώς προστασίας και διαχείρισης
                          Θεωρώ καλό αρχικά να παραθέσω κάποιες έννοιες που αφορούν στο αστικό πράσινο αποσαφηνίζοντας κάπως τα πράγματα γύρω από τις ερμηνείες του, καθόσον από τη σωστή θεώρηση αυτών καθορίζεται και το καθεστώς που διέπει την προστασία και τη διαχείρισή του. Και τούτο διότι γύρω από τις έννοιες του αστικού πρασίνου επικρατεί σύγχυση. Τι είναι πάρκο;Τι είναι άλσος; Τι είναι κοινόχρηστος χώρος; Τι είναι κοινόχρηστος χώρος αστικού πρασίνου; Τι είναι εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο; Τι είναι περιαστικό πράσινο; Τι είναι μητροπολιτικός χώρος πρασίνου; Τι είναι εντέλει αστικό πράσινο; Έννοιες που δεν προκύπτουν από ερμηνευτικά λεξικά, αλλά αποτελούν μέρος της ορολογίας που διέπει το εν λόγω πράσινο, και που η ερμηνεία τους δίδεται μέσα από κανονιστικού χαρακτήρα κείμενα και διατάξεις νόμων. Ήδη, ως επιβεβαίωση των όσων προείπα, αναφέρω ότι κατά την προεργασία της εκδήλωσης αυτής ερωτήθηκα για το τι είναι ο συγκεκριμένος χώρος πρασίνου, με τον οποίο σήμερα ασχολούμαστε. Είναι πάρκο ή άλσος; Απάντησα ξεκάθαρα πως είναι άλσος. Το γιατί θα το δούμε παρακάτω. Είναι το άλσος Άρη Αλεξάνδρου.
Ας επεξηγήσουμε λοιπόν…
Κοινόχρηστοι χώροι αστικού πρασίνου,σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, που δημιουργήθηκε με βάση τις διατάξεις των οικείων νομοθεσιών, κατά βάσιν της δασικής και της πολεοδομικής νομοθεσίας, είναι τα πάρκα και τα άλση που κείνται εντός των αστικών περιοχών, δηλαδή εντός των περιοχών με σχέδιο πόλεως.
        Οι κοινόχρηστοι χώροι αστικού πρασίνου, δηλαδή τα πάρκα και τα άλση, διαφοροποιούνται από τους κοινόχρηστους αστικούς χώρους (π.χ. τις πλατείες), τόσο ως προς το καθεστώς προστασίας τους όσο και της διαχείρισής τους –οι πρώτοι χώροι προστατεύονται και διαχειρίζονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, ενώ οι δεύτεροι με τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Επίσης διαφοροποιούνται από τα περιαστικά δάση, που προστατεύονται και διαχειρίζονται με τις διατάξεις μεν της δασικής νομοθεσίας, όχι όμως με το καθεστώς των πάρκων και των αλσών, αλλά με το καθεστώς που ισχύει για τα δάση. Δηλαδή, τα περιαστικά δάση δεν διαφοροποιούνται ως προς την προστασία και διαχείρισή τους από τα δάση και τις δασικές εκτάσεις (έχουν ίδια αντιμετώπιση).
Τι είναι πάρκο και τι άλσος; Οι ορισμοί δίνονται στο άρθρο 2 της αριθ. 133384/6587/10-12-2015 υπουργικής απόφασης, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 2828/Β΄/23-12-2015. Οι ορισμοί στην απόφαση αυτή είναι πρωτογενείς, δηλαδή ορισμοί που καθορίζονται για πρώτη φορά, καθώς, όσο και αν φαίνεται παράξενο, στην ελληνική νομική αλλά και επιστημονική πραγματικότητα, παρόλο που αναφερόμαστε σε πάρκα και άλση, το τι είναι το καθένα δεν το προσδιορίσαμε! Η σύνταξη της παραπάνω υπουργικής απόφασης, αποτέλεσε σταθμό στα ζητήματα προστασίας και διαχείρισης του αστικού πρασίνου της χώρας, καθώς για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε το αυτονόητο, δηλαδή να καθοριστούν κανόνες διαχείρισης του αστικού πρασίνου ώστε αυτό να αντιμετωπίζεται ενιαία και βάσει σχεδιασμού από τις αρμόδιες υπηρεσίες πρασίνου των ΟΤΑ σε όλη τη χώρα.
               Προχωρώντας στους ορισμούς αναφέρουμε ότιπάρκο είναι ο εντός του σχεδίου πόλεως και οικιστικής περιοχής κοινόχρηστος χώρος που έχει αποτυπωθεί κατά τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως πάρκο, καθώς και εκείνος που φέρει φυσική ή τεχνητή βλάστηση ή προορίζεται για την εγκατάσταση βλάστησης, και έχει υποστεί ή θα υποστεί κηποτεχνικές διαμορφώσεις.
Άλσος είναι ο εντός του σχεδίου πόλεως και οικιστικής περιοχής κοινόχρηστος χώρος που έχει αποτυπωθεί κατά τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως άλσος, καθώς και εκείνος που φέρει φυσική ή τεχνητή βλάστηση ή προορίζεται για την εγκατάσταση δασικής βλάστησης με ελεύθερη διάταξη και χωρίς κηποτεχνικές διαμορφώσεις, στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης προσομοίωσης δασικού περιβάλλοντος (π.χ. συστάδας) στον αστικό ιστό ή την οικιστική περιοχή.
        Δηλαδή η διαφορά του πάρκου από το άλσος εντοπίζεται, 1) στη δομή τους, με την ύπαρξη κηποτεχνικών διαμορφώσεων στο πάρκο, ενώ στο άλσος ελλείπουν και υπάρχει σε αυτό ελεύθερη διάταξη του πρασίνου, 2) στη μορφή του πρασίνου, το οποίο στο πάρκο μπορεί να είναι δασικής ή άλλης (μη δασικής) μορφής, ενός στο άλσος είναι αυστηρά δασικής μορφής, 3) στη μορφή του συγκροτούμενου φυσικού περιβάλλοντος, που στο πάρκο είναι χώρος φυσικής διάπλασης με κανοναρχημένη διάταξη πρασίνου, ενώ στο άλσος είναι δασικό περιβάλλον δημιουργημένο στον αστικό ιστό με ελεύθερη διάταξη.
          Σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα νομολογία του ΣτΕ, στην ελληνική νομική πραγματικότητα εισήχθη και μιαν επιπρόσθετη έννοια που αφορά στο αστικό πράσινο, και αυτή είναι η έννοια του εν τοις πράγμασι αστικού πρασίνου. Εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο είναι το πράσινο που έχει αναπτυχθεί σε κοινόχρηστες εκτάσεις του σχεδίου πόλεως που φέρουν το χαρακτηρισμό «κοινόχρηστοι χώροι» χωρίς άλλον ιδιαίτερο χαρακτηρισμό, οι οποίες, λόγω ακριβώς του πρασίνου που υπάρχει σε αυτές, έχουν αποκτήσει τον εν τοις πράγμασι χαρακτήρα του πάρκου ή του άλσους. Το εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο δηλαδή προστατεύεται και διαχειρίζεται ως πάρκο ή άλσος, και ας μην έχει αποτυπωθεί στο σχέδιο πόλεως με αυτόν τον χαρακτηρισμό.
         Ακόμα, στο καθεστώς του πάρκου και του άλσους υπάγονται και οι κοινόχρηστες εκτάσεις που περιβάλλονται από τον αστικό ιστό, χωρίς να έχουν ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως και φέρουν δασική βλάστηση, φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργηθείσα, λειτουργώντας εκ των πραγμάτων ως πάρκο ή άλσος. Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι π.χ. οι λόφοι της Αθήνας (όπως ο Λυκαβηττός), το Πεδίον του Άρεως, το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» στο Ίλιον κ.ά., που δεν εντάσσονται στο σχέδιο πόλεως και αποτελούν εκτάσεις πρασίνου εκτός του αστικού ιστού αλλά είναι περικλειόμενες και μη διαχωριζόμενες από αυτόν, οι περισσότερες από τις οποίες μάλιστα είναι και αναδασωτέες.
         Στην έννοια του αστικού πρασίνου, που είναι μια γενικότερη έννοια, εντάσσεται κάθε μορφή πρασίνου εντός του αστικού ιστού, καθώς και οι ελεύθεροι χώροι που εξυπηρετούν την περιβαλλοντική λειτουργία της πόλης και συμμετέχουν στο φυσικό δυναμικό της, και μπορεί να είναι εκτάσεις του δημοσίου με πράσινο ή ελεύθεροι χώροι που είναι προορισμένοι για κοινοχρησία (π.χ. πάρκα και άλση, δενδροστοιχίες, ρέματα, πλατείες κ.ά.), ιδιωτικές εκτάσεις (π.χ. κήποι, προκήπια, ταρατσόκηποι κ.ά.), καθώς και εκτάσεις ειδικών χρήσεων (π.χ. αρχαιολογικοί χώροι, στρατόπεδα, κοιμητήρια κ.ά.) Δηλαδή η έννοια του αστικού πρασίνου είναι ευρύτερη αυτής του κοινόχρηστου χώρου αστικού πράσινου, περιλαμβάνουσα τις ιδιωτικές ή δημόσιες εκτάσεις και εκείνα τα πεδία με περιβαλλοντική εισφορά στην πόλη, εν προκειμένω και τους κοινόχρηστους χώρους αστικού πράσινου. Στην έννοια δε του περιαστικού πρασίνουπεριλαμβάνεται κάθε μορφή πρασίνου ή ελεύθερου χώρου, δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα, που βρίσκεται σε άμεση επαφή με την πόλη και εισφέρει περιβαλλοντικά στη λειτουργία της, συνδυαστικά με το αστικό πράσινο. Τέτοιοι χώροι μπορεί να είναι τα περιαστικά δάση, οι θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας της φύσης, οι αγροί, οι ιδιωτικοί κήποι κ.ά.
            Η αντιμετώπιση του αστικού και περιαστικού πρασίνου πραγματοποιείται σύμφωνα με το καθεστώς που ισχύει για την προστασία και τη διαχείρισή του βάσει της νομοθεσίας που διέπει την κάθε μορφή έκτασης, οπότε έτσι εμπλέκονται διάφορες νομοθεσίες στην προστασία και διαχείριση αυτών των χώρων (δασική, πολεοδομική, αγροτική, περιβαλλοντική κ.τλ.). Έτσι, για τα δένδρα των οικοπέδων αρμόδια είναι η πολεοδομική νομοθεσία, για τα δένδρα των δενδροστοιχιών επίσης, για τα δένδρα των πάρκων και αλσών η δασική νομοθεσία κ.λπ. Μπορεί όμως, στα πλαίσια ενός ειδικότερου καθεστώτος διαχείρισής τους για την καλλίτερη συνδυαστική περιβαλλοντική τους προσφορά, κάθε μορφή αστικού και περιαστικού πρασίνου να οργανώνεται σ’ ένα πλαίσιο κοινής λειτουργικής δομής, που σκοπό έχει τη σύνολη φυσική προσφορά, και με ρόλο υπερτοπικής απόδοσης στον αστικό και περιαστικό χώρο, όπως οι μητροπολιτικοί χώροι πρασίνου, που συνιστούν μια τέτοια ευρύτερη λειτουργική δομή.
             Τα πάρκα και τα άλση εξομοιώνονται ως προς την προστασία τους με τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, με την προστασία τους μάλιστα να είναι ισχυρότερη αυτών, ακόμα δε μεγαλύτερη και από των αναδασωτέων εκτάσεων. Κατ’ αρχάς εντάσσονται στη δασική προστασία και προστατεύονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 του νόμου 998/1979, όπως ισχύει σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 32 του νόμου 4280/2014. Σε αυτούς τους χώρους, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 58 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, δεν επιτρέπεται καμία επέμβαση που να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, όπως οι αντίστοιχες που επιτρέπονται στα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας. Επιτρέπονται μόνο η οδοποιία, τα έργα Μετρό ή Τραμ, που αυτά όμως θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα και θ’ ακολουθήσει αποκατάσταση του διαταραγμένου χώρου, καθώς και λειτουργιών και δραστηριοτήτων ήπιας αναψυχής, κοινωφελών λειτουργιών και εγκαταστάσεων αστικών υποδομών, υπό την προϋπόθεση όμως ότι αυτές οι δραστηριότητες και χρήσεις προβλέπονται από τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
                  Επίσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, σε πάρκα και άλση εκτελούνται έργα που είναι απολύτως αναγκαία για τη λειτουργία τους ή ασκούνται δραστηριότητες ήπιας αναψυχής που δε θίγουν τη λειτουργία του πάρκου ή του άλσους.
                  Εκ τούτων συνάγεται, λαμβάνοντας υπόψη και ότι, ακόμα και στις αναδασωτέες εκτάσεις πια δύνανται να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένα έργα που εξυπηρετούν τη δημόσια ωφέλεια (π.χ. έργα ΑΠΕ), ότι η προστασία των πάρκων και αλσών είναι αυστηρότερη από κάθε άλλη μορφή πρασίνου η οποία προστατεύεται αυστηρά από τη δασική νομοθεσία, βάσει και των επιταγών του Συντάγματος (τα άρθρα 24 & 117).
Τ               ο κοινόχρηστο αστικό πράσινο λογίζεται ως περιβαλλοντικό και δημόσιο αγαθό (εξ ου και ο δημόσιος χαρακτήρας του), τ’ οποίο συμμετέχει στον χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό για τη συγκρότηση βιώσιμων πόλεων. Το κοινόχρηστο αστικό πράσινο, βάσει και των οριζόμενων στο άρθρο 24 του Συντάγματος, διά του οποίου καθορίζεται η προστασία του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας, συνίσταται συνδυαστικά με τα στοιχεία που συνθέτουν την πολεοδομία και τον πολιτισμό, συμμετέχοντας σ’ ένα περιβάλλον με ολιστικό χαρακτήρα, στ’ οποίο η φύση, η κατοίκηση και ο πολιτισμός συνθέτουν τις ποιότητες του τόπου και συγκροτούν το περιβάλλον και το τοπίο που τον χαρακτηρίζει.
                   Βέβαια, ζήτημα τίθεται ως προς την προστασία των δενδροστοιχιών, καθώς η προστασία αυτών έως και το έτος 2003 ανήκε στη δασική υπηρεσία, όμως με το νόμο 3208/2003 εξήχθησαν της δασικής προστασίας, και τούτο αποτελεί πρόβλημα ως προς το ενιαίο της προστασίας και της διαχείρισης του κοινόχρηστου αστικού πρασίνου, που πρέπει ν’ ασκείται στα πλαίσια της ολιστικής αντιμετώπισής του. Θα πρέπει δηλαδή να έχει το κοινόχρηστο αστικό πράσινο ενιαία αντιμετώπιση, με τη διοίκησή του ν’ ασκείται από ορισμένη υπηρεσία, και χωρίς αυτό να διασπάται προστατεύομενο και διαχειριζόμενο διαφόρως, κάτι που εν προκειμένω συμβαίνει κατά το μέρος που αφορά τις δενδροστοιχίες. Διότι, είναι βασικό οι μορφές του αστικού πρασίνου να διασυνδέονται και να συνδυάζονται στον αστικό ιστό, για να υπάρχει αποτελεσματική προστασία και περιβαλλοντική απόδοσή τους, που κάτι τέτοιο όμως, με τις δενδροστοιχίες να έχουν εξαχθεί της δασικής προστασίας, δεν υφίσταται.
Τ              η διαχείριση των πάρκων και των αλσών ανέθεσε ο νομοθέτης στους οικείους ΟΤΑ, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του νόμου 998/1979όπως ισχύει. Η δασική υπηρεσία είναι αυτή που έχει τον επιτελικό ρόλο σε αυτούς τους χώρους, τον διοικητικό έλεγχο και την εποπτεία τους, και που επιλαμβάνεται για την προστασία τους σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Το γεγονός ότι ο νομοθέτης έδωσε στους ΟΤΑ τη διαχείριση αυτών των χώρων δεν σημαίνει ότι έχουν και την κυριότητά τους, μιας και τα πάρκα και τα άλση ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, πλην των περιπτώσεων που δικαιώματα ιδιοκτησίας επί αυτών αποκτήθηκαν ή αποδεικνύονται από τους οικείους ΟΤΑ. Οι ΟΤΑ έχουν λοιπόν τη διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων αστικού πρασίνου. Σημειώνεται ότι η διαχείριση των πάρκων και των αλσών από τους ΟΤΑ είναι υποχρέωση κι όχι απλώς δυνατότητα, που μπορούν και να μην την ασκήσουν, ενώ σύμφωνα με τηδιάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, δύναται να παραχωρηθεί από το Δημόσιο (με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από εισήγηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας) η χρήση (και μόνον αυτή) στον οικείο ΟΤΑ του πάρκου ή του άλσους, πέραν της διαχείρισής του που την κατέχει εκ του νόμου (η διαχείριση δηλαδή δεν παραχωρείται, αφού εδόθη εκ του νόμου, η χρήση όμως παραχωρείται, όπως προείπαμε). Η διαφορά της χρήσης από τη διαχείριση έγκειται στ’ ό,τι με τη χρήση δημιουργούνται δικαιώματα στην έκταση από μέρους του χρήστη της, πέραν των υποχρεώσεών του, ενώ με τη διαχείριση υπάρχουν υποχρεώσεις και μόνον από τον διαχειριστή της. Τα δικαιώματα συνίστανται στην εκμετάλλευση π.χ. στοιχείων του πάρκου ή του άλσους, όπως του αναψυκτηρίου στο πάρκο ή του κυλικείου στο άλσος. Η παραχωρημένη επίσης έκταση στον ΟΤΑ δίνει τη δυνατότητα ένταξής του σε προγράμματα ή της χρησιμοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων που να την αφορούν.
           Η διαχείριση των πάρκων και των αλσών πραγματοποιείται σύμφωνα με την αριθ. 133384/6587/23-12-2015 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ 2828/Β΄/2015), με την οποία καθορίστηκαν οι προδιαγραφές σύνταξης των μελετών διαχείρισης πάρκων & αλσών της χώρας. Η εξουσιοδότηση για την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης εδόθη με την διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 58 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014.Οι αρμόδιοι ΟΤΑ συντάσσουν για τα πάρκα και άλση της περιοχής τους τις προβλεπόμενες από την Υπουργική Απόφαση μελέτες διαχείρισης, οι οποίες εγκρίνονται από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από έλεγχο και θεώρηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, η οποία έχει και την αρμοδιότητα παρακολούθησης της υλοποίησής της.
                 Οι διαχειριστικές μελέτες συντάσσονται για πάρκα και άλση άνω των 10 στρεμμάτων και έχουν ορίζοντα ισχύος τη δεκαετία, ενώ για πάρκα και άλση κάτω των 10 στρεμμάτων συντάσσονται τεχνικές εκθέσεις διαχείρισης, που έχουν ορίζοντα ισχύος την 5ετία. Στο παραπάνω χρονικό διάστημα ισχύος των μελετών και τεχνικών εκθέσεων εφαρμόζεται αυστηρά το πλαίσιο έργων, δραστηριοτήτων και εργασιών που προβλέπονται σε αυτές, ενώ εάν απαιτηθεί διαφοροποίηση από το εγκεκριμένο πλάνο, πραγματοποιείται τροποποίησή τους -δεν μπορεί δηλαδή οι ΟΤΑ να παρεκκλίνουν ως προς τη διαχείριση των πάρκων και αλσών από το πλάνο λειτουργίας που εγκρίθηκε από το διαχειριστικό σχέδιο ή την τεχνική έκθεση. Οι διαχειριστικές μελέτες που συντάσσονται αποτελούν ένα master plan έργων και δραστηριοτήτων στον κοινόχρηστο χώρο αστικού πρασίνου σε ορίζοντα δεκαετίας, ενώ για κάθε έργο που προβλέπεται σύμφωνα με το διαχειριστικό σχέδιο εγκρίνονται οι επιμέρους τεχνικές, δασοπονικές και περιβαλλοντικές μελέτες, σύμφωνα με το καθεστώς που διέπει το έργο που εκτελείται.                                              
Ειδικότερα, η υπουργική απόφαση προβλέπει τα έργα και τις εργασίες που είναι δυνατές στα πάρκα και τα άλση άνω των 10 στρ. κατά τον αρχικό τους σχεδιασμό, καθώς και στα υφιστάμενα. Το εν λόγω άλσος Άρη Αλεξάνδρου, με έκταση άνω των 10 στρ., ακολουθεί τις προδιαγραφές της Υπουργικής Απόφασης που σχετικώς ισχύουν για τα υφιστάμενα άλση (σημειώνεται ότι η έννοια του υφιστάμενου σχετίζεται με το χρόνο έκδοσης της Υπουργικής Απόφασης). Σύμφωνα με αυτές τις προδιαγραφές, εάν το ποσοστό πρασίνου στο άλσος είναι μικρότερο του 90% λόγω υπαρχουσών εγκαταστάσεων, τότε αυτό απαγορεύεται να μειωθεί με νέα έργα και αναπλάσεις. Για να πραγματοποιηθούν έργα σε άλσος πρέπει το ποσοστό πρασίνου αυτού να υπερβαίνει το 90%. Βέβαια, και ανεξαρτήτως εάν τα ποσοστά πρασίνου στο άλσος υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια, οι υφιστάμενες υποδομές και εγκαταστάσεις δεν αποξηλώνονται εφόσον περιελήφθησαν στον αρχικό του σχεδιασμό ή εάν μεταγενεστέρως αυτού έλαβαν τις νόμιμες εγκρίσεις.
Στο παρόν άλσος, εφόσον τηρούνται τα παραπάνω όρια και μπορούν να πραγματοποιηθούν κάποια έργα, πλην φυσικά των φυτοτεχνικών και των αντιδιαβρωτικών, που δεν περιορίζονται από τα παραπάνω όρια, αυτά μπορεί να είναι:
  • Πεδία με παγκάκια, φωτισμό, πινακίδες και καλάθια απορριμμάτων.
  • Τοίχοι αντιστήριξης ή υποστήριξης για τη δημιουργία πλατωμάτων (προτιμώνται από πέτρα τέτοιοι τοίχοι, ενώ σε αυτούς δεν περιλαμβάνονται τα κορμοδέματα ή κορμοπλέγματα, που δεν υπόκεινται σε περιορισμό).
  • Υδραυλικές εγκαταστάσεις για την άρδευση, ύδρευση και πυρόσβεση, γεωτρήσεις, αρδευτικό σύστημα, δεξαμενές άρδευσης.
  • Έργα αποστράγγισης και παροχέτευσης των ομβρίων υδάτων ή έργα ανακύκλωσης των νερών.
  • Μονοπάτια χωρίς σκληρές επιστρώσεις, διάδρομοι ΑΜΕΑ, σκάλες, πλατύσκαλα, ποδηλατόδρομοι.
  • Κρήνες, καθιστικά ξύλινα τραπεζοκαθίσματα, κιόσκια, προστατευτικοί χαμηλοί φράχτες, που οριοθετούν την επιφάνεια πρασίνου για την προστασία του.
  • Αποθήκη έως 15 τ.μ. με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά (κατά βάσιν πέτρα ή ξύλο).
  • Φυλάκιο εισόδου έως 10 τ.μ. με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά (κατά βάσιν πέτρα ή ξύλο).\
  • ημόσιο WC έως 35 τ.μ., κατασκευασμένο από πέτρα.
  • Πυροφυλάκειο έως 15 τ.μ. κατασκευασμένο από ξύλο.
  • Μικρό λυόμενο περίπτερο (κυλικείο) έως 9 τ.μ.
  • Μετεωρολογικός κλωβός σύμφωνα με τις προδιαγραφές της μετεωρολογικής υπηρεσίας.
  • Κεντρικοί δρόμοι, αν απαιτούνται και οι συνθήκες του εδάφους το επιτρέπουν, στους οποίους θα κινούνται αυστηρά οχήματα της δασικής υπηρεσίας, της πυροσβεστικής υπηρεσίας και του οικείου ΟΤΑ.
  • Διαμορφωμένος υπαίθριος χώρος όχι μεγαλύτερος των 40 τ.μ. για τη συνέλευση κατοίκων και για περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Το πράσινο που θα φυτευτεί θα περιλαμβάνει αυστηρά αυτόχθονα είδη ή είδη του μεσογειακού κλίματος, προσαρμοσμένα στις οικείες τοπικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.

Στην Υπουργική Απόφαση δίδεται σε ξεχωριστό άρθρο (άρθρο 4) αναλυτικά το περιεχόμενο της διαχειριστικής μελέτης που θα συνταχθεί.
Για συντηρήσεις υφιστάμενων έργων και υποδομών, καθώς και για φυτοτεχνικές περιποιήσεις (κλαδέματα, αποκλαδώσεις, απομάκρυνση ξερών και κατακείμενων δένδρων), εργασίες που είναι εκτός πλάνου της διαχειριστικής μελέτης, δεν απαιτείται έγκριση της οικείας δασικής υπηρεσίας, αλλά απλά ενημέρωσή της για να παρίσταται με δασοφύλακα. Ενώ για την κοπή και απομάκρυνση υγιών δένδρων ή άλλης βλάστησης, που κρίνεται απαραίτητο ν’ απομακρυνθούν για λόγους ασφάλειας ή καλλίτερης αρχιτεκτονικής διαρρύθμισης του χώρου, απαιτείται έγκριση της οικείας δασικής υπηρεσίας.
Αναψυκτήριοσε άλσοςαπαγορεύεται, ενώ σε πάρκο επιτρέπεται μέχρι 120 τ.μ. μαζί με τον αύλειο χώρο.
Πρέπει εν προκειμένω να επισημανθεί ότι οι προδιαγραφές των διαχειριστικών μελετών πάρκων και αλσών κινούνται στο πνεύμα της ολιστικής διαχείρισης του αστικού πρασίνου, κάνοντας προβλέψεις για τη διασύνδεση των μορφών αστικού πρασίνου σε επίπεδο πόλης και τη συνδυαστική λειτουργία τους.
Με το παραπάνω κανονιστικό πλαίσιο που τέθηκε για τη διαχείριση των πάρκων και των αλσών της χώρας, που απορρέει από το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, καθορίστηκε η διαχείριση αυτών των χώρων υπό ένα καθεστώς λειτουργίας και εποπτείας που διέπεται από τις αρχές της συγκροτημένης διοίκησης και τους κανόνες της επιστήμης, καθώς οι εν λόγω χώροι αντιμετωπίζονται ως οικολογικές μονάδες εντός του αστικού ιστού με αναφορά στην κοινωνία, έχοντας περιβαλλοντικό πρόσημο και κοινωνική προσφορά.
Σας ευχαριστώ.




 και η Παρουσίαση του Κωνσταντίνου Τάτση Γεωπόνου 


 



 

 






























↧

Η Σκούπα της μάγισσας

November 28, 2019, 9:02 am
$
0
0
Τι είναι η  Σκούπα της μάγισσας σαν φαινόμενο που βλέπουμε συχνά στα κλαδιά των δέντρων  και πως προκαλείται? 
Betula πηγή wikipedia 
Η Σκούπα της μάγισσας είναι μια ασθένεια ή παραμόρφωση η κάτι σαν αυτοάνοσο νόσημα των φυτών  Σε ένα  φυτό, συνηθέστερα κάποιο δέντρο,  η φυσιολογική μορφή της κόμης  αλλοιώνεται και έχει αυτό το σημείο ιδιαίτερη ανάπτυξη σε βλαστούς και φύλλα   Μια πυκνή μάζα βλαστών αναπτύσσεται από ένα κοινό σημείο, με αποτέλεσμα ο σχηματισμός που προκύπτει να έχει τοσχήμα σκούπας ή φωλιάς πουλιού.
Λεωφόρος Θησέως Εκάλη Φωτο Κ. Τάτσης 
     Η σκούπα της μάγισσας μπορεί να προκληθεί από κυτοκινίνη, μια φυτορμόνη, που παρεμβαίνει σε έναν ρυθμιστή αυξίνης. Στην κανονική λειτουργία του φυτού, μια αυξίνη θα συγκρατούσε την ανάπτυξη πλαγίων οφθαλμών, αλλά οι κυτοκινίνες τους αποδεσμεύουν από τον έλεγχο αυτό, με συνέπεια την ανάπτυξη των οφθαλμών αυτών σε σκούπα της μάγισσας.
     Οι νεοπλασίες από την σκούπα της μάγισσας μπορεί να διαρκέσουν για πολλά χρόνια και μπορεί να προκληθούν από πολλούς διαφορετικούς τύπους οργανισμών όπως μύκητες, έντομα, γκι,  ακάρεα,  νηματώδεις, βακτήρια και ιούς. Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι μερικές φορές υπεύθυνη για την εισαγωγή των εν λόγω οργανισμών, όπως για παράδειγμα, με απρόσεκτη κλάδευση που αφήνει το δέντρο ευάλωτο σε ασθένειες.
Κηφισιά Φωτο Κ. Τάτσης 
       Οι σκούπες των μάγισσων έχουν μεγάλη οικολογική σημασία. Γενικά τείνουν να κατοικούνται από μια μεγάλη ποικιλία οργανισμών εκτός από τους αιτιολογικούς οργανισμούς. Μερικοί από τους εισβολείς οργανισμούς, όπως μερικά είδη εντόμων, είναι ειδικοί σε συγκεκριμένους τύπους σκουπών μάγισσας, βασιζόμενοι σε αυτά για φαγητό και καταφύγιο για τις προνύμφες τους. Διάφορα μεγαλύτερα ζώα φωλιάζουν σε αυτά, συμπεριλαμβανομένου ειδών σκίουρου 

 Κείμενο: Κώνσταντίνος Τάτσης 
 πηγη: wikipedia 
φοτό από το Plants and other lifeforms | Backyard and Beyond

↧
Search

Άδεια τομής και ζημιές που προκαλούνται στα δέντρα πεζοδρομίων

November 30, 2019, 12:44 am
$
0
0
Άδεια τομής


Μ. Καπάνταης 
Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     
τ. Δ/ντης Πρασίνου



Εικόνα 14. Καταστροφή ριζικού συστήματος των δέντρων από την εκτέλεση εργασιών επί πεζοδρομίων

           Η εκτέλεση των έργων επί πεζοδρομίων δεν λαμβάνει υπόψη τα δέντρα.  
          Οι εκσκαφές καταστρέφουν το ριζικό σύστημα και τα δέντρα κινδυνεύουν με καταστροφή όπως αναφέραμε παραπάνω. Ο Νομοθέτης είναι σαφής, η άγνοια όμως τα σκοτώνει. Δεν αναφέρεται στον κανονισμό η λήψη μέτρων για την προστασία των δέντρων και γενικά της βλάστησης.

Εκτέλεση εργασιών επί οδοστρωμάτων, πεζοδρομίων και κοινοχρήστων χωρών για την κατασκευή - επισκευή - ανακατασκευή δικτυών και λοιπών εργασιών
ΑΡΘΡΟ 79  Ν.3463/2006
Κανονιστικές Αποφάσεις
   1. Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ρυθμίζουν θέματα της αρμοδιότητάς τους εκδίδοντας τοπικές κανονιστικές αποφάσεις, στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, με τις οποίες:
   α) Θέτουν κανόνες:
   α1. Για την προστασία του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, των θαλασσών από πηγές ξηράς και των υπόγειων και επίγειων υδάτινων αποθεμάτων από τη ρύπανση.
   α3. Για την τήρηση της καθαριότητας σε κοινόχρηστους και ιδιωτικούς υπαίθριους χώρους της εδαφικής τους περιφέρειας και γενικότερα για τη διασφάλιση και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα τη διατήρηση και ανάδειξη των παραδοσιακών, ιστορικών και τουριστικών περιοχών.
Έγκριση του Κανονισμού για την εκτέλεση των εργασιών επί οδοστρωμάτων, πεζοδρομίων και κοινοχρήστων χώρων για την κατασκευή – επισκευή-ανακατασκευή δικτύων και λοιπών εργασιών σύμφωνα με το άρθρο 79 του Ν.3463/2006 και το άρθρο 73 του Ν.3852/2010.


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΕΠΙΣΚΕΥΗ - ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ                 
 Άρθρο 1°: Αντικείμενο κανονισμού.
Ο κανονισμός αυτός αφορά στον τρόπο εκτέλεσης των κάθε είδους εργασιών (εκσκαφών τομών, αποκαταστάσεων κ.λ.π.), επί οδοστρωμάτων, ερεισμάτων, πεζοδρομίων, πεζοδρόμων, και κοινοχρήστων χώρων για την εγκατάσταση ή επισκευή ή ανακατασκευή υπογείων και υπέργειων δικτύων μετά των υπόγειων και επίγειων εγκαταστάσεων (προσαρτημάτων), και λοιπών εργασιών που εκτελούνται από τις Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας, Οργανισμούς, παρόχους δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, νομικά ή φυσικά πρόσωπα.
Άρθρο 2°: Διατάξεις που διέπουν την εκτέλεση των εργασιών.
Για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού ισχύουν οι κατωτέρω νόμοι, διατάγματα και αποφάσεις όπως τροποποιούνται, συμπληρώνονται και ισχύουν:
1. Νόμος 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114/08.06.2006) «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» άρθρα 75 και 79 .

Εικόνα 15. Καταστροφή ριζικού συστήματος των δέντρων από την εκτέλεση εργασιών επί πεζοδρομίων


Μετά από τα παραπάνω είναι υποχρεωτικό στον  "ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΕΠΙΣΚΕΥΗ - ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ"και θα πρέπει  να προστεθεί η παρακάτω παράγραφος:              
«Τεχνικές οδηγίες εκτέλεσης εργασιών για την προφύλαξη του κορμού του δέντρου, του ριζικού συστήματος κ.λ.π. κατά την κατασκευή του έργου, είναι ζωτικής σημασίας να προστατεύονται τα δέντρα από τραυματισμούς. Η πιο σημαντική ενέργεια που πρέπει να ληφθεί μετά την ολοκλήρωση των σχεδίων είναι η δημιουργία φραχτών στο χώρο κατασκευής, η επένδυση του κορμού με προστατευτικό γύρω από όλα τα δέντρα που πρόκειται να παραμείνουν στην περιοχή του έργου¨"
Εικόνα 32. Προστασία του κορμού των δέντρων από εκτελούμενα έργα από την τοποθεσία La Voz de Galicia. Edición Vigo (Foto: Insua Paz)
          Η πρόθεση δεν είναι απλώς να προστατεύσει το πάνω τμήμα των δέντρων από το έδαφος, αλλά και τα ριζικά συστήματα. Θυμηθείτε ότι τα ριζικά συστήματα εκτείνονται πολύ μακρύτερα από τη γραμμή προβολής της κόμης.

        Ο Αστικός εξοπλισμός και προϋπάρχουσες κατασκευές (Σχάρες στη λεκάνη του δέντρου, πάσσαλοι στήριξης) πρέπει να  επανατοποθετούνται όπως προϋπήρχαν. Σε περίπτωση καταστροφής, φθοράς ή απώλειας, αυτά αντικαθίσταται με καινούργια, ιδίων προδιαγραφών με τα προϋπάρχοντα.
          Εγγυητική επιστολή  θα ειναι δυνατόν να συνοδεύει την αίτηση αδείας για τυχόν καταστροφές στα δέντρα, ριζικού συστήματος, η εν γένει τη βλάστηση του υπάρχει στο πεζοδρόμιο.
         Για τυχόν βλάβες που θα προξενηθούν και θα φανούν μετά από το πέρας των εργασιών, στο δέντρο, ριζικό σύστημα, παρακολούθηση τουλάχιστον 15 μήνες μέχρι τη σύνταξη πρωτοκόλλου παράδοσης.
Αποκατάσταση – αντικατάσταση κατεστραμμένων δέντρων για αυτά που έχουν αφαιρεθεί ή καταστραφεί.

      Η αξιολόγηση του είδους είναι μια συγκριτική αξία που δίνεται στο δέντρο ή το φυτό με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά του. Η κατάσταση του δέντρου είναι μια υποκειμενική αποφασιστικότητα που έγινε από τον εκτιμητή κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης. Η προσέγγιση κόστους εξετάζει το ποσό σε Ευρώ είτε για την επισκευή βλάβης στο δέντρο ή την αντικατάσταση του δέντρου. Αυτό θα γίνει με τον Αλγόριθμος της AEPJP (2007). (Περισσότερα στο κεφάλαιο Δενδροοικονομία βιβλιου που ετοιμαζεται από τον Μ. Καπανταη )

Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη:

↧
↧

Συμπτώματα και οδηγίες για την αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου στην ελιά παρέχει η ΔΑΟΚ Τριφυλίας

December 5, 2019, 5:13 am
$
0
0

Εξαιρετική Δουλειά της ΔΑΟΚ Τριφυλίας για την σημαντική ασθένεια  που είναι ένας από τους παράγοντες αύξησης οξύτητας  Βασίζεται στα αποτελέσματα  έρευνας  που παρουσιάστηκαν στο 19ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο.             




ΕΛΙΑ~Διάφορα Παθογόνα Ελιάς

↧

Απορριπτόμενα φυτά

January 12, 2020, 11:34 am
$
0
0
                                  

Μ. Καπάνταης Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                      τ. Δ/ντης Πρασίνου


Απορριπτόμενα φυτά 
       Συχνά σκέφτομαι πόσο άδικο φαίνεται να πετάμε ένα ζωντανό φυτό. Τα φυτά είναι σχετικά στάσιμα και βρίσκονται εντελώς στο έλεός μας, αν και μπορούν να προσαρμοστούν σε ορισμένες εξωτερικές και εσωτερικές συνθήκες. Μερικές ποικιλίες από τα είδη των φυτών, έχουν μεγάλη ικανότητα να συνεχίσουν να διατηρούνται και μετά από παραμέληση, ενώ άλλα είδη εμφανίζουν άμεσα σημάδια κινδύνου με την παραμικρή αλλαγή φροντίδας τους. 
        Βέβαια ακόμη και αν κάνουμε το καλύτερό μας για να φροντίσουμε κάθε φυτό, εφαρμόζοντας πιστά τις οδηγίες των ειδικών του φυτωρίου, αυτό με τις ιδιαίτερες ανάγκες του και με την πάροδο του χρόνου, αρχίζει στα περισσότερα το φύλλωμα να τείνει να χάσει την αισθητική του. Αυτό ιδιαίτερα στα φυτά εσωτερικού χώρου. Σε αυτές τις περιπτώσεις εάν αρχίσουν να φαίνονται τα σημάδια της αποσύνθεσης τα φυτά είναι για  αντικατάσταση, αυτό βέβαια χωρίς να φταίνε τα δικά σας λάθη φροντίδας. 
          Όταν τα φυτά είναι ακόμα ζωντανά, νιώθω ότι είναι σχεδόν εγκληματικό να τα πετάξουμε σαν απόβλητα σε μια τοπική χωματερή, σαν να μην έχουν καμία αξία. Όχι μόνο καταστρέφουμε ένα ζωντανό πράγμα που ο μοναδικός σκοπός του είναι να μας παρέχει οφέλη όπως η απορρόφηση αέριων ρύπων και να μας παρέχει καθαρό οξυγόνο, κάνουμε επίσης δύο φορές ζημιά στο περιβάλλον μας, επιτρέποντας στο φύλλωμα να σαπίσει εσφαλμένα σε ένα πεδίο σκουπιδιών που απελευθερώνει επιβλαβές μεθάνιο στον αέρα.
        Ας δούμε μερικές ιδέες που θα μας κάνουν να βοηθήσουμε για να αποτρέψουμε αυτή τη σπατάλη και να θεραπεύσουμε τα απορριπτόμενα  φυτά.

Δώστε τα φυτά ως φιλανθρωπικές δωρεές 
        Τα φυτά είναι πολύ δύσκολο να δοθούν σε μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου στην τοπική μας σαν καλή θέληση. Ο λόγος υποθέτουμε είναι ότι αυτές δεν θα δεχτούν φυτά που δεν έχουν ζωντανό φύλλωμα και άρα καλή εμφάνιση. Εκτός αυτού αν καλέσετε στο σπίτι σας μια επιχείρηση φυτωρίου καταλαβαίνω ότι η δωρεά μπορεί να κοστίσει στον ιδιοκτήτη της εταιρείας, πολύτιμο χρόνο εργασίας, συν τα καύσιμα που θα καταναλώσει  για  τα χιλιόμετρα που πρέπει να διανύσει, που αυτό μπορεί να είναι πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια για ορισμένες επιχειρήσεις διαμόρφωσης τοπίου.   
         Μια άλλη περίπτωση είναι να διατεθούν τα φυτά σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι οποίες  παίρνουν δωρεάν αντικείμενα όταν έχουν ένα ορισμένο μέγεθος για να δωρίσετε.

Πουλήστε τα απορριπτόμενα φυτά σε μια τοπική αγορά
          Ακόμη και αν τα φυτά δεν είναι αρκετά καλά για να παραμείνουν σε ένα φυτώριο, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά δεν είναι πολύτιμα για τους άλλους. Ένας κατάλληλος τόπος για να προσφέρεται το Α η Β βαθμού φυτικό υλικό είναι οι λαϊκές αγορές. Ίσως  ακόμη να έχετε έναν υπάλληλο ή να γνωρίζετε κάποιον που έχει μια επιχείρηση σε υπαίθρια αγορά. Ακόμα και αν πάρεις ελάχιστα χρήματα για ένα φυτό που θα αντικαταστήσεις, κερδίζεις περισσότερα από το να τα πετάς σε ένα σωρό σκουπιδιών. Επιπλέον, κάποιος άλλος μπορεί να βρει τα φυτά για τον κήπο η για το εσωτερικό του σπιτιού του και να έχει ένα μικρό κέρδος από την αξιοποίηση  σωστά του χώρου του.
          Θεωρώ βέβαια ότι από όλα αυτά είναι η δωρεά των φυτών σας να δοθούν στο φυτώριο του οικείου Δήμου. Οι περισσότεροι Δήμοι διαθέτουν μικρά φυτώρια για να καλύψουν τις ανάγκες τους, με τη δωρεά των φυτών σας που θέλετε να αντικαταστήσετε οι εργαζόμενοι στο φυτώριο του Δήμου θα φροντίσουν να θεραπεύσουν αυτά τα φυτά και να βελτιώσουν την εμφάνιση τους καθιστώντας τα αρίστης ποιότητας.
Αυτά μπορεί να διατεθούν π.χ. σε σχολεία για να αναβαθμίσουν το περιβάλλον τους. 
Η επιλογή δική σας……
↧

ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΑΝΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΟΙΚΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΜΕ ΦΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

January 14, 2020, 12:22 pm
$
0
0


ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΑΝΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΟΙΚΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΜΕ ΦΥΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

      
 Οι μέθοδοι οικομηχανικής με χρήση φυτικών υλικών αξιοποιούν τις γνώσεις της φυσιολογίας των φυτών και χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τεχνικών έργων διασφαλίζοντας την σταθεροποίηση των πρανών. Ως υλικά χρησιμοποιούνται ολόκληρα φυτά ή μέρη φυτών και σε συνδυασμό με άλλα υλικά συμπληρώνουν και βελτιώνουν τις άλλες μεθόδους μηχανικής (παραδοσιακή υδραυλική ή γεωτεχνική μηχανική). 
Στην παρούσα εξετάζονται διάφορες μορφές τέτοιων μεθόδων που χρησιμοποιούν ξυλώδη φυτά ή μέρη αυτών και εστιάζεται στις κατασκευαστικές τεχνικές και στην χρήση τους.

Φακελλώματα (Bush-mattress construction) 
Φακελώματα, είναι δέματα χλωρών κλάδων φυτικών ειδών που βλαστάνουν εύκολα, όταν υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες. Τα φακελώματα χρησιμοποιούνται για σταθεροποίηση ασταθών χωμάτων και την προστασία πρανών από διάβρωση. Η σταθεροποίηση των ασταθών εδαφών γίνεται με τον παρακάτω τρόπο:
       Κάθετα προς την κλίση του πρανούς και κατά την έννοια των ισοϋψών, τεμάχια χλωρών κλαδιών αποτελούμενα από 15-20 ή και 25-30 κλαδιά Ιτιάς, Μοσχοϊτιάς, Πλατάνου κ.λ.π. μήκους άνω των 60 εκ. και διαμέτρου 6-40 χιλιοστών με τους βλαστοφόρους οφθαλμούς διαταγμένους προς την ίδια κατεύθυνση, δένονται σε δέματα ανά 15-30 εκ. με λεπτό σύρμα και τοποθετούνται επί της επιφάνειας του πρανούς κατά την έννοια του μήκους των δεμάτων και  εν επαφή ή του ενός δέματος με το άλλο.
              Η παραπάνω διάταξη των δεμάτων μπορεί να έχει μήκος από μερικά μέτρα μέχρι και όλο το πλάτος του πρανούς.
                  Τα δέματα σταθεροποιούνται στην επιφάνεια του πρανούς με ξύλινους πασσάλους μήκους 1,0 μ. και διαμέτρου 4-7 εκ., οι οποίοι εμπήγνεινται στο έδαφος, διαμέσου των δεμάτων, σε βάθος 60-70 εκ. και σε απόσταση 1,0 μ. πασσάλου από πάσσαλο, με τρόπο ώστε όλα τα δέματα να είναι καρφωμένα και σταθεροποιημένα στο έδαφος με τους ξύλινους πασσάλους.
           Η παραπάνω διάταξη μπορεί να επαναλαμβάνεται κατά θέσεις, ανά 2-3 μ. κατά την έννοια της κλίσης του πρανούς, ανάλογα τις συνθήκες αστάθειας του πρανούς. Πίσω από τα δέματα με τους χλωρούς κλάδους και ανάντι του πρανούς είναι δυνατόν να προστεθούν χώματα ή να φυτευθούν φυτά ή μοσχεύματα ή και να σπαρούν σπόροι (εικόνα 1).
Με την παραπάνω εργασία είναι φανερό ότι συγκρατούνται τα χώματα στις θέσεις των φακελωμάτων, μειώνεται η ταχύτητα κίνησης των ρεόντων όμβριων υδάτων και μειώνεται ή αποφεύγεται η επιφανειακή διάβρωση, αλλά και σταθεροποιούνται ευπαθείς μάζες χωμάτων ιδιαίτερα αν τα φακελώματα συνδυασθούν με κατάλληλες φυτεύσεις φυτών ή μοσχευμάτων ή και σπορές σπόρων.
Εικόνα 1: Φακελλωματα Bush - mattress structures (Schiechtl and Stern 1994)
)
 Πλεονεκτήματα:
  • Η δράση τους αρχίζει αμέσως μετά την εγκατάσταση
  • Αναπτύσσεται πυκνή συστάδα βλάστησης με πυκνό ριζικό σύστημα
  • Ευελιξία στην αποκάταση των πρανών
  • Το υλικό βρίσκεται εύκολα καθώς τα τεχνικά λειτουργούν ως μητρική βλάστηση





Κλαδοπλέγματα ( wattle fences - wicker) 

      Κατά την έννοια των ισοϋψών σε πρανές και κάθε 1,0μ (πασσάλου από πάσσαλο) εμπήγνεινται στο έδαφος, σε βάθος 50 –70 εκ. πάσσαλοι καστανιάς μήκους 1,0μ . και διαμέτρου 4-5 εκ. Μεταξύ των κεντρικών πασσάλων, διαμέτρου 4-5 εκ. και κάθε 20 εκ. εμπήγνεινται στο έδαφος ενδιάμεσοι πάσσαλοι καστανιάς μήκους 60 εκ. και διαμέτρου 2-3 εκ. με βάθος έμπηξής του 30 εκ.

     Στους παραπάνω και μεταξύ των πασσάλων, πλέκονται κλαδιά Ιτιάς, Αρμυρικιού, Πλατάνου, Μαυρολεύκης κ.λ.π. χλωρά μήκους 2-3 μ. και διαμέτρου 1,5 – 2 εκ. με έμπηξη των άκρων των λεπτών κλαδιών στο έδαφος σε βάθος 10 εκ. και ανά 10 εκ. μεταξύ τους.

       Η όλη κατασκευή εδράζεται σε τμήμα πρανούς που εκσκάφτηκε στον πόδα του και σε απόσταση 30-50 εκ. από την εσωτερική επιφάνεια του πρανούς. Το κενό που δημιουργείται μεταξύ κλαδοπλέγματος και του πρανούς, πληρούται με τα προϊόντα εκσκαφής του πρανούς και επιφανειακών χωμάτων από την υπερκείμενη επιφάνεια του πρανούς.
Έτσι δημιουργούνται επίπεδες επιφάνειες ( κλίνες – αναβαθμοί) σταθερές και κατάλληλες για τη φύτευση φυτών (Εικόνα 2).
Πλεονεκτήματα:
  • Οι ρίζες περιορίζουν την μετακίνηση του εδάφους ενώ η όλη κατασκευή δημιουργεί βαθμίδες
  • Επίτευξη βλάστησης σε κατάσταση κλίμακας
  • Συνδυάζεται εύκολα με άλλες μεθόδους 
Μειονεκτήματα:
  • Υψηλό κόστος σε εργατικά και υλικά και απαιτεί συνεχή έλεγχο
  • Το επίπεδο διασφάλισης είναι μικρό
  • Απαιτούνται μεγάλες ποσότητες κλαδιών
  • Καταστρέφεται εύκολα, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε συνεχείς πτώσεις βράχων 
Χρόνος κατασκευής: κατά την εποχή του ληθάργου.
Διάρκεια κατασκευής: 0,75 – 1, 5 ώρες ανά μέτρο. 
Αν και στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν πολύ τώρα πλέον κατασκευάζονται πιο σπάνια λόγω των υψηλών εργατικών δαπανών και του κινδύνου διάβρωσης του λεπτόκοκκου υλικού πίσω από το πλέγμα. Χρησιμοποιούνται για την σταθεροποίηση των στρώσεων φυτικής γής των πρανών από λεπτόκοκκο υλικό.
Εικόνα 2: Κλαδοπλέγματα Wattle (wicker) fences (Donat 1992)

 
Κορμοτερμάχια (Long brush barrier)

Αποτελούν τον πρώτο βαθμό παρέμβασης για την αντιμετώπιση χειμμαρικών φαινομένων και είναι τόσο προληπτικά όσο και καταστατικά μέτρα. Συγκρατούν το επιφανειακό έδαφος, μειώνουν την ταχύτητα απορροής με επί τόπου ανάσχεση και διήθηση  των πλημμηρικών υδάτων.  Τα Κορμοτεμάχια είναι τμήματα ξερών κορμών δένδρων διαμέτρου 20-25 εκ. και μήκους έως 6 μ. προερχόμενα από φυτικά είδη Κυπαρισσιού, Μαύρης Πεύκης, Δρυός, Ιτιάς, Αρμυρικιού, Μαυρολεύκης, Σκλήθρου κ.λ.π. (Εικόνα 3).
Εικόνα 3: Κορμοτεμάχια, Long brush barrier for slope stabilization (construction pattern) (Hellenic Ministry of environment and public works)

       Τα Κορμοτεμάχια έχουν διάμετρο 20 εκ. και μήκος που κυμαίνεται από 5 έως 15 μ. ανάλογα με την μορφολογία του εδάφους. Η απόσταση μεταξύ των κυμαίνεται ανάλογα με την εγκάρσια κλίση του εδάφους. Σε κλίσεις από 20% - 50% η απόσταση μεταξύ τους είναι 8 μ. Η Κατασκευή τους περιλαμβάνει τα εξής:
Επιλέγεται ο ακριβής χώρος που θα τοποθετηθούν τα κορμοδέματα και χαράσσεται η γραμμή επί του εδάφους.  Επιλέγονται οι κατάλληλοι κορμοί και διαμορφώνονται στο επιθυμητό μήκος.
       Καθαρίζονται τα υπολείμματα από την γραμμή τοποθέτησης. Διαμορφώνεται ελαφρά  το έδαφος και τοποθετείται ο κορμός κατά τις ισοϋψείς με τρόπο ώστε να στηρίζεται σε πασσάλους και να εφάπτεται πλήρως με το έδαφος. Στην συνέχεια στερεώνεται στους πασσάλους στερέωσης και ακολουθεί η πρόσδεση του με σύρμα. Οι ξύλινοι πάσσαλοι στερέωσης έχουν διάμετρο 8-15 εκ. και στερεώνονται σε βάθος τουλάχιστον 30 εκ.
       Το έδαφος στην ανάντη πλευρά διαμορφώνεται σε μορφή αυλακιού, ώστε η μια πλευρά  του να καλύπτει πλευρικά το κορμόδεμα μέχρι την κορυφή του. Σε περίπτωση μη πλήρους επαφής με το έδαφος (κενά μεταξύ των βλαστών και του εδάφους), τα κενά συμπληρώνονται με πέτρες ή κλαδιά και με έδαφος που προκύπτει από την διαμόρφωση της αυλακιάς. Με την τεχνική αυτή συγκρατείται το λεπτό εδαφικό υλικό.
       Το τέλος κάθε γραμμής κλείνεται επιμελώς με πέτρες και ξύλα, ώστε να μην υπάρχει διαρροή εδαφοϋλικών ή στην περίπτωση που υπάρξει διαρροή σε ένα χώρισμα, να μην διαρρεύσουν και τα υλικά των άλλων χωρισμάτων.  
     Τυχόν διακοπή μιας γραμμής λόγω εμποδίων ή άλλης αιτίας πρέπει να επικαλύπτεται από αμέσως επόμενη.      
       Στις μικροχαραδρώσεις, όπου διακόπτεται η συνέχεια των γραμμών πέραν του κλεισίματος των άκρων τους, θα συνεχίζεται η αντιδιαβρωτική προστασία με κατασκευή κλαδοδεμάτων μέσα στην χαράδρωση, μέχρι το επόμενο άκρο κορμοδεμάτων (εικόνα 3).
Πλεονεκτήματα:
·       Προλαμβάνει την προοδευτική διάβρωση και ευνοεί την απόθεση ιλύος
·       Ενσωμάτωση στο τοπίο
·       Συνδυάζεται με άλλες μεθόδους 
Μειονεκτήματα:
·       Υψηλότερο κόστος εργατικών
·       Μεγάλες ποσότητες υλικών



Κλαδοβλαστήματα                    


         Γίνεται εκσκαφή και καθάρισμα του διαταραγμένου τμήματος του πρανούς. Πάσσαλοι Καστανιάς μήκους 1,5 –2,0 μ. και διαμέτρου 4-5 εκ. εμπήγνεινται στο έδαφος σε βάθος 0,7-1,2 μ, και σε απόσταση 30 εκ. μεταξύ τους. Χλωρά κλαδιά Ιτιάς, Αρμυρικιού, Μοσχοϊτιάς, Μαυρολεύκης, σκλήθρου, λυγαριάς κ.λ.π. μήκους 1,0 και διαμέτρου 1-5 εκ., εμπήγνεινται στο έδαφος, σε διπλή διάταξη και με αντίθετη κλίση μέχρι να αγγίξουν το αδιατάρακτο τμήμα του σώματος του πρανούς και σε πυκνότητα 60 κλαδιών ανά μ.μ., εκ των οποίων 30 εμπήγνεινται προς την μία κατεύθυνση και 30 προς την άλλη κατεύθυνση.Ακολουθεί επίχωση των χλωρών κλάδων με 15 εκ. φυτικής γης. Η εργασία αυτή ανάλογα με τις ανάγκες του πρανούς, επεκτείνεται κατά θέσεις στα διαταραγμένα σημεία του πρανούς.
Η ίδια εργασία και με τον ίδιο τρόπο μπορεί να εκτελεσθεί χωρίς όμως τη χρήση των πασσάλων καστανιάς, αλλά με έμπειξη των χλωρών κλαδιών και την επίχωσή τους με φυτική γη (εικόνα. 4).
Πλεονεκτήματα:
  • Γρήγορη και απλή κατασκευή
  • Κατάλληλη μέθοδος για  πρανή με υγρασία
  • Προάγει την ανάπτυξη σε κατάσταση κλίμακας 
Μειονεκτήματα:
  • Απαιτούνται εύκαμπτα κλαδιά
  • Ανεπαρκής διασφάλιση των βαθύτερων εδαφικών στρώσεων
  • Υψηλής έντασης εργασία
Χρόνος κατασκευής : δυνατή μόνο κατά  την διάρκεια του λήθαργου
Διάρκεια: 1 έως 3 ώρες/μ. μαζί με τα τεχνικά έργα που τυχόν απαιτηθούν.
Χρήση: Σταθεροποίηση των ανωτέρων εδαφικών στρώσεων, πρανή από λεπτόκοκκο υλικό ή παρόχθια πρανή, αποστράγγιση υγρών ζωνών.
Εικόνα 4: Κλαδοβλαστήματα (Schiechtl and Stern 1992)

 Ξυλοφράχτες (Wood fences) 

           Οι ξυλοφράχτες κατασκευάζονται με τα υπολείμματα υλοτομιών που προέρχονται από νεκρά τμήματα δένδρων ή θάμνων. Το ύψος κατασκευής πάνω από την επιφάνεια του εδάφους κυμαίνεται από 17,5 - 32,5 εκ. Η εφαρμογή τους περιλαμβάνει τα εξής:
           Επιλέγεται ο ακριβής χώρος που θα τοποθετηθούν οι ξυλοφράχτες και χαράσσεται η γραμμή επί του εδάφους.
          Επιλέγονται τα υπολλείμματα που είναι κατάλληλα για το στήσιμο της κατασκευής και υπολογίζεται το πλήθος των απαιτούμενων υπολειμμάτων ή γίνετια προμήθεια των απαιτούμενων ξύλου εμπορίου.
Δημιουργείται οριζόντια βαθμίδα μικρού πλάτους.
           Στην συνέχεια οι πάσσαλοι μπήγονται κατακόρυφα στο έδαφος μέχρι να στερεωθούν καλά σε βάθος τουλάχιστον 0,40μ. Σε περίπτωση που υπάρξει δυσκολία στην έμπηξη των πασάλλων ανοίγεται οπή με σιδηρολοστό και κατόπιν τοποθετείται ο πάσσαλος. Οι πάσσαλοι έχουν διάμετρο 5-10 εκ. και απέχουν μεταξύ τους 0,380-1,00μ.
           Οι οριζόντιες ράβδοι έχουν διάμετρο 4 εκ. και στερεώνονται στους πασσάλους με καρφοβελόνες ή προσδένονται με σύρμα. Η διαμόρφωση των ράβδων και η στερέωση τους γίνεται έτσι ώστε να εφάπτονται μεταξύ τους και να μην υπάρχουν κενά μεγαλύτερα από 0,50 εκ. Όταν το μήκος είναι μικρότερο του μήκους φράκτη, η ένωση κατά μήκος των ράβδων γίνεται σε υπάρχοντα ή πρόσθετο πάσσαλο.  Το μήκος κατασκευής είναι τόσο, ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία του παρανούς από την διάβρωση και διακόπτεται κάθε 5 μ. ώστε να μην συμπαρασύρεται όλη η κατασκευή σε πιθανή κατολίσθηση. (Εικόνα 5)

 
    Εικόνα 5: Ξυλοφράκτες (ΥΠΕΧΩΔΕ)

Συντήρηση 

        Οι μέθοδοι «οικομηχανικής» με φυτικά υλικά  επιταχύνουν την δημιουργία βλάστησης  και την προάγουν σε μικρό χρονικό διάστημα σε κατάσταση κλίμακας. Αυτό εξηγεί γιατί αυτού του είδους οι κατασκευές απαιτούν περισσότερη φροντίδα και συντήρηση στα πρώτα στάδια εγκατάστασης τους.          
       Η απαιτούμενη εργασία εξαρτάται από το είδος της βλάστησης και την κατασκευαστική μέθοδο που χρησιμοποιείται. Η φροντίδα και η συντήρηση κατά την ανάπτυξη των φυτών περιλαμβάνει συνήθως εξής εργασίες
α) Λίπανση
     Οι θέσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται αυτές οι μέθοδοι είναι συχνά φτωχές σε θρεπτικά συστατικά και αλλά και φυτική γή. Για την ανάπτυξη των φυτών, είναι αναγκαία η λίπανση. Σε πρόδρομες συστάδες βοηθάει στο ταχύτερο κλείσιμο της φυτοκάλυψης, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο διάβρωσης. Η ποσότητα και οι επαναλήψεις ποικίλουν ανάλογα με το φυτό την θέση και τον χρόνο. Συνήθως γίνεται 3 φορές ετησίως για τα πρώτα 2 χρόνια.
 
β) Άρδευση
           Σε περιοχές με ήπιο κλίμα η άρδευση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο την εξασφάλιση μιας ελάχιστης υγρασίας  στα ριζικά στελέχη των νέων φυτεύσεων και ενισχυτικά κατά την διάρκεια των περιόδων ξηρασίας.Αντίθετα σε ξηρές περιοχές όπου το καλοκαίρι είναι πολύ ξηρό είναι πιθανόν να απαιτείται άρδευση για να εξασφαλισθεί επιτυχημένη ανάπτυξη.

γ) Σκαλίσματα
           Τα σκαλίσματα του εδάφους αφενός βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο των ζιζανίων  και προάγουν την ανάπτυξη των φυτών ιδίως στην αρχή αφετέρου χαλαρώνουν το έδαφος και διευκολύνουν την ανάπτυξη των ριζών. Μια στρώση πάχους 10-20 εκ. με  υλικό επικάλυψης (ιδίως από άχυρο) μπορεί να ρυθμίσει την θερμοκρασία και την υγρασία κοντά στην επιφάνεια του εδάφους και να βελτιώσει την δραστηριότητα του.  

θ) Κλάδεμα
          Κλαδέματα είναι δυνατόν να απαιτηθούν κατά τα πρώτα 2 χρόνια για την καλύτερη ανάπτυξη και την βελτίωση του σχήματος των φυτών. Έτσι Φυτά με ένα και μόνο κεντρικό στέλεχος κλαδεύονται για να αναπτύξουν περισσότερα στελέχη.

Δαπάνες κατασκευής και συντήρησης
        Παρόλο που η κατασκευή των παραπάνω τεχνικών απαιτεί περισσότερη εργασία, οι συνολικές δαπάνες κατασκευής και συντήρησης των πρανών που προστατεύονται με αυτές τις μεθόδους έχει αποδειχθεί ότι είναι μικρότερες από αυτές ανάλογων συμβατικών κατασκευών (Anselm, 1976, Schiechtl, 1982, Tonsemann, 1983, Dahl, 1984, Anselm, 1984).
             Δυστυχώς, δεν θα μας βοηθούσε εδώ να περιγράψουμε τις απόλυτες τιμές των διάφορων τεχνικών και της συντήρησής τους, για διάφορους λόγους:

1.     το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών σχετικών με τις εργασίες για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία είναι περασμένων ετών, και ως εκ τούτου οι τιμές δεν περιλαμβάνουν τον πληθωρισμό ή μεταβολές στους μισθούς που συνέβησαν από τότε μέχρι σήμερα.

2.      οι πιο πρόσφατες εκθέσεις καλύπτουν μόνο μερικές οικονομικές όψεις και η εικόνα που σχηματίζουν είναι παρόμοια,

Για να αποφύγουμε προβλήματα που συνδέονται με τις απόλυτες τιμές, ορίζονται τα εξής σημεία αναφοράς:

1. Ο μέσος χρόνος κατασκευής που απαιτείται για τις διάφορες μεθόδους χρόνος κατασκευής αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης τους. Οι δαπάνες προγραμματισμού και επίβλεψης, το χρησιμοποιούμενο υλικό και ο μηχανικός εξοπλισμός ποικίλουν ανάλογα με  την διαθεσιμότητα, το μέγεθος ενός έργου αλλά και την θέση του.

2. Οι μέσες δαπάνες συντήρησης αφορούν στα μέσα ποσοστά των συνολικών δαπανών συντήρηση παρά τις μεταβολές σε μισθούς στην παρούσα παρέχονται κάποια στοιχεία αναφοράς.
        Στην παρούσα δεν περιλαμβάνονται οικολογικά, κοινωνικά και άλλα κόστη και οφέλη. Εντούτοις και αυτές οι όψεις πρέπει να αποτελούν μέρος μιας συνολικής εκτίμησης και αξιολόγησης των εργασιών σταθεροποίησης πρανών.

Κόστος Κατασκευής  
    Το κόστος για τον προγραμματισμό και την επίβλεψη της κατασκευής (συμπεριλαμβανομένων διαφόρων τοπογραφικών ή άλλων εργασιών) είναι συνήθως ίσο με 10-20% του συνολικού κόστους. 

  •    7 – 15 %       φάση προγραμματισμού (πρώτες ιδέες, εναλλακτικές λύσεις, αξιολόγηση, τελική σύλληψη)
  • 3 – 7 %         φάση έγκρισης (μέχρι την τελική ολοκλήρωση των μελετών)
  • 3 – 7 %         φάση υλοποίησης (πρόσκληση προσφορών, επίβλεψη κατασκευής κ.λ.π)
Οι κατασκευαστικές δαπάνες ποικίλουν. Για να είναι δυνατή η σύγκριση τους, παρατίθεται στον πίνακα 1 μέσος όρος των χρόνων κατασκευής της καθεμιάς μεθόδου. Περιλαμβάνουν τον απαιτούμενο χρόνο για ην λήψη του φυτικού υλικού και την προεργασία που τυχόν απαιτείται (π.χ. κλαδοδέματα). Το κόστος κατασκευής  κάθε μεθόδου είναι δυνατόν να υπολογισθεί αν γνωρίζουμε την ωριαία δαπάνη εργασίας και μηχανικού εξοπλισμού καθώς και το κόστος των υλικών.


Κόστος Συντήρησης 
Οι αρχικές δαπάνες συντήρησης των μεθόδων αυτών είναι πολύ υψηλότερες (περίπου 50% κατά τα πρώτα τρία χρόνια) από αυτές των συμβατικών τεχνικών (Wolf 1977, Dahl and Schluter 1983) αλλά με την πάροδο των ετών μειώνονται φθάνοντας σε κάποιο έτος σταθεροποιούνται. Η συντήρηση της βλάστησης εξαρτάται από κυρίως από τον αριθμό των επαναλήψεων.

Συμπεράσματα

Τεχνικά πλεονεκτήματα
  • Προστασία από την επιφανειακή διάβρωσης
  • Σταθεροποίηση των πρανών
  • Προστασία από την πτώση βράχων αλλά και από τους άνεμους

Οικολογικά πλεονεκτήματα
 
  • Ρύθμιση της θερμοκρασίας και της υγρασίας κοντά στην επιφάνεια του εδάφους με συνέπεια την προαγωγή της ανάπτυξης
  • Βελτίωση της δίαιτας των υδάτων του εδάφους με την ανάσχεση, τη διαπνοή και την αποθήκευση
  • Βελτίωση των ιδιοτήτων του εδάφους
  • Βελτίωση του οικοσυστήματος των περιοχών εφαρμογής τους
Οικονομικά πλεονεκτήματα 
 
  • Μείωση δαπανών κατασκευής και συντήρησης
  • Δημιουργία περιοχών φύτευσης βλάστησης και ψυχαγωγικής χρήσης 
Αισθητικά πλεονεκτήματα
 
  • Τεχνικά έργα που εναρμονίζονται με το περιβάλλον
  • Ελκυστικότερο τοπίο 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Anselm, H. 1976. Analyse der Ausbauverfahren, Schäden und Unterhaltungskosten von Gewässern. Mitteilungen des Instituts für Wasserwirtschaft, Hydrologie und Landwirtschaftlichen Wasserbau, TU Hannover, Report 36:11-191.
 Anselm, H. 1984. Verringerung der Ausgaben der Gewässerunterhaltung durch Gewässerpflege. Zeitschrift für Kulturtechnik und Flurbereinigung 25:113-121.
Donat, M. 1992 MS. Gewässer als Lebensraum. o.ö. Umweltakademie, Linz, 98p.
  Tönsmann, F. 1983. Kostenuntersuchungen verschiedener Ausbaukonzepte im naturnahen Wasserbau. 7. DVWK- Fortbildungslehrgang Gewässerausbau – Gerinnestabilität. Darmstadt. 
  Wolf, H. 1977. Naturnaher Gewässerausbau – Erfahrungen und Beispiele aus Baden- Württemberg. Veröffentlichungen Naturschutz und Landschaftspflege baden-Württemberg No. 46.
 Dahl, H.-J. 1984. Zehn Jahre Versuchsstrecke für ingenieurbiologische Ufersicherungsma- nahmen an der Oberaller. Wasser und Boden 3:103-106.


 Schiechtl, H.M., und R. Stern. 1994. Handbuch für naturnahen Wasserbau. Eine Anleitung für ingenieurbiologische Bauweisen. Österr. Agrarverlag, Vienna. 
Schiechtl, H.M., und R. Stern 1992. Handbuch für naturnahen Erdbau. Eine Anleitung für ingenieurbiologische Bauweisen. Österr. Agrarverlag, Vienna.
  Hellenic Ministry of environment and public works. No publicated specifications on bioengineering techniques. No date

ΠΗΓΗ: από δημοσίευση σε Συνεδριο και στοhttp://istath.blogspot.com

Του  Γεωπόνου 

Ιωάννη Σταθακόπουλου 

 











↧

To Δάσος και η παραγωγή ποιοτικού νερού

January 23, 2020, 1:57 pm
$
0
0


Η παρουσία δασικής κάλυψης σε λεκάνες απορροής ποταμών προάγει την τακτοποίηση του ποταμού και τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων. 
Απεικόνιση της έρευνας που πραγματοποίησε ο Maurício Ranzini
      Αυτό είναι το αποτέλεσμα-συμπέρασμα  της Ερευνητικού προγράμματός του Δασικού  Ινστιτούτου(IF)  στα πλαίσια  προγράμματος Nascentes, το οποίο ανέπτυξε η κυβέρνηση του  Σάο Πάολο, το οποίο αποσκοπεί στην προώθηση της αποκατάστασης 20 χιλιάδων εκταρίων παραποτάμιων δασών.

      Οι επιστημονικοί ερευνητές του Τμήματος Δασολόγων, Valdir de Cicco, Francisco Arcova και Maurício Ranzini, βάσισαν τις διδακτορικές τους διατριβές για την έρευνα σχετικά με τη σχέση μεταξύ δασών και νερού, διασαφηνίζοντας τις αμφιβολίες που υπήρχαν  και αποδεικνύοντας τις προτάσεις τους με αριθμούς.

"Οι υδρογραφικές λεκάνες που καλύπτονται από δασική βλάστηση είναι αυτές που προσφέρουν νερό με καλή κατανομή καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους και καλύτερης ποιότητας", 
τονίζει o δασολόγος   Arcova με  PhD,( από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο, στο IF από το 1985). Σύμφωνα με αυτό, ένα μέρος του βρόχινου νερού διατηρείται από τα δέντρα  του άνω ορόφου, στη συνέχεια εξατμίζεται σε μια διαδικασία που ονομάζεται αναπνοή. Ο ρυθμός εξάτμισης ποικίλλει ανάλογα με το είδος, την ηλικία, την πυκνότητα και τη δομή του δάσους, πέρα  από τις κλιματολογικές συνθήκες κάθε περιοχής.

          "Στα τροπικά δάση, η αναπνοή κυμαίνεται από 4,5% έως 24% της εποχής των βροχοπτώσεων, αν και έχουν καταγραφεί τιμές άνω του 30%", εξηγεί. Σε αυτό το σημείο, ο Arcova κάνει μια παρένθεση για να μιλήσει με ενθουσιασμό το Εργαστήριο Δασικής Υδρολογίας Walter Emmerich από το IF που εγκαταστάθηκε το 1982 στο Núcleo Cunha στο κρατικό πάρκο Serra do Mar και όπου ανέπτυξε μελέτες σε κοινές εργασίες με τον ερευνητή που δίνει όνομα εγκατάστασης.

          Ο Maurício Ranzini, επίσης δασολόγος, με διδακτορικό δίπλωμα από το USP de São Carlos, (στο IF από το 2005), υπενθυμίζει ότι το εργαστήριο αποτελεί αναφορά για την  δασική υδρολογία. Τόσο πολύ ώστε, κάθε χρόνο, να δέχεται δεκάδες φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια της Βραζιλίας και άλλες χώρες σε μαθήματα που διδάσκουν ερευνητές IF.

     Συμπερασματικά, οι ερευνητές λένε ότι οι έρευνες που διεξήχθησαν στο Cunha εκτιμούν σε  18% την μεση απόδοση της αναπνοής σε εξάτμιση νερού. Το υπόλοιπο νερό φτάνει στο έδαφος μέσα από το στάξιμο των φύλλων και των κλαδιών ή αποστραγγίζεται μέσα στον κορμό του δέντρου. Στο έδαφος, το νερό διεισδύει ή αποθηκεύεται στο  άνω εδαφικό στρώμα, χωρίς να εμφανίζεται σημαντική   επιφανειακή απορροή στα χαμηλότερα τμήματα της γης, όπως συμβαίνει σε μια περιοχή που δεν έχει δάση.

   "Η επιφάνεια του δάσους σχηματίζεται από ένα στρώμα φύλλων, κλαδιών και άλλων φυτικών υπολειμμάτων, τα οποία του προσδίδουν μεγάλη τραχύτητα, εμποδίζοντας την επιφανειακή απορροή του νερού στα χαμηλότερα τμήματα της γης, ευνοώντας τη αργή διείσδυση. Η αποσυντιθέμενη οργανική ύλη ενσωματώνεται επίσης στο έδαφος, παρέχοντας εξαιρετικό πορώδες και συνεπώς υψηλή ικανότητα διείσδυσης. "

            Ένα μέρος του διηθημένου νερού συμβάλλει στο σχηματισμό  πχ ενός ποταμού μέσω υπόγειας απορροής και ένα άλλο τμήμα απορροφάται από τις ρίζες και επιστρέφει στην ατμόσφαιρα με τη διαχείριση των φυτών. 
"Η αναπνοή και η διαπνοή, ή η εξατμισοδιαπνοή, καθιστούν την ουσιαστική φυσική διαχείρηση ώστε το νερό   να επιστρέψει στην ατμόσφαιρα, χωρίς να συμβάλλει στην αύξηση της ροής ενός ποταμού".

        Στα τροπικά δάση, η εξατμισοδιαπνοή κυμαίνεται από 50% έως 78% των ετήσιων βροχοπτώσεων. Στην έρευνα που διεξήχθη στο Cunha, ο αριθμός αυτός είναι περίπου 30%. Οι ερευνητές εξηγούν ότι το υπόλοιπο του διηθημένου νερού κινείται βαθιά και αποθηκεύεται στα εσωτερικά στρώματα του εδάφους-στο μητρικό έδαφός  και στην περιοχή των βράχων, τροφοδοτώντας τα υδάτινα ρεύματα μέσω της απορροής βάσης, δηλαδή του υπεδάφους όπου βρίσκονται τα υπόγεια ύδατα.
Os pesquisadores Maurício Ranzini(esq.) e Francisco Arcova (dir.)

          Αν και οι διαδικασίες που καθορίζουν τις ροές των υδάτων είναι παρόμοιες για τους διάφορους δασικούς σχηματισμούς, το μέγεθος αυτών των διεργασιών, το οποίο εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του δάσους, της λεκάνης απορροής και του κλίματος, επηρεάζει τη σχέση παραγωγής δασικών υδάτων. Στα τροπικά δάση, η "παραγωγή"νερού κυμαίνεται από 22% έως 50% των βροχοπτώσεων. "Στο Cunha, όπου η ετήσια εξατμισοδιαπνοή του δάσους δίπλα στον Ατλαντικό είναι της τάξεως του 30%, και  η "παραγωγή"νερού από τη μικροανάλυση είναι ένα αξιοσημείωτο 70% της βροχόπτωσης", λέει ο Francisco.

    Αυτός ο μηχανισμός, στον οποίο το νερό διεισδύει στο έδαφος και τροφοδοτεί σταδιακά τον υδροφόρο ορίζοντα, τροφοδοτεί ένα ρυάκι να μεταφέρει, έτσι ώστε ο τελικός αποδέκτης το ποτάμι να έχει κανονική ροή όλο το χρόνο, ακόμη και σε περιόδους ξηρασίας. Στο Cunha, η απορροή βάσης είναι υπεύθυνη για περίπου το 80% του συνόλου των αποστραγγισθέντων στο ποτάμι υδάτων, πράγμα που τους παρέχει ένα βιώσιμο καθεστώς παραγωγής νερού καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους.

       Αντίθετα, σε μια λεκάνη χωρίς προστασία των δασών, η διήθηση των ομβρίων υδάτων στο έδαφος είναι μικρότερη (για την τροφοδότηση των υπόγειων υδάτων).Η  επιφανειακή απορροή γίνεται έντονη προκαλώντας το βρόχινο νερό να φτάσει γρήγορα στο κανάλι του ποταμού, προκαλώντας πλημμύρες. Κατά τη διάρκεια περιόδων ξηρασίας, το νερό μειώνεται στους ποταμούς   και μπορεί ακόμη και να στεγνώσουν.

        Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ότι, ενώ στις δασικές λεκάνες, η διάβρωση του εδάφους γίνεται με φυσικούς πολύ αργούς  ρυθμούς, καθώς το οργανικό υλικό που εναποτίθεται στην επιφάνεια εμποδίζει την άμεση επίδραση των σταγόνων βροχής στην επιφάνεια  του εδάφους,..... σε περιοχές χωρίς βλάστηση υπάρχει έντονη διαδικασία της μεταφοράς υλικού-χώματος  στο ρυάκι, ρέμα και τελικά στο   ποτάμι αυξάνοντας την θολερότητα και τη διόγκωση των ποταμών.

       Σύμφωνα με τον Maurício, στην υδρολογική λεκάνη  που καλύπτεται από το δάσος του Ατλαντικού στην Cunha, η απώλεια εδάφους στο ποτάμι είναι της τάξεως των 162 kg / εκτάριο / έτος. "Αυτή η τιμή είναι πολύ χαμηλότερη από την απώλεια του εδάφους που καταγράφεται για την περιφέρεια του Σάο Πάολο, η οποία κυμαίνεται από 6,6 έως 41,5 τόνους / εκτάριο / έτος, ανάλογα με τη γεωργική καλλιέργεια, όπως 12 τόνοι σε ένα καλαμπόκι, 12, 4 τόνους σε μια περιοχή ζαχαροκάλαμου, φτάνοντας μέχρι και 38,1 τόνους σε μια φύτευση φασολιού "

Το δάσος αντιπροσωπεύει πολλά άλλα οφέλη για τα υδρολογικά συστήματα . Συντελεί, για παράδειγμα, στη θερμική ισορροπία του νερού, στη μείωση των ακραίων θερμοκρασιών και στη διατήρηση της οξυγόνωσης του υδάτινου περιβάλλοντος. Προωθεί επίσης την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών από δέντρα, θάμνους και ποώδη φυτά, αποφεύγοντας την υπερβολική έκπλυση ορυκτών αλάτων από το έδαφος μέχρι τον ποταμό 
 Μεταφραση : Κωνσταντίνος Τάτσης 

πηγή: https://www.infraestruturameioambiente.sp.gov.br/2015/08/pesquisas-comprovam-a-importancia-da-vegetacao-na-producao-de-agua-com-qualidade/?fbclid=IwAR03_6gipgozg8t0R7ziY-9a7WO8NlDq6YCZWMQ4vwln_xkdwJlfl9I-Azs

Από το άρθρο AMICO ALBERO 22 AGOSTO 2019 , του καθηγητή Φραντσέσκο Φερρίνι 


 Παρέμβαση του Μ.Καπανταη 

Περιγράφεται η συμπεριφορά του δέντρου στο νερό της βροχής.
«Υποκλέπτω»- Συγκρατώ-Απελευθερώνω   
         Η συμπεριφορά αυτή μας προστατεύει από τα έντονα καιρικά φαινόμενα, ιδίως με την Κλιματικά Αλλαγή, όπου έχουμε μεγάλα ύψη βροχής σε μικρούς χρόνους και σε ορισμένες περιοχές.
     Στις αγροτικές περιοχές έχουμε μείωση του χειμαρρικού φαινομένου, μείωση της διάβρωσης, μείωση των πλημμυρών και εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
        Στις αστικές περιοχές με το πράσινο σε πολύ μικρές αναλογίες και με αδιαπέραστες επιφάνειες από τα κτίρια, τους ασφαλτοστρωμένους  δρόμους και τα πεζοδρόμια έχουμε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία πλημμυρών και τα παραδοσιακά συστήματα αποχέτευσης να μην μπορούν να συγκεντρώσουν και  να μεταφέρουν μέσω των δικτύων τις μεγάλες ποσότητες νερού της βροχής. Υλικές καταστροφές και το χειρότεροκαι απώλεια ανθρώπινων ζωών.



Ανάλογα άρθρα :

Τι είναι η Πράσινη υποδομή για διαχείριση νερού;

↧
↧

ΝΕΑ Ξ Υ Λ Ο Φ Α ΓΑ Ε Ν Τ Ο Μ Α Χ Α Ρ Ο Υ Π Ι Α Σ !

February 21, 2020, 1:30 am
$
0
0
Εικ. 1 : Χylosandrus compactus

Εικ. 2 : Χylosandrus craussiusculus
Ξ Υ Λ Ο Φ Α ΓΑ  Ε Ν Τ Ο Μ Α
Χ Α Ρ Ο Υ Π Ι Α Σ !
Δύο εξωτικά σκαθάρια σε περιοχές της Ευρωπαϊκής Μεσογείου.
             Τα είδη Χylosandrus compactus και Χylosandrus craussiusculus (Coleoptera: Scolytidae), στα δάση και στα φυσικά πάρκα της Ιταλίας και της Γαλλίας.
              Πρόκειται για ένα είδος που επιτίθενται σε πάνω από 200 είδη φυτών. Αυτό το σκαθάρι υπάρχει σε όλα τα νησιά της Χαβάης και αποτελεί απειλή για ιθαγενή φυτά και φυτείες καφέ.
Τώρα, είναι πλέον μέρος του καταλόγου συναγερμού από την Ευρωπαϊκή και Μεσογειακή Οργάνωση Προστασίας Φυτών.
Το Xylosandrus compactus (Eichhoff), κοινώς γνωστό ως «μαύρος ορύκτης των κλάδων», αναφέρθηκε στη Σικελία (Ιταλία) στα τέλη του 2016, προσβάλλοντας μεγάλα κλαδιά και κορμούς του δέντρου Ceratonia siliqua = χαρουπιά.
             Το ποσοστό των προσβεβλημένων κορμών κυμαινόταν από 60% έως 80%. Τα φυτά δείχνουν μαρασμό, θάνατο των κλάδων και εκτεταμένη αποσύνθεση.
Προηγούμενες έρευνες έδειχναν ότι το X. compactus επιτίθεται μόνο σε μικρά κλαδιά και κλάδους, όχι σε μεγάλους κλάδους και κορμούς δέντρων…

άρθρο Κωνσταντίνου Μπουχέλου 
   Καθηγητή  Εντομολογίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Αρθρα του Κ. Μπουχέλου:

ΣΚΟΛΥΤΕΣ ΠΕΥΚΩΝ ΚΑΙ ΦΕΡΟΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ



Μια πρόταση για τους φοίνικες

Η «άμπελος του θεού των κεραυνών» και ο καρκίνος

Ακάρεα της σκόνης του σπιτιού

↧

Ήρθε η άνοιξη, ήρθαν και οι κάμπιες από τα πεύκα…

February 23, 2020, 3:49 am
≫ Next: Με τις κουκουναριές που έζησα… Με την κουκουναριά έχω ιδιαίτερη σχέση, μια σχέση που ανάγεται στα παιδικά μου χρόνια, και συνδυάζεται με την ανεμελιά και την πρόσχαρη ζωή. Έχω επιθυμία να διηγηθώ τη σχετική ιστορία, που αναφέρεται στον γενέθλιο τόπο, διότι αποτελεί το αγνό πρωτογενές γίγνεσθαι της πρωτουργής ζωής, που παρά τη μετέπειτα διάβρωσή του παρέμεινε ζωντανό για την αλήθεια και τη σημασία του. Είχα την τύχη να μεγαλώσω κοντά στο δημοτικό σχολειό του χωριού μου, που το πίσω οικόπεδό του –ένα μεγάλο οικόπεδο, ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο– είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο ποδοσφαίρου κι εκεί ξοδεύαμε τον ελεύθερο χρόνο μας ως παιδιά –σήμερα δεν υφίσταται ο ελεύθερος αυτός χώρος, αφού «απαιτήθηκε» να διατεθεί για την ανέγερση συγκροτήματος σχολείου, για να καλυφθούν οι αυξημένες σχολικές ανάγκες της περιοχής. Πηδούσαμε το λοιπόν την ψηλή περιφραγμένη τσιμεντολίθινη μάντρα του οικοπέδου και παίζαμε για ώρες μπάλα στο γήπεδο, διαπράττοντας μιαν τρόπον τινά «αθώα» παρανομία, αφού ο περιφραγμένος και κλειδωμένος χώρος ήταν απαγορευτικός για τις μη σχολικές ώρες –αυτή μας η πράξη αποτελούσε τη μυστική, συνωμοτική, σχεδόν καθημερινή συνάντησή μας, για την οποία δεν αισθανόμασταν καμιά ενοχή, αφού θεωρούσαμε το παιχνίδι μας εκεί ως συνυφασμένο με τη ζαβολιά κι όχι με παρανομία˙ κάτι που αλλιώς θάταν αρμοστό με τη φύση του παιχνιδιού. Εξάλλου, οι μεγάλοι γνώριζαν την «ζαβολιά μας», την οποία φυσικά δε θεωρούσαν «παρανομία», και γι’ αυτό κανείς δε διανοούνταν να μας επιπλήξει ή ν’ απαγορεύσει την είσοδό μας στο χώρο, αφού το παιχνίδι αποτελούσε μια παιδική ανάγκη που γινόταν σεβαστή. Φορές μάλιστα οι ίδιοι οι μεγάλοι βοηθούσαν τους μικρότερους ή τους πιο δυσκίνητους από εμάς να σκαρφαλώσουμε στη μάντρα, ενώ διοργανώνονταν και ποδοσφαιρικοί αγώνες με τη συμμετοχή τους ως θεατές, υπό καθεστώς, στην περίπτωση αυτή, «παρανομίας»! Το πάνω μέρος του σχολικού τούτου οικοπέδου, που ήταν ανώμαλο και δεν είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο, αποτελούσε έναν τρόπον τινά χώρο πρασίνου, αφού σε αυτόν είχαν προπολεμικά φυτευτεί καλλωπιστικά δένδρα και θάμνοι, προερχόμενα από τον πάλαι ποτέ εμβληματικό σχολικό κήπο της Νέας Αγχιάλου Βόλου (διότι δεν είπα ότι αυτός είναι ο γενέθλιος τόπος μου…), που συντηρούνταν εκεί κι ήταν από τους πρώτους σχολικούς κήπους που συγκροτήθηκαν στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο. Ο «κήπος» αυτός περιελάμβανε τρεις ευμεγέθεις κουκουναριές, από τα πρώτα φυτευθέντα δένδρα του χώρου, οι οποίες είχαν διά των ετών καταστεί τοπόσημα της περιοχής, λόγω και των 60 χρόνων ηλικίας που τις βάραιναν, αφού εμβλημάτιζαν το χώρο και τον αναδείκνυαν. Για μας τα παιδιά, τα δένδρα τούτα αποτελούσαν τους παραστάτες μας, το καταφύγιό μας, αφού εκεί προστρέχαμε με τον πολύ ήλιο που καθιστούσε αδύνατο το παιχνίδι μας, εκεί ξεκουραζόμασταν όταν αποκάναμε παίζοντας, εκεί προφυλασσόμασταν από την ξαφνική μπόρα… Τα δένδρα κείνα ανάχθηκαν σε σύμβολα για εμάς, σύμβολα καλαισθησίας, αρμονίας και ηρεμίας, αφού ασυνειδήτως μάς καλλιέργησαν μιαν βασική αίσθηση των γύρω και την απαίτηση της ποιότητας με βάση αυτά –αφού, εντασσόμενα στον περίγυρό μας γίνηκαν μέρος της πρόσληψής μας του τόπου με αξαικό υπόβαθρο τα φυσικά του στοιχεία. Τούτο σήμαινε ότι δεν ημπορούσαμε μετά τα θαυμαστά τούτα δένδρα, με τη ντελικάτη ομπρελοειδή μορφή, να δεχτούμε την «ασχημία» της γύρω ζωής να μας περιβάλλει, καθώς νοιώθαμε αδύνατη κάθε σύγκριση μαζί τους˙ κι αν τολμούνταν, ήταν δεδομένη η κρίση μας για τα συγκρινόμενα! Οι παιδαγωγοί ονομάζουν «καλαισθητικό συναίσθημα» την καλλιέργεια της αισθητικής αντίληψης στο παιδί, και (κανονικά έπρεπε να) επικεντρώνονται στην τέτοια ποιοτική του συγκρότηση, που πραγματώνεται μέσω της φύσης και της τέχνης. Κι είναι σημαντικό να καλλιεργείται αισθητικά ο άνθρωπος από μικρή ηλικία, παίρνοντας ταυτόχρονα περιβαλλοντική παιδεία, καθόσον αισθητική και περιβάλλον πρέπει ν’ αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία», κι έχοντας εξευγενισμένα ήθη, καθότι η αισθητική καλλιέργεια συμβαδίζει με τη διαύγεια σκέψης, με το ζωηρό συναίσθημα, με την αξιοπρεπή και γενναιόφρονα συμπεριφορά. Ε, εμάς μας καλλιέργησε πρωτογενώς η φύση, και τούτο ήταν ένα ευεργέτημα που πήραμε ενωρίς και χωρίς καθοδήγηση˙ ήταν η βάση μας για τη συνέχεια –χωρίς τούτο να σημαίνει ότι έτσι πληρωθήκαμε εσωτερικά, καθώς μας έλειπαν πολλά του κάλλους καλά που έπρεπε να πάρουμε από τη ζωή, αλλά ήταν βασικό ως θέμελο για να προχωρήσουμε το γεγονός ότι κατευθυνθήκαμε από τη φύση. Οι κουκουναριές κείνες αποτελούσαν την «τροφό μας», αφού έτσι εξαντλημένοι που ήμασταν από το παιχνίδι αναζητούσαμε στους κουκουναρόσπορους τροφή. Τότε στήνονταν μιαν ολόκληρη επιχείρηση αναζήτησης σπόρων, κι όλοι σαν τα σπουργίτια συλλέγαμε τους καταγής σκορπισμένους, με τρόπο που αν μας έβλεπε κανείς από ψηλά θα νόμιζε πως γιγαντιαίες όρνιθες έχουν επιπέσει σε χωράφι σπόρων και το αποτρυγούν. Εάν η επί της γης «σοδειά» ήταν ανεπαρκής, τότε προχωρούσαμε σε άλλην πιο επίπονη προσπάθεια: σκαρφάλωναν οι πιο ικανοί στα δένδρα κι έριχναν από πάνω κουκουνάρια, που έσκαγαν στο έδαφος και σκορπιόνταν στην ταρατσωμένη γη οι τόσοι σπόροι. Κάποιοι άλλοι στόχευαν με πέτρες τα κουκουνάρια για να πέσουν στο έδαφος, αλλά τούτη η προσπάθεια ήταν τις περισσότερες φορές αποτυχημένη, αφού οι κώνοι ήταν γερά βαστηγμένοι στο κλαδί και δύσκολα ξεκολλούσαν. Μάζευε έτσι όσο περισσότερους σπόρους μπορούσε ο καθένας και στη συνέχεια άρχιζε το σπάσιμό τους, για να φαγωθούν. Το σπάσιμο με την πέτρα γινόταν προσεκτικά, για να μη διαλυθεί η πολύτιμη ψύχα, που ήταν ένα «γλύκισμα» κι έπρεπε, για να την απολαύσεις, να τη φας ολάκερη –αλλιώς «έχανε» η γεύση της. Ήταν ταυτόχρονα και θρεπτική, και μας κρατούσε για ώρα. Φυσικά, μ’ ένα τέτοιο «τρύγισμα» των δένδρων, θάλεγες πως δεν ήταν δυνατό να υπάρξουν πολλά «γεύματα» σε αυτά, αφού γρήγορα οι σπόροι θα εξαφανίζονταν! Όμως δεν ήταν έτσι. Οι ώριμες κουκουναριές είχαν «ατέλειωτη» τροφή που πρόσφεραν! Έπαιρνε ώρα όλη η προσπάθεια κάτω από τις κουκουναριές, μεγαλύτερη φορές και από κείνη του παιχνιδιού, κι έτσι αποξεχασμένοι αφηνόμασταν, τόσο που οι μάνες μάς έψαχναν, χωρίς όμως μεγάλη ανησυχία, διότι ήξεραν πού θα μας αναζητήσουν, κι ότι θα μας έβρισκαν εκεί, κάτω από τις κουκουναριές! Υπήρχε βέβαια και συνέχεια, αφού έχοντας γεμάτο το στομάχι με κουκουναρόσπορο, αρνούμασταν το φαγητό στο σπίτι, και τούτο έφερνε αναταραχή, με τη μάνα να ωρύεται! Η βίωσή μου με το συγκεκριμένο δένδρο άγεται και από το γεγονός ότι στη μια, την πιο απομακρυσμένη από τις κουκουναριές, συντηρούνταν στην κορυφή της «ομπρέλας της» φωλιά πελαργών. Τα πουλιά αυτά ήταν τα σύμβολα του τόπου, αφού συνδυάζονταν με την ευτυχία και την αναγέννηση, κι ήταν επιθυμητό να υπάρχουν στη γειτονιά μας, στο χωριό μας. Είχαμε μάλιστα τόσο εξοικειωθεί μαζί τους, που κατέβαιναν και προχωρούσαν σιμά μας όσο εμείς «τρυγούσαμε» τις κουκουναριές˙ άλλες δε φορές, όταν ξαποσταίναμε από το παιχνίδι κάτω από τα δένδρα, μας πλησίαζαν και τριγύριζαν γύρω μας συνευρισκόμενα μαζί μας. Το σαματατζίδικο δε παιχνίδι μας στο γήπεδο διόλου δεν τα ενοχλούσε, θα λέγαμε μάλιστα ότι μάλλον αποτελούσε μιαν ευχάριστη ενόχληση γι’ αυτά, καθώς θέλαν, έστω και τη θορυβώδικη, παρέα μας! Λελέκια τα λέγαμε κι ήταν τα πιο οικεία σ’ εμάς πουλιά, περισσότερο και από τα συνηθισμένα μας, τις «απαίσιες» καρακάξες και τους ενοχλητικούς γλάρους, που ήταν «μισητά μας» διότι ενοχλούσαν τα μικρά των πελαργών ή τους έκλεβαν την τροφή που τους έφερναν οι γονείς τους, όταν βεβαίως αυτοί έλειπαν. Πολλές φορές καθόμασταν κάτω από τις κουκουναριές και τα παρατηρούσαμε στην αντικρινή μόνη κουκουναριά, πώς κοινωνούσαν και συμπεριφέρονταν. Σε αυτή δε την κουκουναριά δεν πηγαίναμε να «τρυγήσουμε», σεβόμενοι λες το χώρο των πουλιών, αφού το δένδρο ήταν η φωλιά τους. Ήταν μιαν οικογένεια αγαπημένη οι πελαργοί, πώχαν τρυφερότητα κι αφοσίωση, στοιχεία που τους χαρακτήριζαν, καθώς ήταν από τη φύση τους όντα ευγενή και κοινωνικά. Το κροτάλισμα του ράμφους τους ήταν το διαρκές συνήθειο που περιμέναμε, και μάλιστα αναρωτιόμασταν εάν δεν το ακούγαμε. Δε μας τρόμαζαν τα φίδια, τα ποντίκια, τα μικρά θηλαστικά που κουβαλούσαν στις συνεχείς εξορμήσεις τους, για το τάισμα των μικρών τους, που κάποτε μάλιστα τους ξέφευγαν από τα ράμφη τους, κι εμείς φροντίζαμε να τα μεταφέρουμε σε μέρη εμφανή, για να τα ξαναπάρουν. Μια σχέση έτσι συνεργασίας και νοιάξης αναπτύχθηκε με τα πουλιά αυτά, που ξεπερνούσε την οικειότητα κι αποκτούσε τα χαρακτηριστικά της επαφής και της συμμετοχής στο γίγνεσθαι. Νοιώθαμε τον αποχαιρετισμό τους σαν έφευγαν για το ταξίδι της αποδημίας τους, από τον τρόπο που μας κοιτούσαν και από το ανήσυχο βλέμμα τους, αλλά ταυτόχρονα νοιώθαμε το επανειδείν που μας υπόσχονταν κάνοντας γύρους πάνω από τα κεφάλια μας. Ο ερχομός τους δε, ήταν μια γιορτή που εκφράζονταν με έντονα πετάγματα γύρω από τη φωλιά, λες και χαιρετούσαν τον κόσμο τους που τον ξαναβρήκαν, στον οποίο περιλαμβανόμασταν κι εμείς. Κι ήταν πολύ κρίμα, μια οδύνη, που τα δένδρα κείνα, τα σύμβολα του τόπου, κόπηκαν για να κατασκευαστούν στη θέση τους σχολεία! –ένα διαρκές τεχνητό και μοιραίο δίλημμα προβάλλεται με τέτοιες ενέργειες: Φύση ή δημόσιο συμφέρον; Περιβάλλον ή ανθρώπινη ανάγκη; Δένδρα ή σχολειά; Λες και τα διλήμματα πρέπει να καθορίζουν το ζην και να μας καταδυναστεύουν, λες και οι λύσεις δε θάπρεπε ν’ αποτελούν ρήξεις με τον φαύλο εαυτό που κονταίνει τη ζωή και την απομειώνει… Μεγαλωμένοι πια εμείς που τα δένδρα κείνα χαρήκαμε, τ’ αναζητούμε ως μνήμη, ως τα θέμελα μιας ζωής που χάθηκε για νάρθει μια αλλότρια και ξένη με την ύπαρξη νεοζωή. Οι νέες γενιές δε θα ζήσουν και δε θα νοιώσουν το βάθος της αίσθησής μας, την ανείδωτη και μη εκτιμημένη προσφορά των δένδρων μας. Οι πελαργοί τότες, που τα δένδρα κόπηκαν, χαμένοι τριγύριζαν στον τόπο της απώλειας, μπερδεμένοι με το κακό των ανθρώπων, κάνοντας κύκλους απόγνωσης κι όχι χαιρετισμού, γυρεύοντας το καταφύγιό τους που εχάθη. Το ίδιο νοιώθαμε κι εμείς, καθώς χάσαμε το καταφύγιο της ζωής μας, τον ιδεατό μας θώκο˙ από τα λίγα πολύτιμα –ιδεατά, γιατί όχι!..– πράγματα που μας επέμειναν για να ορίζουμε τον κόσμο μας και ως παιδιά και ως άνθρωποι της ζωής ν΄ ανασαίνουμε και να ελπίζουμε. Οι πελαργοί, που πάντα φέρναν την (ανα)γέννηση, το χαιρετισμό, τη νια και πλια ζωή, έφυγαν, δεν ξανάρθαν, δε θέλησαν τον τόπο τον κολοβωμένο, διότι χαθήκαν τα δένδρα της ζωής τους, διότι τους «πρόδωσε» ο άνθρωπος… (από το υπό έκδοση δοκίμιό μου “ΤΑ ΔΕΝΔΡΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΤΑ ΠΛΗΓΩΝΟΥΜΕ…”)
$
0
0
 

Μ. Καπάνταης Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     τ. Δ/ντης Πρασίνου




Ήρθε η άνοιξη, ήρθαν και οι κάμπιες από τα πεύκα…
Εικόνα 1.Από την τοποθεσία Insects of Grazalema, Nature Notes, Dangers of Pine Processionary Caterpillars
Η Κάμπια του πεύκου  είναι ένα  συγκεκριμένο λεπιδόπτερο των ευρωπαϊκών δασών των  κωνοφόρων, που θεωρείται συχνά σαν παράσιτο ανεξάρτητα από τον πληθυσμό ή την επίδρασή του στο περιβάλλον. Είναι ένα σοβαρό επιζήμιο έντομο και από αυτό το είδος παράγονται σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το είδος αυτού του εντόμου συνυπάρχει με τα δάση των πεύκων μας πολύ πριν εμφανιστεί το πρώτο ανθρώπινο είδος. Θεωρούμε όμως ότι η ανεξέλεγκτη εμφάνιση αυτού του οργανισμού σε μεγάλους πληθυσμούς θα  παράγει αρνητικές επιπτώσεις στη γεωργική ή δασική παραγωγή, δηλαδή σημαντική οικονομική ζημία. Αυτή η ξαφνική εμφάνιση μεγάλων πληθυσμών συνήθως προέρχεται από προηγούμενες μετατροπές στο περιβάλλον, είτε Ανθρώπινης  προέλευσης, όπως η μείωση της βιοποικιλότητας (δημιουργία μονοκαλλιεργειών, καταστροφή ενδιαιτημάτων, αλλοίωση της τροφικής αλυσίδας με φυτοφάρμακα που εξαλείφουν αρπακτικά...) ή της φυσικής προέλευσης ως κλιματολογικούς παράγοντες (θερμότητα, βροχή...).  
 Το περιαστικό πράσινο στις πόλεις της χώρας μας αποτελείται συνήθως από πεύκα. Προβλήματα δημιουργούνται σχεδόν κάθε χρόνο στο περιαστικό πράσινο αλλά και σε άλση και πάρκα από την πευκοκάμπια. Παράδειγμα το δάσος του Σέιχ-Σου στη Θεσσαλονίκη το 2019. Τα κουκούλια που σχηματίζουν οι φωλιές της πευκοκάμπιας στα δένδρα, είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτα και για πολλούς αντιαισθητικά.                                                                                                             
Είναι αλήθεια ότι στο αστικό περιβάλλον οι κάμπιες του πεύκου μπορούν να είναι ενοχλητικές ή επικίνδυνες, επειδή η παρουσία τους μπορεί να προκαλέσει τα εξανθήματα στα παιδιά ή την ασφυξία στα κατοικίδια ζώα που μεταφέρονται στο στόμα. Ιδιαίτερα δε σε πόλεις, τα προβλήματα που προκαλεί το συγκεκριμένο αυτό είδος εντόμου αγγίζουν πολύ πιο έντονα την καθημερινότητα του ανθρώπου. Η πευκοκάμπια (ή) pityocampa λοιπόν, αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά είδη εντόμων που εμφανίζονται στη χώρα μας, αλλά και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, ενώ η εξάπλωσή της φτάνει μέχρι και την κεντρική Ευρώπη (Αυστρία, Γαλλία, Ουγγαρία, κ.ά.). Τα τελευταία όμως χρόνια, και λόγω της κλιματικής αλλαγής, παρατηρείται μια μετατόπιση των ορίων εξάπλωσης του είδους προς το βορρά, καθώς οι θερμοκρασίες που επικρατούν εκεί δεν είναι πλέον απαγορευτικές για την ανάπτυξή του.     
Εικόνα2.Από την τοποθεσία Insects of Grazalema, Nature Notes, Dangers of Pine Processionary Caterpillars
Η συνεχόμενη παρουσία του εντόμου στην περιοχή της Μεσογείου επιβεβαιώνεται και από ιστορικές πηγές (Πεδάνιος Διοσκουρίδης 40-90 μ.Χ. – Γαληνός 129-200/216 μ.Χ. – Πλήνιος 23-79 μ.Χ.). Οι προαναφερθέντες συγγραφείς αναφέρουν την παρουσία μιας κάμπιας με τρίχες που τρέφεται από τις βελόνες των πεύκων. Αυτή η ιδιότητα του είδους αποδόθηκε με το δεύτερο τμήμα της διωνυμικής ονοματολογίας του είδους pityocampa, καθώς «πιτυών» είναι το δάσος πεύκων και «καμπή» είναι η κάμπια στα Αρχαία Ελληνικά. Ετυμολογικά όμως και το όνομα του γένους, Thaumetopoea έχει ελληνική ρίζα (= θαύμα + ποιώ), κάτι που ίσως οφείλεται στην μεταβαλλόμενη πορεία της βιολογίας του είδους, η οποία ενδεχομένως φάνταζε τότε ως κάτι το «θαυματοποιόν» (νύμφωση στο έδαφος κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού – εξαφάνιση για κάποιο διάστημα – έξοδος ενήλικων εντόμων από το έδαφος – επανεμφάνιση – κ.ά.).
Εικόνα3.Από την τοποθεσία Insects of Grazalema, Nature Notes, Dangers of Pine Processionary Caterpillars
Κάμπια των πεύκων - Πιτυοκάμπη(Thaumetopoea pityocampa)
Βιολογία του εντόμου   Όπως και από το όνομά της προκύπτει, η πευκοκάμπια προσβάλλει κατά κύριο λόγο τα πεύκα (Pinus sp.) αλλά και διάφορα είδη κέδρου (Cedrus sp.). Ανάμεσα στα διάφορα είδη πεύκου, η κουκουναριά (Pinus pinea) είναι το λιγότερο επιθυμητό είδος, κάτι που συνδέεται τόσο με τη διάμετρο των βελονών όσο και με την αυτή καθαυτή χημική σύστασή τους. Ο βιολογικός κύκλος του εντόμου ξεκινάει περίπου τον Αύγουστο, όταν και τα ενήλικα (αρσενικά) άτομα πετούν προς αναζήτηση συντρόφου για αναπαραγωγή, κάτι που όμως εξαρτάται τόσο από το υψόμετρο (σε χαμηλά υψόμετρα αυτό πραγματοποιείται νωρίτερα) όσο και από τη θερμοκρασία (οι χαμηλές θερμοκρασίες καθυστερούν την περίοδο πτήσης). 
         Τα αρσενικά άτομα εμφανίζονται νωρίτερα από τα θηλυκά και μπορούν να πετάξουν έως και 2 χιλιόμετρα, ενώ τα θηλυκά πετούν ελάχιστα έως καθόλου. Κατά την περίοδο της σύζευξης, τα θηλυκά ενήλικα άτομα εκλύουν μια χημική προσελκυστική ουσία (φερομόνη) με την οποία έλκουν τα αρσενικά. Σχεδόν αμέσως μετά τη σύζευξη, το θηλυκό άτομο ξεκινάει την απόθεση των ωών αρχικά στη βάση δύο βελονών. Στη συνέχεια, κινείται σπειροειδώς γύρω από τις βελόνες αποθέτοντας τα ωά, τα οποία και καλύπτει με τα λέπια που βρίσκονται στη βάση της κοιλιάς του, δημιουργώντας έναν χαρακτηριστικό κύλινδρο ωών. Σπανιότερα τα ωά αποτίθενται με τον ίδιο τρόπο γύρω από λεπτούς κλαδίσκους. 
Εικόνα 4. Απόθεση των ωών αρχικά στη βάση δύο βελονών. Στη συνέχεια, κινείται σπειροειδώς γύρω από τις βελόνες αποθέτοντας τα ωά, τα οποία και καλύπτει με τα λέπια που βρίσκονται στη βάση της κοιλιάς του, δημιουργώντας έναν χαρακτηριστικό κύλινδρο ωών. Θα δημιουργήσουν το σχήμα ενός πούρου. Από την τοποθεσία TREPAMOS_ARBORICULTURA
   Η ανάπτυξη των εμβρύων διαρκεί 30-45 ημέρες, και μετά την εκκόλαψη των ωών, οι προνύμφες περνούν πέντε συνολικά στάδια μέχρι να είναι έτοιμες για τη νύμφωση. Χαρακτηριστική είναι η έντονη κοινωνικότητα που οι προνύμφες δείχνουν από την πρώτη κιόλας στιγμή, δημιουργώντας φωλιές με αραιά νήματα, οι οποίες βρίσκονται αρχικά πολύ κοντά στους κυλίνδρους των ωών. Στα επόμενα προνυμφικά στάδια, οι προνύμφες αλλάζουν φωλιές, οι οποίες σταδιακά γίνονται ολοένα πιο μεγάλες και πιο συνεκτικές, ενώ καθώς οδηγούμαστε προς το χειμώνα, η θέση τους μετατοπίζεται προς την κορυφή τον δέντρων.
 Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη και όσο το δυνατόν πιο άμεση επαφή με την ηλιακή ακτινοβολία, στοιχείο κρίσιμο για τη διατήρηση της θερμοκρασίας μέσα στη φωλιά, ειδικά όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαμηλή (χειμώνας).Μετά το τρίτο προνυμφικό στάδιο και ιδιαίτερα στο πέμπτο, οι προνύμφες όταν ερεθιστούν αποκτούν την ικανότητα να εκτοξεύουν τριχίδια από ειδικούς θύλακες που βρίσκονται στη ράχη τους. Τα τριχίδια αυτά περιέχουν ένα μίγμα τουλάχιστον 70 πρωτεϊνών, ανάμεσα στις οποίες κάποιες είναι αλλεργιογόνες, δημιουργώντας αλλεργική αντίδραση μόλις έρθουν σε επαφή με το δέρμα. 
Εξαιτίας του μικρού μεγέθους των τριχιδίων (100-250 μm) και του μεγάλου αριθμού τους (περίπου 106 σε κάθε προνύμφη) η διασπορά τους είναι πολύ γρήγορη με αποτέλεσμα το φαινόμενο του «κνησμού» να παρατηρείται για μια σχετικά μεγάλη περίοδο, από Μάρτιο μέχρι και Ιούνιο. Αφού ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της προνύμφης (πέμπτο προνυμφικό στάδιο) και εφόσον η θερμοκρασία του εδάφους είναι υψηλότερη από 10 °C, οι ώριμες προνύμφες ενός δέντρου συγκεντρώνονται σε ένα σημείο του κορμού παραμένοντας σε επαφή μεταξύ τους με τη βοήθεια πλευρικών τριχιδίων. 

Η εικόνα ίσως περιέχει: φυτό, υπαίθριες δραστηριότητες και φύσηΕικόνα 5. Η πομπή από πευκοκάμπιες, μια θηλυκή προνύμφη τίθεται επικεφαλής και ξεκινάει μια μορφή «λιτανείας», όπου κάθε προνύμφη ακολουθεί την άλλη. Από την τοποθεσία Igor Salvador Larrea ‎Nuestros árboles












Στη συνέχεια, μια θηλυκή προνύμφη τίθεται επικεφαλής και ξεκινάει μια μορφή «λιτανείας», όπου κάθε προνύμφη ακολουθεί την άλλη, διατηρώντας επαφή μεταξύ τους με τη βοήθεια των τριχιδίων που φέρουν στην κεφαλή τους και το τελευταίο κοιλιακό τους τμήμα. Η «λιτανεία» αυτή κατευθύνεται στο έδαφος, όπου η «αρχηγός» της αναζητά μια κατάλληλη θέση για νύμφωση, ένα σημείο δηλαδή καλά ηλιαζόμενο, με χαλαρό έδαφος και απαλλαγμένο από υποβλάστηση ή βελονοτάπητα, ώστε να είναι εύκολη η διείσδυση των προνυμφών μέσα σε αυτό. Μόλις αυτή η θέση εντοπιστεί, ξεκινούν όλες μαζί να απομακρύνουν το χώμα, μετατοπίζοντας κόκκους εδάφους από τριχίδιο σε τριχίδιο, και από προνύμφη σε προνύμφη. Σταδιακά και με τον τρόπο αυτό, το σύνολο των προνυμφών της λιτανείας εισέρχεται στο έδαφος, σε βάθος περίπου 8 έως 10 εκατοστά, όπου και πραγματοποιείται η νύμφωση. Με την ολοκλήρωση της νύμφωσης, τα ενήλικα άτομα θα εξέλθουν από το βομβύκιο περίπου τον Αύγουστο, ξεκινώντας έναν νέο βιολογικό κύκλο.

Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην πευκοκάμπια
Από την Ισπανία έχουμε την παρακάτω ενημέρωση: 
Η εμφάνιση της πευκοκάμπιας που επηρεάζει το πεύκο έχει προχωρήσει φέτος το 2020 νωρίτερα σαν αποτέλεσμα της έλλειψης βροχών και της αύξησης των θερμοκρασιών λόγω της κλιματικής αλλαγής, έτσι ώστε να έχουμε προσβολές στα πεύκα των πάρκων, των κήπων και των δασικών συμπλεγμάτων ορισμένων περιοχών. Αυτό προκαλεί σοβαρές ζημιές στα πεύκα, η οποία συνεπάγεται σημαντικές οικονομικές και περιβαλλοντικές απώλειες.
Η πρώιμη εμφάνιση της πευκοκάμπιας οδηγεί τους πολίτες και τις διοικήσεις να λάβουν τα αναγκαία μέτρα πρόληψης και επιτήρησης για την αποτροπή τέτοιων ζημιών. Το φθινόπωρο του 2019, είναι ένα από τα θερμότερα που θυμόμαστε τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει δε στην επιτάχυνση του βιολογικού κύκλου της πευκοκάμπιας και στην επέκταση του εντόμου που μπορεί να είναι πολύ επιβλαβές για τους ανθρώπους και τα ζώα στις πόλεις.Αυτός ο παράγοντας, μαζί με τις θερμοκρασίες άνοιξης, που επικρατούν στα μέσα του χειμώνα, όπως συμβαίνει σε ορισμένες περιοχές της χώρας, προκάλεσε την λεγόμενη «προσβολή των πεύκων από τη κάμπια» με αποτέλεσμα αυτά να προχωρήσουν στο τέλος του φυσικού κύκλου ανάπτυξης τους. 
Η παρουσία της πευκοκάμπιας και η επέκταση των προσβολών, έρχεται για ένα ακόμη έτος νωρίτερα από το συνηθισμένο λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών. Ο κύκλος ζωής τους είναι αρκετά καλά καθορισμένος ακόμα κι αν μπορεί να ποικίλει κατά ένα μήνα ανάλογα με τις θερμοκρασίες, η πρόοδος είναι ανάλογα με τη θερμότητα.Σύμφωνα με την έρευνα οι προνύμφες της πευκοκάμπιας εκκολάπτονται το καλοκαίρι ή νωρίς το φθινόπωρο, ανάλογα με τη γεωγραφική τους εξάπλωση και αναπτύσσονται μέσω 5 σταδίων(L1-L5, Εικόνα 8), καταναλώνοντας βελόνες από τα πεύκα το βράδυ, από το φθινόπωρο έως τον χειμώνα. Κατά τη διάρκεια της μέρας, οι προνύμφες μαζεύονται σε φωλιές από μετάξι που προσφέρουν προστασία έναντι αρπακτικών και χαμηλών θερμοκρασιών (Joosκ.ά., 1988).
Εικόνα 6. Βιολογικός κύκλος της πευκοκάμπιας(από Vega κ.ά., 2011)


Όταν οι προνύμφες φτάσουν στο 5ο στάδιο, κατεβαίνουν από το δέντρο σχηματίζοντας λιτανείες οι οποίες παρατηρούνται από Ιανουάριο έως Απρίλιο και εφόσον φτάσουν σε κατάλληλο έδαφος θα μπουν μέσα σε αυτό για να νυμφωθούν. Η νύμφωση μπορεί να διαρκέσει από Απρίλιο-Μάρτιο έως Ιούνιο με Σεπτέμβριο όπου θα βγουν από το έδαφος τα ενήλικα. Παρόλα αυτά στο είδος μπορεί να εμφανίσει παρατεταμένη διάπαυση κατά τη νύμφωση λόγω ακραίων θερμοκρασιών (Pimentelκ.ά. 2011).     
 Επειδή ακριβώς παρουσιάζει τον συγκεκριμένο βιολογικό κύκλο. Η ανάπτυξη και η εμφάνιση των εξάρσεων στο συγκεκριμένο έντομο επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την επίδραση της θερμοκρασίας κατά τα προνυμφικά στάδιά του. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας κατά την οποία τρέφονται, με αποτέλεσμα χαμηλές θερμοκρασίες το βράδυ να έχουν περιοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή τους (Battistiκ.ά., 2005; Togioκ.ά.2017).

Ζημίες
Η τροφική δραστηριότητα των προνυμφών μπορεί να προκαλέσει απώλεια αύξησης της τάξης του 20-45%. Οι διαρκείς προσπάθειες των δέντρων για αναβλάστηση, τα οδηγούν στην απογύμνωση της κόμης, στην σταδιακή καχεξία ακόμα και στην ολοσχερή νέκρωσή τους νεαρής ηλικίας  δέντρα αλλά και ενήλικα. Η μείωση της φυλλικής επιφάνειας συνεπάγεται την μείωση της αισθητικής αξίας των δέντρων καθώς και του περιβαλλοντικού οφέλους τους. Εκτός όμως από την σοβαρή αυτή απώλεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει και στη νέκρωση ακόμη νεαρών δενδρυλλίων, υπάρχει και το πρόβλημα υγείας, το οποίο προέρχεται από τα τριχίδια των προνυμφών. Αυτά μπορούν να προκαλέσουν στον άνθρωπο εκζέματα, διάφορα εξανθήματα, αναπνευστικές διαταραχές και προβλήματα στην όρασή του.
Φυσικοί εχθροί της πευκοκάμπιας
         Οι φυσικοί εχθροί της πευκοκάμπιας διαφέρουν ανάλογα με το περιβάλλον που αυτή αναπτύσσεται. 
Φυσικό περιβάλλον
-Η καταπολέμηση της προσβολής της πευκοκάμπιας σε πάρκα και αστικούς δημόσιους χώρους (οικολογικά) για την αποφυγή επαφής με παιδιά και κατοικίδια ζώα έχει νόημα.                                                                             - Η καταπολέμηση στα δάση και στις μεγάλες εκτάσεις φυσικών περιοχών είναι μια πολύ δαπανηρή και άχρηστη απόπειρα να δαμάσουμε τη φύση για να γίνει ένας αποστειρωμένος κήπος, αυτό δεν έχει νόημα ».
                                                                                                                            Η προσβολή είναι μέρος της τροφικής αλυσίδας. Είναι ένα από τα λίγα όντα, που είναι ικανά να τρέφονται με τις βελόνες των πεύκων, μετατρέποντάς τα σε πλούσιες πρωτεΐνες που θα επωφεληθούν από τους θηρευτές τους και από τα περιττώματα που θα θρέψουν το φτωχό έδαφος των πεύκων.
Το έντομο όταν είναι ενήλικο θα χρησιμεύσει ως τροφή για τις νυχτερίδες, για τα χελιδόνια, τις σαλαμάνσκες ... τα αυγά θα τρέφουν ενδοπαρασιτικές μικροσκοπικές σφήκες, γρύλους, μυρμήγκια ...
Οι προνύμφες (οι κάμπιες) είναι λεία από διάφορα είδη πουλιών όπως για τους κούκους, κίσσες, κοράκια ... και το κουκούλι θα επιδιωχθεί από τους τσαλαπετεινούς να  σκάψουν με το ράμφος και τα νύχια για να το καταβροχθίσουν. Αυτή η αναφορά χρησιμεύει για να πάρουμε μια ιδέα για το πόσα στόματα τρέφονται στο μεσογειακό δάσος από τις πευκοκάμπιες και τις συνέπειες των τοξικών χημικών σε όλα αυτά τα είδη.

Αστικό περιβάλλον
Η κάμπια των πεύκων ειδικά στο αστικό περιβάλλον λόγω μειωμένης βιοποικιλότητας απουσιάζουν οι φυσικοί εχθροί και οι συνθήκες εν γένει είναι διαφορετικές σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον, προσβάλει τα πεύκα και αυξάνει υπερβολικά τον πληθυσμό της δημιουργώντας συνοπτικά τα ακόλουθα προβλήματα :Αλλεργικές αντιδράσεις από τις τρίχες της στο δέρμα στο αναπνευστικό και σε άλλα όργανα όπως μάτια και μύτη, τόσο σε κατοίκους όσο και σε ζώα συντροφιάς .
Αρσενικός καλόγερος
Εικόνα 7. Ο Καλόγερος είναι στρουθιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Παριδών, μία από τις παπαδίτσες που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Parusmajor και περιλαμβάνει 33 υποείδη. Wikipedia

Αποτέλεσμα εικόνας για Thyreonotus corsicus
Εικόνα8. Γρύλος Thyreonotus corsicus Wikipedia
Εικόνα 9. Τσαλαπετεινός (Upupaepops)


Εικόνα 10.Η νυχτερίδα Chiroptera
Καταπολέμηση
Πως θα μπορέσουμε να μειώσουμε το πρόβλημα της κάμπιας του πεύκου, που προκαλεί σημαντικά προβλήματα στην υγεία των δημοτών, των ζώων, αλλά και στα πευκόδεντρα? Δέντρα τα οποία είναι χαρακτηριστικό της χώρας μας, φυσική προστασία των ζώων και των πτηνών, πνεύμονες οξυγόνου αλλά και ομορφιάς.                                                                                        Για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η πιτυοκάμπη, θα πρέπει οι επεμβάσεις να γίνουν την κατάλληλη εποχή, δηλαδή όταν βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης, με τα κατάλληλα σκευάσματα αλλά και με τον σωστό τρόπο. 
Λόγω δε της έκτασης του προβλήματος, της θέσης όπου βρίσκονται τα περισσότερα πεύκα (δάση, άλση, σχολεία κ.λπ.) αλλά και του μεγέθους τους, το έργο αυτό θα πρέπει να αναλάβουν οι τοπικές αυτοδιοικήσεις (οι εργασίες να ανατεθούν σε ιδιώτες έργων πρασίνου εφόσον ο Δήμος δεν διαθέτει επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό με τις κατάλληλες υποδομές), ή οι κρατικοί φορείς, που διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Επειδή όμως πεύκα υπάρχουν παντού, δίπλα ή μέσα στις αυλές μας, ας δούμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε βιολογικά τις κάμπιες που ζουν σε αυτά. Διότι η χρήση χημικών σκευασμάτων αφενός προκαλεί τα γνωστά προβλήματα στο οικοσύστημα και στους φυσικούς εχθρούς της (πουλιά κ.ά.). αφετέρου απαγορεύεται σε κατοικημένες περιοχές.
Λόγω της μεγάλης ζημιάς λοιπόν που μπορεί να προκαλέσει η πιτυοκάμπη στα πεύκα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην καταπολέμηση της.
1.   Μηχανική.Ο τρόπος αυτός καταπολέμησης της πευκοκάμπιας, απόλυτα φιλικός προς το περιβάλλον, συνίσταται στο κόψιμο και κάψιμο της φωλιάς. Σε μικρές περιοχές και χαμηλά δέντρα οι φωλιές μπορούν να κοπούν και να καούν. Η διαδικασία αυτή ενδείκνυται να γίνεται από τα μέσα Νοεμβρίου ως και τον Φεβρουάριο. Με το ψαλίδι-κλαδευτήρι δέντρων στερεωμένο στο πτυσσόμενο κοντάρι, μπορούμε να αφαιρέσουμε κουκούλια από ύψος μέχρι και 5,5 μ κατά την διάρκεια του Χειμώνα. Παρά την αναμφισβήτητη αποτελεσματικότητα της μηχανικής καταπολέμησης, αυτή η μέθοδος ενέχει κίνδυνο για το προσωπικό που θα αναλάβει τη διεκπεραίωσή της, εξαιτίας των τριχιδίων της κάμπιας. Αναλυτικά παρακάτω.

Εικόνα 11,12. Μηχανική καταπολέμηση. Ο τρόπος αυτός καταπολέμησης της πευκοκάμπιας, απόλυτα φιλικός προς το περιβάλλον, συνίσταται στο κόψιμο και κάψιμο της φωλιάς. Από την τοποθεσία Trepamos Arboricultura /Podas Talasy Jardineria


2.   Χημική.Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν νέα αποτελεσματικά εντομοκτόνα, τα οποία έχουν σαν βάση το Diflubenzuron. Αυτά επηρεάζουν τη σύνθεση της χιτίνης, με αποτέλεσμα το έντομο να μην είναι σε θέση να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της εξέλιξής του, και να νεκρώνεται (Αβτζής 1989).
Οι χημικές μέθοδοι ελέγχου του εντόμου με εντομοκτόνα είναι πλέον ξεπερασμένες, μη αποτελεσματικές και επικίνδυνες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο γενικά, αλλά και για την πλούσια πανίδα των πευκοδασών ειδικότερα.
3.   Βιολογική.Αυτή επιτυγχάνεται με τη χρήση βιο-παρασκευασμάτων με βάση το βακτήριο Bacillus thurigiensis. Η δράση τους στηρίζεται στην παραγωγή μιας κρυσταλλικής δενδοτοξίνης, η οποία σχηματίζεται κατά την πορεία της σποριογέννεσης.
Η βιολογική καταπολέμηση όμως δεν στερείται πλέον σε αποτελεσματικότητα της χημικής, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη και την μηδενική επίδραση της μεθόδου αυτής στο οικοσύστημα των πευκοδασών. Αξίζει να τονίσουμε ότι οι βιολογικές μέθοδοι καταπολέμησης είναι όλες απόλυτα συμβατές με το σύνολο των φυσικών εχθρών όπως αρπακτικά έντομα και παρασιτοειδή, πουλιά, τρωκτικά κ.α.
Ο βάκιλος της Θουριγίας (BacillusThuringiensis) είναι η πιο διαδεδομένη βιολογική μέθοδος καταπολέμησης της κάμπιας του πεύκου (καταπολέμηση των νεοεκκολαπτόμενων προνυμφών). Είναι σε μορφή σκόνης και χρησιμοποιείται με ψεκασμούς των δέντρων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για αεροψεκασμούς με αεροσκάφος σε μεγάλα πευκοδάση, ενώ τα υπόλοιπα βιολογικά μέσα παρουσιάζουν δυσκολίες σε αυτού του είδους την εφαρμογή. 
    Πρέπει να ψεκάζεται όλη η κόμη του πεύκου αργά το σούρουπο (απόγευμα) ώστε όταν οι νεαρές προνύμφες της πιτυοκάμπης βγουν το βράδυ για να τραφούν, να καταπιούν την τοξίνη του βακίλου και έτσι σε βάθος χρόνου να πεθάνουν. Το πλεονέκτημα είναι η ευκολία της εφαρμογής (απλός ψεκασμός με ψεκαστήρα ή ψεκαστικό μηχάνημα) και ή υψηλή αποτελεσματικότητα που μπορεί να θανατώσει μέχρι και το 90% από στις νεοεκκολαπτόμενες προνύμφες. Πρέπει όμως να προσέξουμε την χρονική στιγμή του ψεκασμού ώστε η εφαρμογές να γίνουν όταν έχει εκκολαφθεί άνω του 90% των αυγών. Εφαρμογές με ψεκασμούς νωρίτερα πολύ ή αργότερα απο την εκκόλαψη των αυγών μπορεί να έχουν χαμηλή αποτελεσματικότητα για αυτό και συνίσταται 2-3 ψεκασμούς κάθε χρόνο ανά ένα μήνα από τις 15 Οκτωβρίου μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου. Οι ανεπτυγμένες προνύμφες μπορεί να ξεφύγουν από την δράση του βακίλου και δεν θα θανατωθούν.
     Εάν δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε να ψεκάσουμε με βάκιλο, θα πρέπει τότε κόβουμε και να πετάμε μακριά, όσο πιο πολλά κουκούλια με προνύμφες μπορούμε από τα πεύκα στο τέλος του Χειμώνα με αρχές της Άνοιξη. Κατά την διαδικασία αυτή θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να μην έρθουμε σε επαφή με τις προνύμφες, γι αυτό και χρησιμοποιούνται συνήθως μεγάλα ψαλίδια κορυφής για το κόψιμο των κουκουλιών. Με αυτο τον τρόπο μειώνουμε αρκετά την προσβολή της επόμενης χρονιάς.
Εικόνα 13.Βιολογική καταπολέμηση με βάκιλο Θουριγίας. Αρχείο Δ/νση Πρασίνου Δήμου Νίκαιας-Ρέντη

4. Σεξουαλικές προσελκυστικές ουσίες (φερομόνες). Με τη βοήθεια των ουσιών αυτών, είναι δυνατό, χρησιμοποιώντας ειδικές παγίδες, να προσελκυσθούν και να παγιδευτούν τα αρσενικά μιας περιοχής.
5.   Με την ενίσχυση της παρουσίας τωνφυσικών της εχθρών. Τοποθέτηση φωλιών για νυχτερίδες, προκειμένου να «ενθαρρυνθεί» η παρουσία τους σε τοποθεσίες με μεγάλους πληθυσμούς πευκοκάμπιας. Οι νυχτερίδες θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς τους θηρευτές, όπως και οι κούκοι.

Προσωπικό - Μ.Α.Π.
       Το προσωπικό που θα εκτελεί τις εργασίες καταπολέμησης της πευκοκάμπιας πρέπει να φορά τα κατάλληλα Μέσα Ατομικής Προστασίας σύμφωνα με τη νομοθεσία.

Έλεγχος αποτελεσμάτων από την καταπολέμηση της πευκοκάμπιας

"Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν είχαν σκοπό την ελαχιστοποίηση του πληθυσμού της πευκοκάμπιας μέσα στους συγκεκριμένους χώρους του δήμου με το ελάχιστο περιβαλλοντικό αλλά και οικονομικό κόστος.
        Τον Μάρτιο της κάθε χρονιάς θα πραγματοποιηται αυτοψία στα ψεκασμένα δέντρα για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης, για να σχεδιαστεί καλύτερα η καταπολέμηση της πευκοκάμπιας την επόμενη περίοδο."(από Πρόγραμμα στην Λυών για την καταπολέμηση της προσβολής των πεύκων από κάμπιες)
Για να περιορίσει την παρουσία των προσβολών από κάμπιες, η Διεύθυνση των πράσινων χώρων της πόλης της Λυών πειραματίζεται με την εγκατάσταση 51 φωλιές, που τοποθετούνται στα 9 διαμερίσματα.
         Με στόχο σε αυτά τα κουτιά φωλιές να αναπτυχθεί η πτηνοπανίδα και ειδικά για ορισμένα είδη την που είναι τα φυσικά αρπακτικά για τις κάμπιες.  Αυτά τα πουλιά μπορούν να καταναλώσουν μέχρι 500 κάμπιες ημερησίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν ταΐζουν τους νεοσσούς και μπορούν έτσι να μειώσουν κατά σχεδόν 50% (σύμφωνα με μια INRA μελέτη) την επιβλαβή παρουσία των προσβολών από κάμπιες.
Vignette
Εικόνα 14. Από την τοποθεσία Lyon Ville Durable Des mésanges pour lutter contre les chenilles processionnaires

    Για αρκετά χρόνια τώρα, η πόλη της Λυών έχει εργαστεί για την εξάλειψη αυτού του εντόμου, του οποίου οι προσβολές. παρουσιάζονται  σε κωνοφόρα και ειδικά σε πεύκα, προκειμένου έτσι να εξασφαλιστεί ένα βέλτιστο επίπεδο ασφάλειας της υγείας για τους χρήστες των χώρων πρασίνου.
       Ο έλεγχος στις κάμπιες βασίζεται σε διάφορες μεθόδους, προσαρμοσμένες στα διάφορα στάδια της εξέλιξης τους.
Το χειμώνα, στο πρώιμο στάδιο του σχηματισμού φωλιών, μια λίστα των τόπων προτεραιότητας, όπου ο κίνδυνος έκθεσης είναι υψηλός, σε ένα ευάλωτο κοινό (σχολεία, πάρκα, πλατείες, παιδικές χαρές, μονοπάτια ή πολυσύχναστα πεζοδρόμια...).
Ξεκίνησε μια εκστρατεία εκρίζωσης της φωλιάς χρησιμοποιώντας φιλικές προς το περιβάλλον βιολογικές μεθόδους. Ειδικές πληροφορίες για το κοινό που έχουν τεθεί σε εφαρμογή με διάφορους τρόπους για να προειδοποιήσουν για τη συμπεριφορά που πρέπει να ληφθεί σε περίπτωση που αντικρίσουν πομπή κάμπιας η για τις μολυσμένες τοποθεσίες από στίγματα τους. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η δραστηριότητα βασίζεται στη τοποθέτηση παγίδων με φερομόνη, για την παγίδευση των αρσενικών εντόμων: αυτό έχει ως στόχο να ρυθμίσει ένα μέρος του πληθυσμού απ’ αυτή την ουσία.
Στο έδαφος της Λυών έχουν τοποθετηθεί συνολικά 105 παγίδες σε χώρους που θεωρούνται ευαίσθητοι, κυρίως σχολεία και πάρκα και κήποι της πόλης.

Αλλεργία και δερματίτιδα εξ’ επαφής από κάμπιες
Χαρακτηριστικό επίσης της προνύμφης (κάμπιας) είναι και οι αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλεί (αλλεργίες) σε όποιον τις πλησιάζει καθώς μόλις οι κάμπιες απειληθούν διασπείρουν στον αέρα τρίχες με τοξίνες που ερεθίζουν δέρμα, μάτια και το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου.
Η επαφή με τις κάμπιες είναι ένα πρόβλημα που ανησυχεί ιδιαίτερα γονείς, παιδιά και παιδιάτρους, θεωρείται αλλεργία και σε χώρες όπως η Ελλάδα πρωτοεμφανίζεται τον Μάρτιο. 
Λίγα λόγια για το ένοχο έντομο: Το έντομο το οποίο εμπλέκεται σε αυτή τη μορφή δερματίτιδας εξ’ επαφής έχει την εντυπωσιακή λατινική ονομασία Thaumetopoea pityocampaSchiff (κάμπια του πεύκου). Τα τριχίδια της κάμπιας αποτελούν την   “άμυνα” του εντόμου προς τα πουλιά, διασφαλίζουν την ισορροπία μεταξύ φυτικού και ζωικού βασιλείου, αλλά είναι και το αίτιο της δερματίτιδας. Κάθε κάμπια έχει περίπου 500.000 τριχώματα σε όλο το σώμα της, τα οποία, σε επαφή με το δέρμα του προσβεβλημένου ατόμου, μπορούν να προκαλέσουν διάφορες αλλεργικές αντιδράσεις λόγω της απελευθέρωσης ισταμίνης.
 Ποιοι εμφανίζουν δερματίτιδα εξ’ επαφής από κάμπιες; Η δερματίτιδα αυτή είναι συχνή σε ξυλοκόπους, κηπουρούς, κτηνοτρόφους και εντομολόγους αλλά μπορεί να εμφανισθεί σε οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή με αυτές, όπως παιδιά που παίζουν σε δεντρόφυτα πάρκα και κατασκηνωτές. Η άμεση επαφή δεν είναι απαραίτητη! Η επαφή ακόμη και μόνο με σημεία από τα οποία πέρασε η κάμπια (π.χ. τον κορμό ενός δέντρου) και άφησε τα τριχίδιά της, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Επίσης, τα τριχίδια της κάμπιας μεταφέρονται με τον αέρα και μπορεί να περάσουν μέσα από τις ίνες των ρούχων, οπότε τα σημάδια στο δέρμα δεν περιορίζονται όπως συνήθως στα εκτεθειμένα σημεία, αλλά μπορούν να είναι γενικευμένα σε όλο το σώμα.
 Μιλάμε για αλλεργία σε κάμπιες; Όχι, αν και το κυριότερο και συχνότερο σύμπτωμα μετά από την επαφή με αυτές είναι ερυθρότητα, κνιδωτικό εξάνθημα και έντονη φαγούρα. Οι δερματικές εκδηλώσεις εξελίσσονται σε 3-4 ημέρες και μπορεί να αφήσουν καφέ χρώμα κατά την αποδρομή τους, που αργεί να υποχωρήσει (μέχρι και 1-2 εβδομάδες). Κάποιες φορές η κάμπια μπορεί να αφήσει το «αποτύπωμα» της πορείας της στο δέρμα.
 Μπορεί να υπάρχουν άλλα συμπτώματα εκτός από τα δερματικά; Σε περίπτωση τριψίματος των ματιών με χέρια που έχουν ακουμπήσει κάμπιες μπορεί να εμφανισθεί ερυθρότητα στα μάτια και πρήξιμο στα βλέφαρα. Αν δεν αντιμετωπισθεί σύντομα με καλό πλύσιμο, μπορεί να προκληθεί τραυματισμός από την έντονη φαγούρα και δακρύρροια, περίπτωση κατά την οποία εκτίμηση από οφθαλμίατρο είναι χρήσιμη. Εξαιρετικά σπάνια, κυρίως σε άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα, η εισπνοή των τριχιδίων της κάμπιας μπορεί να προκαλέσει ρινίτιδα, κρίση βήχα και δύσπνοια – ελάχιστα είναι αυτού του είδους τα περιστατικά που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Η διάγνωση δεν είναι δύσκολη καθώς το ιστορικό και η παρουσία εξανθήματος κυρίως σε εκτεθειμένα μέρη βοηθάει  προς τη σωστή κατεύθυνση. Η χρήση κολλητικής ταινίας στους πομφούς και ο έλεγχος με μικροσκόπιο αναδεικνύει την παρουσία τριχιδίων σε περιπτώσεις που δε μπορούν να διαγνωσθούν με βεβαιότητα.
 Ποια είναι η θεραπεία της δερματίτιδας από κάμπιες; Το καλό πλύσιμο της περιοχής επαφής, η υπομονή και η τοπική χρήση κορτιζονούχων αλοιφών βοηθάνε. Τοπικά μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση και κρέμες που περιέχουν μενθόλη ή φαινόλη. Η χρήση αντιισταμινικών φαίνεται ότι έχει μικρό αποτέλεσμα, κυρίως στη μείωση της φαγούρας.
 Λόγω των παραπάνω, αυτό που χρειάζεται είναι  ψυχραιμία, είτε τα παιδιά έχουν, είτε όχι ιστορικό αλλεργιών. Η αποφυγή της επαφής, όσο αυτό είναι δυνατό σε μια μεσογειακή χώρα που οι κάμπιες ζουν στα δέντρα σχεδόν τους μισούς μήνες του χρόνου, και ένα καλό τοπικό πλύσιμο στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι αρκετά. 

περισσότερες περιπτώσεις θα είναι αρκετά. 
Προσοχή στα κατοικίδια σας 
            Ειδικότερα Οι σκύλοι… …κινδυνεύουν από το δηλητήριο της κάμπιας πολύ περισσότερο από ότι οι γάτες. Έχοντας πλήρη άγνοια κινδύνου, οι αθώοι φίλοι μας βρίσκουν πολύ ελκυστικές τις κινούμενες γραμμές. Έχουν την περιέργεια να τις μυρίσουν ή να τις γλείψουν. Οι κάμπιες, στην προσπάθειά τους να αμυνθούν, απελευθερώνουν τις επικίνδυνες τρίχες τους, που «εκρήγνυνται» προκαλώντας βίαιες αλλεργικές αντιδράσεις γύρω από το στόμα, τα μάτια και τη γλώσσα των θυμάτων τους. 
Η εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι ξαφνική και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Τα πρώτα ανησυχητικά συμπτώματα είναι πρήξιμο των χειλιών, του ρύγχους και του προσώπου καθώς και άφθονη έκκριση σάλιου. Μπορεί να ακολουθήσει κνησμός γύρω από το κεφάλι, ανησυχία και επίμονο τρίψιμο της μουσούδας και του προσώπου του ζώου στο έδαφος. Αν το δηλητήριο έρθει σε επαφή με τη γλώσσα, δημιουργείται σοβαρή φλεγμονή. Οι πληγείσες περιοχές παθαίνουν «γάγγραινα», δηλαδή νεκρώνουν, ξηραίνονται και πέφτουν και όσο περνάει η ώρα, η μόλυνση εξαπλώνεται. Κάποια ζώα αρχίζουν να παρουσιάσουν οξεία συμπτώματα εμετού και κατάποσης σάλιων ή σοβαρή φλεγμονή των οφθαλμών και της γύρω περιοχής. 
Οι γάτες……είναι πολύ πιο επιλεκτικές με το φαγητό τους. Αυτός είναι ο λόγος που η δηλητηρίαση από κάμπιες είναι πολύ σπάνια. Περιστασιακά, κάποιο ζώο μπορεί να εμφανίσει φλεγμονή και πρήξιμο στη γλώσσα, στα ούλα και στα μάγουλα, που συνοδεύεται από άφθονη σιελόρροια.
Προληπτικά μέτρα
  • Δεν αγγίζουμε τις κάμπιες ή τις φωλιές τους, όπως και τα προσβεβλημένα πεύκα ειδικά τον πρώτο μήνα της Άνοιξης.
  • Όταν υπάρχουν πολλά κρούσματα (υποψία τοπικής επιδημίας), αποφεύγουμε να απλώνουμε ρούχα σε εξωτερικούς χώρους.
  • Εάν εμφανιστούν συμπτώματα πχ ενώ το παιδί έπαιζε σε περιοχή με πεύκα, θα πρέπει να απομακρύνουμε τα ρούχα από πάνω του και να τα πλένουμε, ενώ θα πρέπει να κάνουμε άμεσα μπάνιο για να απομακρύνουμε τα τριχίδια.Τα ρούχα αν δεν πλυθούν θα πρέπει να παραμείνουν εκτός σπιτιού.
  • Αν πρέπει να ασχοληθούμε με κηπουρική, φοράμε μακρυμάνικα ρούχα, γάντια και γυαλιά.
  • Στις αρχές του χειμώνα κόβουμε τα κλαδιά που φέρουν φωλιά και τα καίμε πριν την έξοδο της κάμπιας. Εάν τα συμπτώματα είναι επίμονα συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας.
Οι παραπάνω αναφορές ενέχουν μόνο ενημέρωση και δεν αποτελούν ιατρική συμβουλή η θεραπεία. Αρμόδιος για την διάγνωση και θεραπεία είναι ο αρμόδιος γιατρός και σε αυτόν πρέπει να απευθυνθείτε αν έχετε επαφή με τις πευκοκάμπιες. Το ίδιο ισχύει και για τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων, πρέπει να απευθυνθούν στον κτηνίατρο.
Θεωρώ ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες πρασίνου των ΟΤΑ σε συνεργασία με τους γιατρούς της πόλης, πρέπει να εκδώσουν οδηγίες για την προστασία των δημοτών και των ζώων συντροφιάς.
ΠΗΓΕΣ
1. Η πευκοκάμπια στο χρόνο…Δρ. Δημήτριος Ν. Αβτζής, Δόκιμος Ερευνητής
Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης
2. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΤΟΜΕΑΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΛΩΡΙΚΗΣΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Α. Π. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ε. ΠΕΤΣΟΠΟΥΛΟΣΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ«ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΩΝ ΕΞΑΡΣΕΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΠΟΥ ΤΙΣ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ»
3.ΚΑΜΠΙΑ ΤΟΥ ΠΕΥΚΟΥΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝΚΕΙΜΕΝΑ – ΕΙΚΟΝΕΣΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΒΤΖΗΣ
4. Η κάμπια των πεύκων βιολογικός κύκλος – καταπολέμησηΠερπιράκηςΓ.Εμμανουήλ
5. Δερματίτιδα από κάμπιες, με φαγούρα, κοκκινίλες, εξάνθημα. Τι να κάνετε και τι πρέπει να προσέξετε;της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D.,
6. Εξάνθημα από κάμπιες είναι… αλλεργία;ΨωμιάδουΜαρία–Αλλεργιολόγος
7.Lyon Ville Durable. Des mésanges pour luttercontre les chenillesprocessionnaires
8.http://www.lagranjadebitxos.com/.../procesionaria-del
9.Procesionaria del pino, ¿Plaga?
10.La chenille processionnaire du pin
11. Comment luttercontre les chenillesprocessionnaires ?
12.Dangers of Pine Processionary Caterpillars
13.La orugaprocesionaria se adelanta por la falta de lluvias y el aumento de la temperaturapropias del cambioclimatico
14.La plaga de procesionaria del pinocrece a un ritmo «exponencial» y llega hasta es Ca Marí


Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη:
↧
Search

Με τις κουκουναριές που έζησα… Με την κουκουναριά έχω ιδιαίτερη σχέση, μια σχέση που ανάγεται στα παιδικά μου χρόνια, και συνδυάζεται με την ανεμελιά και την πρόσχαρη ζωή. Έχω επιθυμία να διηγηθώ τη σχετική ιστορία, που αναφέρεται στον γενέθλιο τόπο, διότι αποτελεί το αγνό πρωτογενές γίγνεσθαι της πρωτουργής ζωής, που παρά τη μετέπειτα διάβρωσή του παρέμεινε ζωντανό για την αλήθεια και τη σημασία του. Είχα την τύχη να μεγαλώσω κοντά στο δημοτικό σχολειό του χωριού μου, που το πίσω οικόπεδό του –ένα μεγάλο οικόπεδο, ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο– είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο ποδοσφαίρου κι εκεί ξοδεύαμε τον ελεύθερο χρόνο μας ως παιδιά –σήμερα δεν υφίσταται ο ελεύθερος αυτός χώρος, αφού «απαιτήθηκε» να διατεθεί για την ανέγερση συγκροτήματος σχολείου, για να καλυφθούν οι αυξημένες σχολικές ανάγκες της περιοχής. Πηδούσαμε το λοιπόν την ψηλή περιφραγμένη τσιμεντολίθινη μάντρα του οικοπέδου και παίζαμε για ώρες μπάλα στο γήπεδο, διαπράττοντας μιαν τρόπον τινά «αθώα» παρανομία, αφού ο περιφραγμένος και κλειδωμένος χώρος ήταν απαγορευτικός για τις μη σχολικές ώρες –αυτή μας η πράξη αποτελούσε τη μυστική, συνωμοτική, σχεδόν καθημερινή συνάντησή μας, για την οποία δεν αισθανόμασταν καμιά ενοχή, αφού θεωρούσαμε το παιχνίδι μας εκεί ως συνυφασμένο με τη ζαβολιά κι όχι με παρανομία˙ κάτι που αλλιώς θάταν αρμοστό με τη φύση του παιχνιδιού. Εξάλλου, οι μεγάλοι γνώριζαν την «ζαβολιά μας», την οποία φυσικά δε θεωρούσαν «παρανομία», και γι’ αυτό κανείς δε διανοούνταν να μας επιπλήξει ή ν’ απαγορεύσει την είσοδό μας στο χώρο, αφού το παιχνίδι αποτελούσε μια παιδική ανάγκη που γινόταν σεβαστή. Φορές μάλιστα οι ίδιοι οι μεγάλοι βοηθούσαν τους μικρότερους ή τους πιο δυσκίνητους από εμάς να σκαρφαλώσουμε στη μάντρα, ενώ διοργανώνονταν και ποδοσφαιρικοί αγώνες με τη συμμετοχή τους ως θεατές, υπό καθεστώς, στην περίπτωση αυτή, «παρανομίας»! Το πάνω μέρος του σχολικού τούτου οικοπέδου, που ήταν ανώμαλο και δεν είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο, αποτελούσε έναν τρόπον τινά χώρο πρασίνου, αφού σε αυτόν είχαν προπολεμικά φυτευτεί καλλωπιστικά δένδρα και θάμνοι, προερχόμενα από τον πάλαι ποτέ εμβληματικό σχολικό κήπο της Νέας Αγχιάλου Βόλου (διότι δεν είπα ότι αυτός είναι ο γενέθλιος τόπος μου…), που συντηρούνταν εκεί κι ήταν από τους πρώτους σχολικούς κήπους που συγκροτήθηκαν στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο. Ο «κήπος» αυτός περιελάμβανε τρεις ευμεγέθεις κουκουναριές, από τα πρώτα φυτευθέντα δένδρα του χώρου, οι οποίες είχαν διά των ετών καταστεί τοπόσημα της περιοχής, λόγω και των 60 χρόνων ηλικίας που τις βάραιναν, αφού εμβλημάτιζαν το χώρο και τον αναδείκνυαν. Για μας τα παιδιά, τα δένδρα τούτα αποτελούσαν τους παραστάτες μας, το καταφύγιό μας, αφού εκεί προστρέχαμε με τον πολύ ήλιο που καθιστούσε αδύνατο το παιχνίδι μας, εκεί ξεκουραζόμασταν όταν αποκάναμε παίζοντας, εκεί προφυλασσόμασταν από την ξαφνική μπόρα… Τα δένδρα κείνα ανάχθηκαν σε σύμβολα για εμάς, σύμβολα καλαισθησίας, αρμονίας και ηρεμίας, αφού ασυνειδήτως μάς καλλιέργησαν μιαν βασική αίσθηση των γύρω και την απαίτηση της ποιότητας με βάση αυτά –αφού, εντασσόμενα στον περίγυρό μας γίνηκαν μέρος της πρόσληψής μας του τόπου με αξαικό υπόβαθρο τα φυσικά του στοιχεία. Τούτο σήμαινε ότι δεν ημπορούσαμε μετά τα θαυμαστά τούτα δένδρα, με τη ντελικάτη ομπρελοειδή μορφή, να δεχτούμε την «ασχημία» της γύρω ζωής να μας περιβάλλει, καθώς νοιώθαμε αδύνατη κάθε σύγκριση μαζί τους˙ κι αν τολμούνταν, ήταν δεδομένη η κρίση μας για τα συγκρινόμενα! Οι παιδαγωγοί ονομάζουν «καλαισθητικό συναίσθημα» την καλλιέργεια της αισθητικής αντίληψης στο παιδί, και (κανονικά έπρεπε να) επικεντρώνονται στην τέτοια ποιοτική του συγκρότηση, που πραγματώνεται μέσω της φύσης και της τέχνης. Κι είναι σημαντικό να καλλιεργείται αισθητικά ο άνθρωπος από μικρή ηλικία, παίρνοντας ταυτόχρονα περιβαλλοντική παιδεία, καθόσον αισθητική και περιβάλλον πρέπει ν’ αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία», κι έχοντας εξευγενισμένα ήθη, καθότι η αισθητική καλλιέργεια συμβαδίζει με τη διαύγεια σκέψης, με το ζωηρό συναίσθημα, με την αξιοπρεπή και γενναιόφρονα συμπεριφορά. Ε, εμάς μας καλλιέργησε πρωτογενώς η φύση, και τούτο ήταν ένα ευεργέτημα που πήραμε ενωρίς και χωρίς καθοδήγηση˙ ήταν η βάση μας για τη συνέχεια –χωρίς τούτο να σημαίνει ότι έτσι πληρωθήκαμε εσωτερικά, καθώς μας έλειπαν πολλά του κάλλους καλά που έπρεπε να πάρουμε από τη ζωή, αλλά ήταν βασικό ως θέμελο για να προχωρήσουμε το γεγονός ότι κατευθυνθήκαμε από τη φύση. Οι κουκουναριές κείνες αποτελούσαν την «τροφό μας», αφού έτσι εξαντλημένοι που ήμασταν από το παιχνίδι αναζητούσαμε στους κουκουναρόσπορους τροφή. Τότε στήνονταν μιαν ολόκληρη επιχείρηση αναζήτησης σπόρων, κι όλοι σαν τα σπουργίτια συλλέγαμε τους καταγής σκορπισμένους, με τρόπο που αν μας έβλεπε κανείς από ψηλά θα νόμιζε πως γιγαντιαίες όρνιθες έχουν επιπέσει σε χωράφι σπόρων και το αποτρυγούν. Εάν η επί της γης «σοδειά» ήταν ανεπαρκής, τότε προχωρούσαμε σε άλλην πιο επίπονη προσπάθεια: σκαρφάλωναν οι πιο ικανοί στα δένδρα κι έριχναν από πάνω κουκουνάρια, που έσκαγαν στο έδαφος και σκορπιόνταν στην ταρατσωμένη γη οι τόσοι σπόροι. Κάποιοι άλλοι στόχευαν με πέτρες τα κουκουνάρια για να πέσουν στο έδαφος, αλλά τούτη η προσπάθεια ήταν τις περισσότερες φορές αποτυχημένη, αφού οι κώνοι ήταν γερά βαστηγμένοι στο κλαδί και δύσκολα ξεκολλούσαν. Μάζευε έτσι όσο περισσότερους σπόρους μπορούσε ο καθένας και στη συνέχεια άρχιζε το σπάσιμό τους, για να φαγωθούν. Το σπάσιμο με την πέτρα γινόταν προσεκτικά, για να μη διαλυθεί η πολύτιμη ψύχα, που ήταν ένα «γλύκισμα» κι έπρεπε, για να την απολαύσεις, να τη φας ολάκερη –αλλιώς «έχανε» η γεύση της. Ήταν ταυτόχρονα και θρεπτική, και μας κρατούσε για ώρα. Φυσικά, μ’ ένα τέτοιο «τρύγισμα» των δένδρων, θάλεγες πως δεν ήταν δυνατό να υπάρξουν πολλά «γεύματα» σε αυτά, αφού γρήγορα οι σπόροι θα εξαφανίζονταν! Όμως δεν ήταν έτσι. Οι ώριμες κουκουναριές είχαν «ατέλειωτη» τροφή που πρόσφεραν! Έπαιρνε ώρα όλη η προσπάθεια κάτω από τις κουκουναριές, μεγαλύτερη φορές και από κείνη του παιχνιδιού, κι έτσι αποξεχασμένοι αφηνόμασταν, τόσο που οι μάνες μάς έψαχναν, χωρίς όμως μεγάλη ανησυχία, διότι ήξεραν πού θα μας αναζητήσουν, κι ότι θα μας έβρισκαν εκεί, κάτω από τις κουκουναριές! Υπήρχε βέβαια και συνέχεια, αφού έχοντας γεμάτο το στομάχι με κουκουναρόσπορο, αρνούμασταν το φαγητό στο σπίτι, και τούτο έφερνε αναταραχή, με τη μάνα να ωρύεται! Η βίωσή μου με το συγκεκριμένο δένδρο άγεται και από το γεγονός ότι στη μια, την πιο απομακρυσμένη από τις κουκουναριές, συντηρούνταν στην κορυφή της «ομπρέλας της» φωλιά πελαργών. Τα πουλιά αυτά ήταν τα σύμβολα του τόπου, αφού συνδυάζονταν με την ευτυχία και την αναγέννηση, κι ήταν επιθυμητό να υπάρχουν στη γειτονιά μας, στο χωριό μας. Είχαμε μάλιστα τόσο εξοικειωθεί μαζί τους, που κατέβαιναν και προχωρούσαν σιμά μας όσο εμείς «τρυγούσαμε» τις κουκουναριές˙ άλλες δε φορές, όταν ξαποσταίναμε από το παιχνίδι κάτω από τα δένδρα, μας πλησίαζαν και τριγύριζαν γύρω μας συνευρισκόμενα μαζί μας. Το σαματατζίδικο δε παιχνίδι μας στο γήπεδο διόλου δεν τα ενοχλούσε, θα λέγαμε μάλιστα ότι μάλλον αποτελούσε μιαν ευχάριστη ενόχληση γι’ αυτά, καθώς θέλαν, έστω και τη θορυβώδικη, παρέα μας! Λελέκια τα λέγαμε κι ήταν τα πιο οικεία σ’ εμάς πουλιά, περισσότερο και από τα συνηθισμένα μας, τις «απαίσιες» καρακάξες και τους ενοχλητικούς γλάρους, που ήταν «μισητά μας» διότι ενοχλούσαν τα μικρά των πελαργών ή τους έκλεβαν την τροφή που τους έφερναν οι γονείς τους, όταν βεβαίως αυτοί έλειπαν. Πολλές φορές καθόμασταν κάτω από τις κουκουναριές και τα παρατηρούσαμε στην αντικρινή μόνη κουκουναριά, πώς κοινωνούσαν και συμπεριφέρονταν. Σε αυτή δε την κουκουναριά δεν πηγαίναμε να «τρυγήσουμε», σεβόμενοι λες το χώρο των πουλιών, αφού το δένδρο ήταν η φωλιά τους. Ήταν μιαν οικογένεια αγαπημένη οι πελαργοί, πώχαν τρυφερότητα κι αφοσίωση, στοιχεία που τους χαρακτήριζαν, καθώς ήταν από τη φύση τους όντα ευγενή και κοινωνικά. Το κροτάλισμα του ράμφους τους ήταν το διαρκές συνήθειο που περιμέναμε, και μάλιστα αναρωτιόμασταν εάν δεν το ακούγαμε. Δε μας τρόμαζαν τα φίδια, τα ποντίκια, τα μικρά θηλαστικά που κουβαλούσαν στις συνεχείς εξορμήσεις τους, για το τάισμα των μικρών τους, που κάποτε μάλιστα τους ξέφευγαν από τα ράμφη τους, κι εμείς φροντίζαμε να τα μεταφέρουμε σε μέρη εμφανή, για να τα ξαναπάρουν. Μια σχέση έτσι συνεργασίας και νοιάξης αναπτύχθηκε με τα πουλιά αυτά, που ξεπερνούσε την οικειότητα κι αποκτούσε τα χαρακτηριστικά της επαφής και της συμμετοχής στο γίγνεσθαι. Νοιώθαμε τον αποχαιρετισμό τους σαν έφευγαν για το ταξίδι της αποδημίας τους, από τον τρόπο που μας κοιτούσαν και από το ανήσυχο βλέμμα τους, αλλά ταυτόχρονα νοιώθαμε το επανειδείν που μας υπόσχονταν κάνοντας γύρους πάνω από τα κεφάλια μας. Ο ερχομός τους δε, ήταν μια γιορτή που εκφράζονταν με έντονα πετάγματα γύρω από τη φωλιά, λες και χαιρετούσαν τον κόσμο τους που τον ξαναβρήκαν, στον οποίο περιλαμβανόμασταν κι εμείς. Κι ήταν πολύ κρίμα, μια οδύνη, που τα δένδρα κείνα, τα σύμβολα του τόπου, κόπηκαν για να κατασκευαστούν στη θέση τους σχολεία! –ένα διαρκές τεχνητό και μοιραίο δίλημμα προβάλλεται με τέτοιες ενέργειες: Φύση ή δημόσιο συμφέρον; Περιβάλλον ή ανθρώπινη ανάγκη; Δένδρα ή σχολειά; Λες και τα διλήμματα πρέπει να καθορίζουν το ζην και να μας καταδυναστεύουν, λες και οι λύσεις δε θάπρεπε ν’ αποτελούν ρήξεις με τον φαύλο εαυτό που κονταίνει τη ζωή και την απομειώνει… Μεγαλωμένοι πια εμείς που τα δένδρα κείνα χαρήκαμε, τ’ αναζητούμε ως μνήμη, ως τα θέμελα μιας ζωής που χάθηκε για νάρθει μια αλλότρια και ξένη με την ύπαρξη νεοζωή. Οι νέες γενιές δε θα ζήσουν και δε θα νοιώσουν το βάθος της αίσθησής μας, την ανείδωτη και μη εκτιμημένη προσφορά των δένδρων μας. Οι πελαργοί τότες, που τα δένδρα κόπηκαν, χαμένοι τριγύριζαν στον τόπο της απώλειας, μπερδεμένοι με το κακό των ανθρώπων, κάνοντας κύκλους απόγνωσης κι όχι χαιρετισμού, γυρεύοντας το καταφύγιό τους που εχάθη. Το ίδιο νοιώθαμε κι εμείς, καθώς χάσαμε το καταφύγιο της ζωής μας, τον ιδεατό μας θώκο˙ από τα λίγα πολύτιμα –ιδεατά, γιατί όχι!..– πράγματα που μας επέμειναν για να ορίζουμε τον κόσμο μας και ως παιδιά και ως άνθρωποι της ζωής ν΄ ανασαίνουμε και να ελπίζουμε. Οι πελαργοί, που πάντα φέρναν την (ανα)γέννηση, το χαιρετισμό, τη νια και πλια ζωή, έφυγαν, δεν ξανάρθαν, δε θέλησαν τον τόπο τον κολοβωμένο, διότι χαθήκαν τα δένδρα της ζωής τους, διότι τους «πρόδωσε» ο άνθρωπος… (από το υπό έκδοση δοκίμιό μου “ΤΑ ΔΕΝΔΡΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΤΑ ΠΛΗΓΩΝΟΥΜΕ…”)

February 29, 2020, 1:16 am
$
0
0
Με τις κουκουναριές που έζησα…
του Αντωνιου Β. Καπετάνιου
 Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος
        Με την κουκουναριά έχω ιδιαίτερη σχέση, μια σχέση που ανάγεται στα παιδικά μου χρόνια, και συνδυάζεται με την ανεμελιά και την πρόσχαρη ζωή. Έχω επιθυμία να διηγηθώ τη σχετική ιστορία, που αναφέρεται στον γενέθλιο τόπο, διότι αποτελεί το αγνό πρωτογενές γίγνεσθαι της πρωτουργής ζωής, που παρά τη μετέπειτα διάβρωσή του παρέμεινε ζωντανό για την αλήθεια και τη σημασία του.
        Είχα την τύχη να μεγαλώσω κοντά στο δημοτικό σχολειό του χωριού μου, που το πίσω οικόπεδό του –ένα μεγάλο οικόπεδο, ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο– είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο ποδοσφαίρου κι εκεί ξοδεύαμε τον ελεύθερο χρόνο μας ως παιδιά –σήμερα δεν υφίσταται ο ελεύθερος αυτός χώρος, αφού «απαιτήθηκε» να διατεθεί για την ανέγερση συγκροτήματος σχολείου, για να καλυφθούν οι αυξημένες σχολικές ανάγκες της περιοχής. Πηδούσαμε το λοιπόν την ψηλή περιφραγμένη τσιμεντολίθινη μάντρα του οικοπέδου και παίζαμε για ώρες μπάλα στο γήπεδο, διαπράττοντας μιαν τρόπον τινά «αθώα» παρανομία, αφού ο περιφραγμένος και κλειδωμένος χώρος ήταν απαγορευτικός για τις μη σχολικές ώρες –αυτή μας η πράξη αποτελούσε τη μυστική, συνωμοτική, σχεδόν καθημερινή συνάντησή μας, για την οποία δεν αισθανόμασταν καμιά ενοχή, αφού θεωρούσαμε το παιχνίδι μας εκεί ως συνυφασμένο με τη ζαβολιά κι όχι με παρανομία˙ κάτι που αλλιώς θάταν αρμοστό με τη φύση του παιχνιδιού. Εξάλλου, οι μεγάλοι γνώριζαν την «ζαβολιά μας», την οποία φυσικά δε θεωρούσαν «παρανομία», και γι’ αυτό κανείς δε διανοούνταν να μας επιπλήξει ή ν’ απαγορεύσει την είσοδό μας στο χώρο, αφού το παιχνίδι αποτελούσε μια παιδική ανάγκη που γινόταν σεβαστή. Φορές μάλιστα οι ίδιοι οι μεγάλοι βοηθούσαν τους μικρότερους ή τους πιο δυσκίνητους από εμάς να σκαρφαλώσουμε στη μάντρα, ενώ διοργανώνονταν και ποδοσφαιρικοί αγώνες με τη συμμετοχή τους ως θεατές, υπό καθεστώς, στην περίπτωση αυτή, «παρανομίας»!
       Το πάνω μέρος του σχολικού τούτου οικοπέδου, που ήταν ανώμαλο και δεν είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο, αποτελούσε έναν τρόπον τινά χώρο πρασίνου, αφού σε αυτόν είχαν προπολεμικά φυτευτεί καλλωπιστικά δένδρα και θάμνοι, προερχόμενα από τον πάλαι ποτέ εμβληματικό σχολικό κήπο της Νέας Αγχιάλου Βόλου (διότι δεν είπα ότι αυτός είναι ο γενέθλιος τόπος μου…), που συντηρούνταν εκεί κι ήταν από τους πρώτους σχολικούς κήπους που συγκροτήθηκαν στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο. Ο «κήπος» αυτός περιελάμβανε τρεις ευμεγέθεις κουκουναριές, από τα πρώτα φυτευθέντα δένδρα του χώρου, οι οποίες είχαν διά των ετών καταστεί τοπόσημα της περιοχής, λόγω και των 60 χρόνων ηλικίας που τις βάραιναν, αφού εμβλημάτιζαν το χώρο και τον αναδείκνυαν. Για μας τα παιδιά, τα δένδρα τούτα αποτελούσαν τους παραστάτες μας, το καταφύγιό μας, αφού εκεί προστρέχαμε με τον πολύ ήλιο που καθιστούσε αδύνατο το παιχνίδι μας, εκεί ξεκουραζόμασταν όταν αποκάναμε παίζοντας, εκεί προφυλασσόμασταν από την ξαφνική μπόρα… Τα δένδρα κείνα ανάχθηκαν σε σύμβολα για εμάς, σύμβολα καλαισθησίας, αρμονίας και ηρεμίας, αφού ασυνειδήτως μάς καλλιέργησαν μιαν βασική αίσθηση των γύρω και την απαίτηση της ποιότητας με βάση αυτά –αφού, εντασσόμενα στον περίγυρό μας γίνηκαν μέρος της πρόσληψής μας του τόπου με αξαικό υπόβαθρο τα φυσικά του στοιχεία.
         Τούτο σήμαινε ότι δεν ημπορούσαμε μετά τα θαυμαστά τούτα δένδρα, με τη ντελικάτη ομπρελοειδή μορφή, να δεχτούμε την «ασχημία» της γύρω ζωής να μας περιβάλλει, καθώς νοιώθαμε αδύνατη κάθε σύγκριση μαζί τους˙ κι αν τολμούνταν, ήταν δεδομένη η κρίση μας για τα συγκρινόμενα! Οι παιδαγωγοί ονομάζουν «καλαισθητικό συναίσθημα» την καλλιέργεια της αισθητικής αντίληψης στο παιδί, και (κανονικά έπρεπε να) επικεντρώνονται στην τέτοια ποιοτική του συγκρότηση, που πραγματώνεται μέσω της φύσης και της τέχνης. Κι είναι σημαντικό να καλλιεργείται αισθητικά ο άνθρωπος από μικρή ηλικία, παίρνοντας ταυτόχρονα περιβαλλοντική παιδεία, καθόσον αισθητική και περιβάλλον πρέπει ν’ αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία», κι έχοντας εξευγενισμένα ήθη, καθότι η αισθητική καλλιέργεια συμβαδίζει με τη διαύγεια σκέψης, με το ζωηρό συναίσθημα, με την αξιοπρεπή και γενναιόφρονα συμπεριφορά. Ε, εμάς μας καλλιέργησε πρωτογενώς η φύση, και τούτο ήταν ένα ευεργέτημα που πήραμε ενωρίς και χωρίς καθοδήγηση˙ ήταν η βάση μας για τη συνέχεια –χωρίς τούτο να σημαίνει ότι έτσι πληρωθήκαμε εσωτερικά, καθώς μας έλειπαν πολλά του κάλλους καλά που έπρεπε να πάρουμε από τη ζωή, αλλά ήταν βασικό ως θέμελο για να προχωρήσουμε το γεγονός ότι κατευθυνθήκαμε από τη φύση.
       Οι κουκουναριές κείνες αποτελούσαν την «τροφό μας», αφού έτσι εξαντλημένοι που ήμασταν από το παιχνίδι αναζητούσαμε στους κουκουναρόσπορους τροφή. Τότε στήνονταν μιαν ολόκληρη επιχείρηση αναζήτησης σπόρων, κι όλοι σαν τα σπουργίτια συλλέγαμε τους καταγής σκορπισμένους, με τρόπο που αν μας έβλεπε κανείς από ψηλά θα νόμιζε πως γιγαντιαίες όρνιθες έχουν επιπέσει σε χωράφι σπόρων και το αποτρυγούν. Εάν η επί της γης «σοδειά» ήταν ανεπαρκής, τότε προχωρούσαμε σε άλλην πιο επίπονη προσπάθεια: σκαρφάλωναν οι πιο ικανοί στα δένδρα κι έριχναν από πάνω κουκουνάρια, που έσκαγαν στο έδαφος και σκορπιόνταν στην ταρατσωμένη γη οι τόσοι σπόροι. Κάποιοι άλλοι στόχευαν με πέτρες τα κουκουνάρια για να πέσουν στο έδαφος, αλλά τούτη η προσπάθεια ήταν τις περισσότερες φορές αποτυχημένη, αφού οι κώνοι ήταν γερά βαστηγμένοι στο κλαδί και δύσκολα ξεκολλούσαν. Μάζευε έτσι όσο περισσότερους σπόρους μπορούσε ο καθένας και στη συνέχεια άρχιζε το σπάσιμό τους, για να φαγωθούν. Το σπάσιμο με την πέτρα γινόταν προσεκτικά, για να μη διαλυθεί η πολύτιμη ψύχα, που ήταν ένα «γλύκισμα» κι έπρεπε, για να την απολαύσεις, να τη φας ολάκερη –αλλιώς «έχανε» η γεύση της. Ήταν ταυτόχρονα και θρεπτική, και μας κρατούσε για ώρα.
           Φυσικά, μ’ ένα τέτοιο «τρύγισμα» των δένδρων, θάλεγες πως δεν ήταν δυνατό να υπάρξουν πολλά «γεύματα» σε αυτά, αφού γρήγορα οι σπόροι θα εξαφανίζονταν! Όμως δεν ήταν έτσι. Οι ώριμες κουκουναριές είχαν «ατέλειωτη» τροφή που πρόσφεραν! Έπαιρνε ώρα όλη η προσπάθεια κάτω από τις κουκουναριές, μεγαλύτερη φορές και από κείνη του παιχνιδιού, κι έτσι αποξεχασμένοι αφηνόμασταν, τόσο που οι μάνες μάς έψαχναν, χωρίς όμως μεγάλη ανησυχία, διότι ήξεραν πού θα μας αναζητήσουν, κι ότι θα μας έβρισκαν εκεί, κάτω από τις κουκουναριές! Υπήρχε βέβαια και συνέχεια, αφού έχοντας γεμάτο το στομάχι με κουκουναρόσπορο, αρνούμασταν το φαγητό στο σπίτι, και τούτο έφερνε αναταραχή, με τη μάνα να ωρύεται!
            Η βίωσή μου με το συγκεκριμένο δένδρο άγεται και από το γεγονός ότι στη μια, την πιο απομακρυσμένη από τις κουκουναριές, συντηρούνταν στην κορυφή της «ομπρέλας της» φωλιά πελαργών. Τα πουλιά αυτά ήταν τα σύμβολα του τόπου, αφού συνδυάζονταν με την ευτυχία και την αναγέννηση, κι ήταν επιθυμητό να υπάρχουν στη γειτονιά μας, στο χωριό μας. Είχαμε μάλιστα τόσο εξοικειωθεί μαζί τους, που κατέβαιναν και προχωρούσαν σιμά μας όσο εμείς «τρυγούσαμε» τις κουκουναριές˙ άλλες δε φορές, όταν ξαποσταίναμε από το παιχνίδι κάτω από τα δένδρα, μας πλησίαζαν και τριγύριζαν γύρω μας συνευρισκόμενα μαζί μας. Το σαματατζίδικο δε παιχνίδι μας στο γήπεδο διόλου δεν τα ενοχλούσε, θα λέγαμε μάλιστα ότι μάλλον αποτελούσε μιαν ευχάριστη ενόχληση γι’ αυτά, καθώς θέλαν, έστω και τη θορυβώδικη, παρέα μας! 
         Λελέκια τα λέγαμε κι ήταν τα πιο οικεία σ’ εμάς πουλιά, περισσότερο και από τα συνηθισμένα μας, τις «απαίσιες» καρακάξες και τους ενοχλητικούς γλάρους, που ήταν «μισητά μας» διότι ενοχλούσαν τα μικρά των πελαργών ή τους έκλεβαν την τροφή που τους έφερναν οι γονείς τους, όταν βεβαίως αυτοί έλειπαν. Πολλές φορές καθόμασταν κάτω από τις κουκουναριές και τα παρατηρούσαμε στην αντικρινή μόνη κουκουναριά, πώς κοινωνούσαν και συμπεριφέρονταν. Σε αυτή δε την κουκουναριά δεν πηγαίναμε να «τρυγήσουμε», σεβόμενοι λες το χώρο των πουλιών, αφού το δένδρο ήταν η φωλιά τους. 

        Ήταν μιαν οικογένεια αγαπημένη οι πελαργοί, πώχαν τρυφερότητα κι αφοσίωση, στοιχεία που τους χαρακτήριζαν, καθώς ήταν από τη φύση τους όντα ευγενή και κοινωνικά. Το κροτάλισμα του ράμφους τους ήταν το διαρκές συνήθειο που περιμέναμε, και μάλιστα αναρωτιόμασταν εάν δεν το ακούγαμε. Δε μας τρόμαζαν τα φίδια, τα ποντίκια, τα μικρά θηλαστικά που κουβαλούσαν στις συνεχείς εξορμήσεις τους, για το τάισμα των μικρών τους, που κάποτε μάλιστα τους ξέφευγαν από τα ράμφη τους, κι εμείς φροντίζαμε να τα μεταφέρουμε σε μέρη εμφανή, για να τα ξαναπάρουν. Μια σχέση έτσι συνεργασίας και νοιάξης αναπτύχθηκε με τα πουλιά αυτά, που ξεπερνούσε την οικειότητα κι αποκτούσε τα χαρακτηριστικά της επαφής και της συμμετοχής στο γίγνεσθαι. Νοιώθαμε τον αποχαιρετισμό τους σαν έφευγαν για το ταξίδι της αποδημίας τους, από τον τρόπο που μας κοιτούσαν και από το ανήσυχο βλέμμα τους, αλλά ταυτόχρονα νοιώθαμε το επανειδείν που μας υπόσχονταν κάνοντας γύρους πάνω από τα κεφάλια μας. Ο ερχομός τους δε, ήταν μια γιορτή που εκφράζονταν με έντονα πετάγματα γύρω από τη φωλιά, λες και χαιρετούσαν τον κόσμο τους που τον ξαναβρήκαν, στον οποίο περιλαμβανόμασταν κι εμείς.
          Κι ήταν πολύ κρίμα, μια οδύνη, που τα δένδρα κείνα, τα σύμβολα του τόπου, κόπηκαν για να κατασκευαστούν στη θέση τους σχολεία! –ένα διαρκές τεχνητό και μοιραίο δίλημμα προβάλλεται με τέτοιες ενέργειες: Φύση ή δημόσιο συμφέρον; Περιβάλλον ή ανθρώπινη ανάγκη; Δένδρα ή σχολειά; Λες και τα διλήμματα πρέπει να καθορίζουν το ζην και να μας καταδυναστεύουν, λες και οι λύσεις δε θάπρεπε ν’ αποτελούν ρήξεις με τον φαύλο εαυτό που κονταίνει τη ζωή και την απομειώνει…
          Μεγαλωμένοι πια εμείς που τα δένδρα κείνα χαρήκαμε, τ’ αναζητούμε ως μνήμη, ως τα θέμελα μιας ζωής που χάθηκε για νάρθει μια αλλότρια και ξένη με την ύπαρξη νεοζωή. Οι νέες γενιές δε θα ζήσουν και δε θα νοιώσουν το βάθος της αίσθησής μας, την ανείδωτη και μη εκτιμημένη προσφορά των δένδρων μας. Οι πελαργοί τότες, που τα δένδρα κόπηκαν, χαμένοι τριγύριζαν στον τόπο της απώλειας, μπερδεμένοι με το κακό των ανθρώπων, κάνοντας κύκλους απόγνωσης κι όχι χαιρετισμού, γυρεύοντας το καταφύγιό τους που εχάθη. Το ίδιο νοιώθαμε κι εμείς, καθώς χάσαμε το καταφύγιο της ζωής μας, τον ιδεατό μας θώκο˙ από τα λίγα πολύτιμα –ιδεατά, γιατί όχι!..– πράγματα που μας επέμειναν για να ορίζουμε τον κόσμο μας και ως παιδιά και ως άνθρωποι της ζωής ν΄ ανασαίνουμε και να ελπίζουμε. Οι πελαργοί, που πάντα φέρναν την (ανα)γέννηση, το χαιρετισμό, τη νια και πλια ζωή, έφυγαν, δεν ξανάρθαν, δε θέλησαν τον τόπο τον κολοβωμένο, διότι χαθήκαν τα δένδρα της ζωής τους, διότι τους «πρόδωσε» ο άνθρωπος…
(από το υπό έκδοση δοκίμιό Του Αντώνιου Καπετάνιου  “ΤΑ ΔΕΝΔΡΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΤΑ ΠΛΗΓΩΝΟΥΜΕ…”)


↧

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑΣ ΦΥΤΩΝ

March 15, 2020, 10:33 am
≪ Previous: Με τις κουκουναριές που έζησα… Με την κουκουναριά έχω ιδιαίτερη σχέση, μια σχέση που ανάγεται στα παιδικά μου χρόνια, και συνδυάζεται με την ανεμελιά και την πρόσχαρη ζωή. Έχω επιθυμία να διηγηθώ τη σχετική ιστορία, που αναφέρεται στον γενέθλιο τόπο, διότι αποτελεί το αγνό πρωτογενές γίγνεσθαι της πρωτουργής ζωής, που παρά τη μετέπειτα διάβρωσή του παρέμεινε ζωντανό για την αλήθεια και τη σημασία του. Είχα την τύχη να μεγαλώσω κοντά στο δημοτικό σχολειό του χωριού μου, που το πίσω οικόπεδό του –ένα μεγάλο οικόπεδο, ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο– είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο ποδοσφαίρου κι εκεί ξοδεύαμε τον ελεύθερο χρόνο μας ως παιδιά –σήμερα δεν υφίσταται ο ελεύθερος αυτός χώρος, αφού «απαιτήθηκε» να διατεθεί για την ανέγερση συγκροτήματος σχολείου, για να καλυφθούν οι αυξημένες σχολικές ανάγκες της περιοχής. Πηδούσαμε το λοιπόν την ψηλή περιφραγμένη τσιμεντολίθινη μάντρα του οικοπέδου και παίζαμε για ώρες μπάλα στο γήπεδο, διαπράττοντας μιαν τρόπον τινά «αθώα» παρανομία, αφού ο περιφραγμένος και κλειδωμένος χώρος ήταν απαγορευτικός για τις μη σχολικές ώρες –αυτή μας η πράξη αποτελούσε τη μυστική, συνωμοτική, σχεδόν καθημερινή συνάντησή μας, για την οποία δεν αισθανόμασταν καμιά ενοχή, αφού θεωρούσαμε το παιχνίδι μας εκεί ως συνυφασμένο με τη ζαβολιά κι όχι με παρανομία˙ κάτι που αλλιώς θάταν αρμοστό με τη φύση του παιχνιδιού. Εξάλλου, οι μεγάλοι γνώριζαν την «ζαβολιά μας», την οποία φυσικά δε θεωρούσαν «παρανομία», και γι’ αυτό κανείς δε διανοούνταν να μας επιπλήξει ή ν’ απαγορεύσει την είσοδό μας στο χώρο, αφού το παιχνίδι αποτελούσε μια παιδική ανάγκη που γινόταν σεβαστή. Φορές μάλιστα οι ίδιοι οι μεγάλοι βοηθούσαν τους μικρότερους ή τους πιο δυσκίνητους από εμάς να σκαρφαλώσουμε στη μάντρα, ενώ διοργανώνονταν και ποδοσφαιρικοί αγώνες με τη συμμετοχή τους ως θεατές, υπό καθεστώς, στην περίπτωση αυτή, «παρανομίας»! Το πάνω μέρος του σχολικού τούτου οικοπέδου, που ήταν ανώμαλο και δεν είχε διαμορφωθεί σε γήπεδο, αποτελούσε έναν τρόπον τινά χώρο πρασίνου, αφού σε αυτόν είχαν προπολεμικά φυτευτεί καλλωπιστικά δένδρα και θάμνοι, προερχόμενα από τον πάλαι ποτέ εμβληματικό σχολικό κήπο της Νέας Αγχιάλου Βόλου (διότι δεν είπα ότι αυτός είναι ο γενέθλιος τόπος μου…), που συντηρούνταν εκεί κι ήταν από τους πρώτους σχολικούς κήπους που συγκροτήθηκαν στην Ελλάδα κατά το Μεσοπόλεμο. Ο «κήπος» αυτός περιελάμβανε τρεις ευμεγέθεις κουκουναριές, από τα πρώτα φυτευθέντα δένδρα του χώρου, οι οποίες είχαν διά των ετών καταστεί τοπόσημα της περιοχής, λόγω και των 60 χρόνων ηλικίας που τις βάραιναν, αφού εμβλημάτιζαν το χώρο και τον αναδείκνυαν. Για μας τα παιδιά, τα δένδρα τούτα αποτελούσαν τους παραστάτες μας, το καταφύγιό μας, αφού εκεί προστρέχαμε με τον πολύ ήλιο που καθιστούσε αδύνατο το παιχνίδι μας, εκεί ξεκουραζόμασταν όταν αποκάναμε παίζοντας, εκεί προφυλασσόμασταν από την ξαφνική μπόρα… Τα δένδρα κείνα ανάχθηκαν σε σύμβολα για εμάς, σύμβολα καλαισθησίας, αρμονίας και ηρεμίας, αφού ασυνειδήτως μάς καλλιέργησαν μιαν βασική αίσθηση των γύρω και την απαίτηση της ποιότητας με βάση αυτά –αφού, εντασσόμενα στον περίγυρό μας γίνηκαν μέρος της πρόσληψής μας του τόπου με αξαικό υπόβαθρο τα φυσικά του στοιχεία. Τούτο σήμαινε ότι δεν ημπορούσαμε μετά τα θαυμαστά τούτα δένδρα, με τη ντελικάτη ομπρελοειδή μορφή, να δεχτούμε την «ασχημία» της γύρω ζωής να μας περιβάλλει, καθώς νοιώθαμε αδύνατη κάθε σύγκριση μαζί τους˙ κι αν τολμούνταν, ήταν δεδομένη η κρίση μας για τα συγκρινόμενα! Οι παιδαγωγοί ονομάζουν «καλαισθητικό συναίσθημα» την καλλιέργεια της αισθητικής αντίληψης στο παιδί, και (κανονικά έπρεπε να) επικεντρώνονται στην τέτοια ποιοτική του συγκρότηση, που πραγματώνεται μέσω της φύσης και της τέχνης. Κι είναι σημαντικό να καλλιεργείται αισθητικά ο άνθρωπος από μικρή ηλικία, παίρνοντας ταυτόχρονα περιβαλλοντική παιδεία, καθόσον αισθητική και περιβάλλον πρέπει ν’ αποτελούν «συγκοινωνούντα δοχεία», κι έχοντας εξευγενισμένα ήθη, καθότι η αισθητική καλλιέργεια συμβαδίζει με τη διαύγεια σκέψης, με το ζωηρό συναίσθημα, με την αξιοπρεπή και γενναιόφρονα συμπεριφορά. Ε, εμάς μας καλλιέργησε πρωτογενώς η φύση, και τούτο ήταν ένα ευεργέτημα που πήραμε ενωρίς και χωρίς καθοδήγηση˙ ήταν η βάση μας για τη συνέχεια –χωρίς τούτο να σημαίνει ότι έτσι πληρωθήκαμε εσωτερικά, καθώς μας έλειπαν πολλά του κάλλους καλά που έπρεπε να πάρουμε από τη ζωή, αλλά ήταν βασικό ως θέμελο για να προχωρήσουμε το γεγονός ότι κατευθυνθήκαμε από τη φύση. Οι κουκουναριές κείνες αποτελούσαν την «τροφό μας», αφού έτσι εξαντλημένοι που ήμασταν από το παιχνίδι αναζητούσαμε στους κουκουναρόσπορους τροφή. Τότε στήνονταν μιαν ολόκληρη επιχείρηση αναζήτησης σπόρων, κι όλοι σαν τα σπουργίτια συλλέγαμε τους καταγής σκορπισμένους, με τρόπο που αν μας έβλεπε κανείς από ψηλά θα νόμιζε πως γιγαντιαίες όρνιθες έχουν επιπέσει σε χωράφι σπόρων και το αποτρυγούν. Εάν η επί της γης «σοδειά» ήταν ανεπαρκής, τότε προχωρούσαμε σε άλλην πιο επίπονη προσπάθεια: σκαρφάλωναν οι πιο ικανοί στα δένδρα κι έριχναν από πάνω κουκουνάρια, που έσκαγαν στο έδαφος και σκορπιόνταν στην ταρατσωμένη γη οι τόσοι σπόροι. Κάποιοι άλλοι στόχευαν με πέτρες τα κουκουνάρια για να πέσουν στο έδαφος, αλλά τούτη η προσπάθεια ήταν τις περισσότερες φορές αποτυχημένη, αφού οι κώνοι ήταν γερά βαστηγμένοι στο κλαδί και δύσκολα ξεκολλούσαν. Μάζευε έτσι όσο περισσότερους σπόρους μπορούσε ο καθένας και στη συνέχεια άρχιζε το σπάσιμό τους, για να φαγωθούν. Το σπάσιμο με την πέτρα γινόταν προσεκτικά, για να μη διαλυθεί η πολύτιμη ψύχα, που ήταν ένα «γλύκισμα» κι έπρεπε, για να την απολαύσεις, να τη φας ολάκερη –αλλιώς «έχανε» η γεύση της. Ήταν ταυτόχρονα και θρεπτική, και μας κρατούσε για ώρα. Φυσικά, μ’ ένα τέτοιο «τρύγισμα» των δένδρων, θάλεγες πως δεν ήταν δυνατό να υπάρξουν πολλά «γεύματα» σε αυτά, αφού γρήγορα οι σπόροι θα εξαφανίζονταν! Όμως δεν ήταν έτσι. Οι ώριμες κουκουναριές είχαν «ατέλειωτη» τροφή που πρόσφεραν! Έπαιρνε ώρα όλη η προσπάθεια κάτω από τις κουκουναριές, μεγαλύτερη φορές και από κείνη του παιχνιδιού, κι έτσι αποξεχασμένοι αφηνόμασταν, τόσο που οι μάνες μάς έψαχναν, χωρίς όμως μεγάλη ανησυχία, διότι ήξεραν πού θα μας αναζητήσουν, κι ότι θα μας έβρισκαν εκεί, κάτω από τις κουκουναριές! Υπήρχε βέβαια και συνέχεια, αφού έχοντας γεμάτο το στομάχι με κουκουναρόσπορο, αρνούμασταν το φαγητό στο σπίτι, και τούτο έφερνε αναταραχή, με τη μάνα να ωρύεται! Η βίωσή μου με το συγκεκριμένο δένδρο άγεται και από το γεγονός ότι στη μια, την πιο απομακρυσμένη από τις κουκουναριές, συντηρούνταν στην κορυφή της «ομπρέλας της» φωλιά πελαργών. Τα πουλιά αυτά ήταν τα σύμβολα του τόπου, αφού συνδυάζονταν με την ευτυχία και την αναγέννηση, κι ήταν επιθυμητό να υπάρχουν στη γειτονιά μας, στο χωριό μας. Είχαμε μάλιστα τόσο εξοικειωθεί μαζί τους, που κατέβαιναν και προχωρούσαν σιμά μας όσο εμείς «τρυγούσαμε» τις κουκουναριές˙ άλλες δε φορές, όταν ξαποσταίναμε από το παιχνίδι κάτω από τα δένδρα, μας πλησίαζαν και τριγύριζαν γύρω μας συνευρισκόμενα μαζί μας. Το σαματατζίδικο δε παιχνίδι μας στο γήπεδο διόλου δεν τα ενοχλούσε, θα λέγαμε μάλιστα ότι μάλλον αποτελούσε μιαν ευχάριστη ενόχληση γι’ αυτά, καθώς θέλαν, έστω και τη θορυβώδικη, παρέα μας! Λελέκια τα λέγαμε κι ήταν τα πιο οικεία σ’ εμάς πουλιά, περισσότερο και από τα συνηθισμένα μας, τις «απαίσιες» καρακάξες και τους ενοχλητικούς γλάρους, που ήταν «μισητά μας» διότι ενοχλούσαν τα μικρά των πελαργών ή τους έκλεβαν την τροφή που τους έφερναν οι γονείς τους, όταν βεβαίως αυτοί έλειπαν. Πολλές φορές καθόμασταν κάτω από τις κουκουναριές και τα παρατηρούσαμε στην αντικρινή μόνη κουκουναριά, πώς κοινωνούσαν και συμπεριφέρονταν. Σε αυτή δε την κουκουναριά δεν πηγαίναμε να «τρυγήσουμε», σεβόμενοι λες το χώρο των πουλιών, αφού το δένδρο ήταν η φωλιά τους. Ήταν μιαν οικογένεια αγαπημένη οι πελαργοί, πώχαν τρυφερότητα κι αφοσίωση, στοιχεία που τους χαρακτήριζαν, καθώς ήταν από τη φύση τους όντα ευγενή και κοινωνικά. Το κροτάλισμα του ράμφους τους ήταν το διαρκές συνήθειο που περιμέναμε, και μάλιστα αναρωτιόμασταν εάν δεν το ακούγαμε. Δε μας τρόμαζαν τα φίδια, τα ποντίκια, τα μικρά θηλαστικά που κουβαλούσαν στις συνεχείς εξορμήσεις τους, για το τάισμα των μικρών τους, που κάποτε μάλιστα τους ξέφευγαν από τα ράμφη τους, κι εμείς φροντίζαμε να τα μεταφέρουμε σε μέρη εμφανή, για να τα ξαναπάρουν. Μια σχέση έτσι συνεργασίας και νοιάξης αναπτύχθηκε με τα πουλιά αυτά, που ξεπερνούσε την οικειότητα κι αποκτούσε τα χαρακτηριστικά της επαφής και της συμμετοχής στο γίγνεσθαι. Νοιώθαμε τον αποχαιρετισμό τους σαν έφευγαν για το ταξίδι της αποδημίας τους, από τον τρόπο που μας κοιτούσαν και από το ανήσυχο βλέμμα τους, αλλά ταυτόχρονα νοιώθαμε το επανειδείν που μας υπόσχονταν κάνοντας γύρους πάνω από τα κεφάλια μας. Ο ερχομός τους δε, ήταν μια γιορτή που εκφράζονταν με έντονα πετάγματα γύρω από τη φωλιά, λες και χαιρετούσαν τον κόσμο τους που τον ξαναβρήκαν, στον οποίο περιλαμβανόμασταν κι εμείς. Κι ήταν πολύ κρίμα, μια οδύνη, που τα δένδρα κείνα, τα σύμβολα του τόπου, κόπηκαν για να κατασκευαστούν στη θέση τους σχολεία! –ένα διαρκές τεχνητό και μοιραίο δίλημμα προβάλλεται με τέτοιες ενέργειες: Φύση ή δημόσιο συμφέρον; Περιβάλλον ή ανθρώπινη ανάγκη; Δένδρα ή σχολειά; Λες και τα διλήμματα πρέπει να καθορίζουν το ζην και να μας καταδυναστεύουν, λες και οι λύσεις δε θάπρεπε ν’ αποτελούν ρήξεις με τον φαύλο εαυτό που κονταίνει τη ζωή και την απομειώνει… Μεγαλωμένοι πια εμείς που τα δένδρα κείνα χαρήκαμε, τ’ αναζητούμε ως μνήμη, ως τα θέμελα μιας ζωής που χάθηκε για νάρθει μια αλλότρια και ξένη με την ύπαρξη νεοζωή. Οι νέες γενιές δε θα ζήσουν και δε θα νοιώσουν το βάθος της αίσθησής μας, την ανείδωτη και μη εκτιμημένη προσφορά των δένδρων μας. Οι πελαργοί τότες, που τα δένδρα κόπηκαν, χαμένοι τριγύριζαν στον τόπο της απώλειας, μπερδεμένοι με το κακό των ανθρώπων, κάνοντας κύκλους απόγνωσης κι όχι χαιρετισμού, γυρεύοντας το καταφύγιό τους που εχάθη. Το ίδιο νοιώθαμε κι εμείς, καθώς χάσαμε το καταφύγιο της ζωής μας, τον ιδεατό μας θώκο˙ από τα λίγα πολύτιμα –ιδεατά, γιατί όχι!..– πράγματα που μας επέμειναν για να ορίζουμε τον κόσμο μας και ως παιδιά και ως άνθρωποι της ζωής ν΄ ανασαίνουμε και να ελπίζουμε. Οι πελαργοί, που πάντα φέρναν την (ανα)γέννηση, το χαιρετισμό, τη νια και πλια ζωή, έφυγαν, δεν ξανάρθαν, δε θέλησαν τον τόπο τον κολοβωμένο, διότι χαθήκαν τα δένδρα της ζωής τους, διότι τους «πρόδωσε» ο άνθρωπος… (από το υπό έκδοση δοκίμιό μου “ΤΑ ΔΕΝΔΡΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΤΑ ΠΛΗΓΩΝΟΥΜΕ…”)
$
0
0


ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑΣ ΦΥΤΩΝ

ΟΝΟΜΑ ΦΥΤΟΥ
ΕΙΔΟΣ ΦΥΤΟΥ
ΧΡΩΜΑ ΑΝΘΟΥΣ
ΜΗΝΑΣ ΑΝΘΗΣΗΣ
Αγάπανθος

Μπλέ-μώβ
7-8
Αζαλέα

Διάφορα(ροζ-λευκό-κόκικνο-φούξια)
2-6
Αμαρυλίδα
Βολβός
Κοκκινο-ροζ
4-6
Γαρδένια

Λευκό
5-10
Ορτανσία

Ροζ
4-7
Βιγόνια

Κόκκινο-ροζ-λευκό
10-5
Κυκλάμινο

Διάφορα
10-2
Ευρύωψ

Κίτρινο
10-6
Δροσάνθεμο

Πορτοκαλί
3-9
Δενδρολίβανο έρπων

Μπλεμώβ
5-10
Λεβάντα

Μπλέ βιολετί
6-9
Εχινάκεα
Βολβός
Μπλέ
6-8
Ηλεροκάλις
Βολβός
Πορτοκαλί-κίτρινο-ρόζ κλπ
6-8
Παιώνια
Βολβός
Διάφορα
5-6
Μαργαρίτα

Λευκό-κόκκινο
3-11
Κορέοψις

Κίτρινο
6-9
Νάρκισσος
Βολβός
Λευκό-κίτρινο
3-5
Υάκινθος
Βολβός
Διάφορα
4-5
Κλίβια

πορτοκαλί
4-5

Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών


             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Α
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Αβούτυλο• •••••••••••
Αγάπανθος      •••   
Αγγελική    ••      
Αγιόκλημα Κόκκινο    ••      
Αγιόκλημα Κοινό    ••      
Αζαλέα  ••••      
Ακακία
Κυανόφυλλη		    •       
Ακακία
Κωνσταντινουπόλεως		      •••   
Άκανθος    ••••    
Ακέμπια    ••      
Ακτινίδιο    •       
Αλμυρίκι  ••        
Αμπέλια     •••••  
Αμυγδαλιά ••         
Απήγανος  •••       
Αριστολόχια     ••     
Αρμπαρόριζα  •••••••   
Αρόνια  •         
Αστερίσκος    ••••    
Αχλαδιά  •         
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Β
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Βαμβακούλα     • • • •    
Βεϊγκέλια     • •      
Βερβένα     • • • • •   
Βερβερίδα    • •       
Βερόνικα      • • • •   
Βερικοκιά   •         
Βεστρίνγκια    • • • •     
Βιβούρνο Εύοσμο          • • 
Βιβούρνο Λουσίντουμ     •       
Βιβούρνο Τίνους • • •         
Βιβούρνο Χιονόσφαιρο    • •       
Βίγκα     • • • • •   
Βιγνόνια Καπένσια       • • • •  
Βιγνόνια Μεγανθής      • • • •   
Βιγνόνια (Κοντέσα Σάρα)     • •      
Βραχυχίτων      • •     
Βυσσινιά   •         
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Γ
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Γαζία     •       
Γαρδένια     • •      
Γιασεμί Αράπικο     • • •     
Γιασεμί Κίτρινο  • •         
Γιασεμί Πολυανθές     • •      
Γιασεμί Χιώτικο     • • •     
Γιούκα      • • • •   
Γεράνι     • • • • •   
Γκαζάνια    • • • • •    
Γρεβιλία     • •      
Γκρέϊπ Φρούτ   •         
Γλυσίνια   • •        
Γλυσίνια Κινέζικη   • •   • • • •  
Γυνέριο        • • • • 
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Δ
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Δαμασκηνιά   •         
Δάφνη Απόλλωνος     •       
Δενδρολίβανο •     • •     •
Δεύτζια     • •      
Διμορφοθήκη     • • • •    
Δράκαινα Ντράκο       • •    
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Ε
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Ελβόβουλους   • •        
Ελαίαγνος          • • •
Ελίχρυσο     • • • • • •  •
Ερυθρίνια     • •••    
Εσκαλόνια      • •     
Ευγενία     •      
Ευκάλυπτος     •      
Ευρύωπας    •••     
Έχιο    •••     
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Θ
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡΜΑΪ  ΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Θεβετία    •  • • • •   
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Ι
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Ιβίσκος Σινικός    •  • •     
Ιβισκος Συριακός     ••••   
Ίλεξ
(Ου ή Αρκουδοπούρναρο)		   ••       
Ινδικό Φούλι       • • •   
Ιπομέα       •• • • •  
Ιτιά κλαίουσα   ••         
Ιπποκαστανιά   •        
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Κ
 ΙΑΝ  ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪΙΟΥΝ  ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
Καλλιάντρα    • • •     
Καλλιστήμονας   •  ••      
Καμέλια σασάνγκουα •       •  ••  •
Καμέλια τζαπόνικα    • ••      
Κάννα     • •• • •   
Κάππαρη     • •     
Κάρισα••••••••••••
Καρυδιά  •         
Καρυόπτερη      •••   
Kάσσια       ••   
Καστανιά     ••     
Κατάλπη     ••     
Κεάνωθος     •••    
Κελέρια     •••    
Κέλτις   ••       
Κερασιά  •         
Κερλεουτέρια    ••      
Κέρρια   ••       
Κίτρο  •••••••   
Κλερόδεντρο       ••   
Κληματίδα   •••••••  
Κνιφόφια   •••••••  
Κόκουλος  ••        
Κομβόλβουλους κνεόρουμ    •••••   
Κοράλι     ••••   
Κορομηλιά  •         
Κουμκουάτ••••••••••••
Κουφέα   ••••••   
Κότινος    ••      
Κουμαριά        •   
Κουτσουπιά  ••        
Κρανιά αρσενική •••        
Κρανιά λευκή    ••      
Κυδωνιά  ••        
Κυδωνίαστρο    •       
Κύτισος   ••       
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Λ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡ  ΑΠΡ  ΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕ  ΔΕΚ
Λαγκεστρέμια     ••••   
Λαδανιά   ••       
Λαμπούργο   ••       
Λαντάνα    ••••••  
Λεβάντα   ••       
Λεβαντίνη    ••      
Λεμονιά••••••••••••
Λεπτόσπερμα   ••••     
Λιγούστρο    ••      
Λιριόδεντρο    ••      
Λιριόπη    •   ••  
Λουίζα    •        
Λυγαριά       ••   
Λωτός  ••        
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Μ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Μανόλια γκραντιφλόρα     •      
Μανόλια σουλαντζεάνα ••         
Μανόλια στελάτα   ••       
Μαόνια ακουιφόλιουμ  ••        
Μαόνια Τσάριτι•••         
Μανταρινιά    ••      
Μαντεβίλα     ••••   
Μαργαρίτα θαμνώδης   •••      
Μελιά    ••      
Μηδική δενδρώδης   ••       
Μηλιά   •        
Μιμόζα ••         
Μίσχανθος (Βαριεγκάτους)       •••  
Μίσχανθος (Φλαμίνγκο)     •••    
Μουραία    •••     
Μουσμουλιά         •• 
Μπουγαρίνι ή Φούλι    ••      
Μπουκαμβίλια     •••••  
Μπούζι    •••     
Μπουντλεϊα      •••   
Μπρουγκμάνσια       •••• 
Μυρτιά     •••    
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Ν
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Ναντίνα    • •      
Νεκταρινιά   •        
Νερατζιά   •••      
Νούφαρο     •••    
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Ο
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Ορτανσία    • •      
Όσμανθος   •    •   
Οσμάρεα  ••        
Οστεόσπερμο    ••••    
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Π
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Παιώνια   ••        
Πανδωρέα    ••••    
Πασχαλιά   ••   ••  
Πελαργόνι    ••••    
Πενισέτουμ      •••   
Πικροδάφνη    ••••••  
Πλουμπάγκο     •••••  
Πολύγαλα    ••••••••
Πολυγόνιο     ••••   
Πορτοκαλιά    ••      
Ποτεντίλα     •••    
Προύνος (Λαουροκέρασος)   ••       
Προύνος (Καλλωπιστική δαμασκηνιά)  ••        
Πυράκανθος   •        
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Ρ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Ράμνος    •        
Ραφιολεπίς   ••       
Ροβίνια (ψευδακακία)    ••      
Ροδακινιά   •         
Ροδια (καλλωπιστική)    ••      
Ροδιά καρποφόρα    •       
Ροδιά νάνα       •••• 
Ρολογιά       •••  
Ρυγχόσπερμα    ••      
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Σ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Σάλιξ κάπρεα
  ••        
Σημύδα  ••        
Σινεράρια    ••••    
Σκίμια   •••       
Σολανό      •••   
Σορβιά    ••      
Σοφόρα    ••      
Σπάρτο    ••      
Σπιραία     •      
Στεφανωτή       ••   
Στίπα      ••    
Στερλίτσια (παραδείσιο πουλί)     •••    
Συμφορίκαρπος Λευκός     ••      
Συμφορίκαρπος Ρόζ     ••     
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Τ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Τεύκριο
  •••       
Τεύκριο χαμαιδρύς  ••  •••   
Τιμπουκίνα     •••••••
Τουλμπάκια      ••••  
Τριανταφυλλιές    •• ••   
Τσιντόνια  ••        
Τσοϊσια    •  ••   
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Υ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Υπέρικο     • •••   
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Φ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Φάλαρη
      •      
Φελίτσια   ••••••   
Φεϊζόα     ••     
Φεστούκα     ••     
Φιλάδελφος    ••      
Φιλιρέα   ••       
Φλαμουριά (Τιλιά)    ••      
Φορσίθια  •         
Φωτίνια    ••      
Φουντουκιά καλλωπιστική ••         
Φουντουκιά κοινή••          
Φούξια    •••••   
Φράξινος    •       
Φράουλα  ••        
             
Αναλυτικός Πίνακας Ανθοφορίας Φυτών Από Χ
 ΙΑΝΦΕΒΜΑΡΑΠΡΜΑΪΙΟΥΝΙΟΥΛΑΥΓΣΕΠΟΚΤΝΟΕΔΕΚ
Χαμαίρωπας χουμίλις
     • •      
Χαρουπιά        •   
Χειμωνανθός •           
Χρυσάνθεμο          •• 
πηγη:h.springtowinter.gr

↧
↧

Υπολογισμός λίπανσης με άζωτο ( N ), φώσφορο ( P ) και κάλιο ( K )

March 15, 2020, 11:54 am
$
0
0

Πως γίνεται ο υπολογισμός της λίπανσης με άζωτο ( N ), φώσφορο ( P ) και κάλιο ( K ) ; 



Γενικά : Κάθε λίπασμα χαρακτηρίζεται καταρχάς µε 3 αριθµούς που δείχνουν την περιεκτικότητα του (%) σε άζωτο (Ν), φώσφορο (P) ( εκφρασµένο ως πεντοξείδιο του φωσφόρου, P2O5 ) και κάλιο (Κ) ( εκφρασµένο ως οξείδιο του καλίου, K2O ), πάντα µε την ίδια σειρά. Σε µερικά λιπάσµατα, ακολουθούν και αριθµοί οι οποίοι αναφέρονται στην περιεκτικότητα του λιπάσµατος και σε άλλα θρεπτικά στοιχεία, όπως ασβέστιο (Ca) ( εκφρασµένο ως οξείδιο του ασβεστίου, CaO ) ή µαγνήσιο (Mg) ( εκφρασµένο ως οξείδιο του µαγνησίου, MgO ). Στα λιπάσµατα, τα θρεπτικά στοιχεία δεν απαντώνται µε τη µορφή των οξειδίων αλλά µε την µορφή ιόντων. 
          Για να βρεθούν οι πραγµατικές περιεκτικότητες του αζώτου, του φωσφόρου, του καλίου, του µαγνησίου, του ασβεστίου και άλλων, πρέπει να γίνουν οι κατάλληλοι υπολογισµοί. Η περιεκτικότητα των λιπασµάτων εκφράζεται σε κιλά ( kg ) του θρεπτικού στοιχείου στα 100 κιλά λιπάσµατος ή αλλιώς µονάδες του θρεπτικού στοιχείου.

Α. Λίπανση με άζωτο ( N )

Σύσταση λίπανσης µε άζωτο 10 µονάδες / στρέµµα 
Συνιστώµενο λίπασµα Θειικό αµµώνιο 21 – 0 – 0

Υπολογισµοί : Οι 10 µονάδες αζώτου είναι 10 κιλά

Στα 100 κιλά του λιπάσµατος 21 – 0 – 0 περιέχονται 21 κιλά αζώτου 
Σε πόσα κιλά του λιπάσµατος 21 – 0 – 0 περιέχονται 10 κιλά αζώτου;

Θα χρησιμοποιηθεί ο μαθηματικός τύπος Χ = M * 100 / Π, όπου Μ είναι οι απαιτούμενες μονάδες και Π είναι η αναγραφόμενη περιεκτικότητα του στοιχείου. 


Χ= (100 x 10) : 21 = 47,62 κιλά

 Θα χρησιµοποιηθούν 47,62 κιλά 21 – 0 – 0 στο στρέµµα




Β. Λίπανση με φώσφορο ( P )

1) Σύσταση λίπανσης µε φώσφορο 32 µονάδες / στρέµµα 
    Συνιστώµενο λίπασµα τριπλό υπερφωσφορικό 0 – 46 – 0

Υπολογισµοί : Οι 32 µονάδες φωσφόρου είναι 32 κιλά

Στο λίπασµα 0 – 46 – 0, το ποσοστό 46% αναφέρεται σε πεντοξείδιο του φωσφόρου 
Θα πρέπει λοιπόν, να υπολογισθεί η περιεκτικότητα του λιπάσµατος σε φώσφορο, δηλαδή 46 x 0,436 = 20,056 
( 0,436: ο συντελεστής µετατροπής του πεντοξειδίου του φωσφόρου σε φώσφορο )

Στα 100 κιλά του λιπάσµατος 0 – 46 – 0 περιέχονται 20,056 κιλά φωσφόρου 
Σε πόσα κιλά του λιπάσµατος 0 – 46 – 0 περιέχονται 32 κιλά φωσφόρου; 

Χ= (100 x 32) : 20,056 = 159,55 κιλά 

Θα χρησιµοποιηθούν 159,55 κιλά 0 – 46 – 0 στο στρέµµα


2) Σύσταση λίπανσης µε φώσφορο εκφρασµένο σε πεντοξείδιο του φωσφόρου ( P2O5) 
    56 µονάδες /στρέµµα 
    Συνιστώµενο λίπασµα τριπλό υπερφωσφορικό 0 – 46 – 0

Υπολογισµοί : 

 Στα 100 κιλά του λιπάσµατος 0 – 46 – 0 περιέχονται 46 κιλά P2O5
 Σε πόσα κιλά του λιπάσµατος 0 – 46 – 0 περιέχονται 56 κιλά P2O5; 

 Χ= (100 x 56) : 46 = 121,74 κιλά 

 Θα χρησιµοποιηθούν 121,74 κιλά 0 – 46 – 0 στο στρέµµα
  


Γ. Λίπανση με κάλιο ( Κ )

1) Σύσταση λίπανσης µε κάλιο 28 µονάδες / στρέµµα 
    Συνιστώµενο λίπασµα θειικό κάλιο 0 – 0 – 50 

Υπολογισµοί : Οι 28 µονάδες καλίου είναι 28 κιλά 

Στο λίπασµα 0 – 0 – 50 το ποσοστό 50% αναφέρεται σε οξείδιο του καλίου
Θα πρέπει λοιπόν να υπολογισθεί η περιεκτικότητα του λιπάσµατος σε κάλιο, δηλαδή 
50 x 0,83 = 41,5 
( 0,83: ο συντελεστής µετατροπής του οξειδίου του καλίου σε κάλιο ) 

Στα 100 κιλά του λιπάσµατος 0 – 0 – 50 περιέχονται 41,5 κιλά καλίου 
Σε πόσα κιλά του λιπάσµατος 0 – 0 – 50 περιέχονται 28 κιλά καλίου; 

Χ= (100 x 28) : 41,5 = 67,46 κιλά 

Θα χρησιµοποιηθούν 67,46 κιλά 0 – 0 – 50 στο στρέµµα


2). Σύσταση λίπανσης µε κάλιο εκφρασµένο σε οξείδιο του καλίου ( K2O ) 
     30 µονάδες / στρέµµα 
     Συνιστώµενο λίπασµα τριπλό θειικό κάλιο 0 – 0 – 50 

Υπολογισµοί : 

Στα 100 κιλά του λιπάσµατος 0 – 0 – 50 περιέχονται 50 κιλά K2O
Σε πόσα κιλά του λιπάσµατος 0 – 0 – 50 περιέχονται 30 κιλά K2O; 

Χ= (100 x 30) : 50 = 60 κιλά

Θα χρησιµοποιηθούν 60 κιλά 0 – 0 – 50 στο στρέµµα

Πηγή : Ελληνική Δημοκρατία
           Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
           Περιφερειακό Εργαστήριο Γεωργικών Εφαρμογών
           και  Ανάλυσης Λιπασμάτων Κρήτης
            Ενημερωτικό Δελτίο - Σύνταξη και επιμέλεια δελτίου:
           Χαράλαμπος Συμινής, Δρ Γεωπόνος, Μ. Δ. Ε.

πηγη: giorgoskatsadonis.blogspot.com
↧

Article 0

March 15, 2020, 1:07 pm
$
0
0
ΦΥΤΑ ΜΕ ΧΑΜΗΛΗ ΠΡΑΣΙΑ
Ποιά είναι τα   είδη φυτών που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στον κήπο μας, ώστε να δημιουργήσουμε χαμηλές πρασιές δηλαδή  χαμηλούς φράχτες και συστάδες ή συνθέσεις να διαμορφωσουμε χωρους να ορίσουμε διαδρόμους,  παρτέρια και να δημιουργήσουμε σχήματα.
Συχνά έχουν και προστατευτική λειτουργία εκτός της διακοσμητικής. Ένας φράχτης από ένα αγκαθωτό είδος φυτού φέρει καλύτερα αποτελέσματα από έναν απλό τοίχο ή τα κάγκελα....
 Με ποιά κριτήρια τα επιλέγουμε?
Τα χαρακτηριστικά τους είναι:
  • η απόσταση των μεσογονατιων διαστημάτων Αν είναι μικρή τα φυτα εχουν πυκνοτητα
  • η ταχύτητα ανάπτυξης τους 
  • το σχημα φυλλων
  • αν είναι αειθαλη ή φυλλοβόλλα
  • το χρώμα  τους πχ. αν θέλουμε να είναι γλαυκη θα επιλεξουμε ενα Τευκριο ή Σινεράρια ή Λεβαντα ή Λεβαντίνη... 
  • το υψος που θελουμε και ο τρόπος που αναπτυσσονται πχ καποια φυτα μετα από ενα μεγεθος δημιουργουν κενά οπότε πρεπει να γνωρίζουμε το τελικό υψος που απαιτείται 


ΘΑΜΝΟΙ

 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΑΝΑ
 ΑΜΠΕΛΙΑ
 ΒΕΡΟΝΙΚΕΣ
 ΒΕΣΤΡΙΓΚΙΑ
 ΒΕΡΒΕΡΙΔΑ ΝΑΝΑ
 ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ
 ΕΣΚΑΛΟΝΙΑ
 ΕΥΩΝΥΜΑ
 ΙΛΕΞ
 ΛΑΝΤΑΝΑ
 ΛΕΒΑΝΤΑ
 ΛΕΒΑΝΤΙΝΗ
 ΛΙΓΟΥΣΤΡΙΝΙ
 ΛΙΓΟΥΣΤΡΟ ΙΟΝΑΝΔΡΟ
 ΜΥΡΣΙΝΗ
 ΜΥΡΤΙΑ
 ΜΥΡΤΙΑ ΝΑΝΑ
 ΠΟΤΕΝΤΙΛΛΑ
 ΠΥΞΑΡΙ
 ΟΣΜΑΝΘΟΣ ΠΑΝΑΣΕ
 ΡΑΦΙΟΛΕΠΙΣ
 ΡΟΔΙΑ
 ΡΟΥΣΚΟΣ
 ΣΙΝΕΡΑΡΙΑ
 ΣΧΙΝΟΣ
 ΤΕΥΚΡΙΟ
 ΤΟΥΓΙΑ
 ΥΠΕΡΙΚΟ
 ΦΩΤΙΝΙΑ ΝΑΝΑ


 Κωνσταντίνος Τάτσης
Γεωπόνος Κηποτεχνης
 kt@topiodomi.gr 





↧

Οφέλη από την προσθήκη σκιάς σε παιδικές χαρές

March 19, 2020, 4:46 am
$
0
0

Οφέλη από την προσθήκη σκιάς σε παιδικές χαρές

Εικόνα 1. Φώτο Μ. Καπάνταης
Μ.Καπάνταης
ΔασολόγοςΠεριβαλλοντολόγος                           
 τ. Δ/ντης Πρασίνου







      
            Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης μελέτης, το NPPS (Εθνικό Πρόγραμμα για την Ασφάλεια στην παιδική χαρά) αξιολόγησε την προστασία από τον ήλιο στις παιδικές χαρές σε όλη τη χώρα (ΗΠΑ). Μόνο το 3% των παιδικών χαρών που αξιολογήθηκαν είχαν πλήρη προστασία, από τις πιο καυτές ώρες της ημέρας, από τις 10 π.μ. έως τις 2 μ.μ. Τριάντα (30) % των χώρων είχαν μερική σκιά, αλλά αυτό άφησε ένα ανησυχητικό ποσοστό 67% των δημόσιων παιδικών χαρών που επισκέφθηκαν για αξιολόγηση, να εκτίθενται πλήρως κατά τις ώρες αιχμής του ήλιου. 
       Εάν αυτή η μελέτη απεικονίζει τις δημόσιες παιδικές χαρές του έθνους (ΗΠΑ) και τη χρήση σκιάς τους, είναι τώρα ο χρόνος που πρέπει να δημιουργηθεί υποδομή για τη σκιά στις παιδικές χαρές που τα παιδιά  παίζουν στους χώρους αυτούς.Στη χώρα μας δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη προστασίας των παιδιών, αν αναλογιστούμε τη γεωγραφική μας θέση μας καθώς τις αρνητικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Υψηλές θερμοκρασίες, ιδιαίτερα την περίοδο του καλοκαιριού και μακράς διάρκειας.
       Σε όλα τα όργανα που συνθέτουν μία παιδικά χαρά όπως οι κούνιες, τα ανεξάρτητα πολυόργανα, και γενικά όλες οι  δομές του παιχνιδιού, αλλά και ο εξοπλισμός οι πίνακες ή τα παγκάκια, υπάρχουν πολλά οφέλη για  την ενσωμάτωση της σκιάς στα διάφορα μέρη του περιβάλλοντος του παιχνιδιού.
       Το NPPS (Εθνικό Πρόγραμμα για την ασφάλεια παιδική χαρά) διέπει την ασφάλεια  στην παιδική χαρά, βοηθώντας το κοινό να δημιουργήσει ασφαλή και αναπτυξιακά κατάλληλα περιβάλλοντα παιχνιδιού για τα παιδιά.

Σημαντικοί  λόγοι για να προσθέσετε σκιά στις παιδικές χαρές

1. Τα παιδιά μπορούν να παίξουν περισσότερο χωρίς υπερθέρμανση.
     Η θερμότητα και η φωτεινότητα από τον ήλιο μπορεί να είναι ένα βάρος μετά από λίγο διάστημα παιχνιδιού, και τα παιδιά να θέλουν να επιστρέψουν σε εσωτερικούς χώρους για ανακούφιση. Με τη σκίαση ο χώρος της παιδικής χαράς, είναι σε θέση να δημιουργήσει τις συνθήκες στα παιδιά να παίξουν περισσότερο, επιτρέποντάς τους να παραμένουν ενεργά και έτσι να έχουν περισσότερο χρόνο διασκέδασης. Οι δομές της σκιάς κρατούν χαρακτηριστικά τα διαστήματα 20 βαθμούς πιο δροσερά,μέσα σε αυτό το χώρο, που περιλαμβάνει τις επιφάνειες παιχνιδιούγια να παίξουν  τα παιδιά.
Εικόνα 2. Φώτο Μ. Καπάνταης

2.  Η σκιά διατηρεί τον εξοπλισμό των οργάνων πιο δροσερό στην αφή.
       Μια επίσκεψη σε μια παιδική χαρά είναι ένας άριστος τρόπος για τα παιδιά να ασκηθούν  και να απολαύσουν τον καθαρό αέρα, αλλά η έκθεση στον ήλιο μπορεί  οι δομές παιχνιδιού για γίνουν καυτές καθώς η ημέρα προχωρεί. Καθώς η θερμοκρασία του εξοπλισμού αυξάνεται, τα παιδιά κινδυνεύουν να κάψουν τα χέρια τους και οποιαδήποτε άλλα μέρη του σώματος ή περιοχές που εκτίθενται.

      Πολλοί τραυματισμοί προέρχονται στις παιδικές χαρές, από τα παιδιά που αγγίζουν τις υπερθερμασμένες επιφάνειες των δομών των οργάνων των παιδικών χαρών που εκτίθενται στον ήλιο για πάρα πολύ χρόνο.  
       Η Σκίαση στη περιοχή του παιχνιδιού θα βοηθήσει στην πρόληψη για να μην πάθουν εγκαύματα τα παιδιά. Τα εγκαύματα στις παιδικές χαρές μπορούν να συμβούν επίσης και κατά τη διάρκεια του χειμώνα εάν η παιδική χαρά εκτίθεται στον ήλιο αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακριβώς επειδή η θερμοκρασία του αέρα είναι πιο δροσερή, αυτό δεν σημαίνει ότι ο εξοπλισμός παίρνει οποιοδήποτε χαμηλή θερμοκρασία επικρατεί στον περιβάλλοντα χώρο.

3. Η σκίαση αυξάνει  τη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού και των οργάνων των παιδικών χαρών.
      Εκτός από το δροσισμό του χώρου της παιδικής χαράς, η σκιά θα αυξήσει πραγματικά τη ζωή του εξοπλισμού και των οργάνων παιδικών χαρών. Αυτό πραγματοποιείται με την προστασία τους από το ξεθώριασμα και τις ρωγμές που προκύπτουν από την έκθεση στον ήλιο με την πάροδο του χρόνου στα υλικά μέρη του οργάνου. Όταν π.χ. το πλαστικό υπερθερμαίνεται, το υλικό υποβάλλεται ενδεχομένως σε  στρέβλωση και  ράγισμα, που δημιουργεί κίνδυνο για τα παιδιά στο παιχνίδι.

4. Προστατεύστε τα παιδιά από τις επιβλαβείς UV ακτίνες.
       Οι φουσκάλες από το  ηλιακό έγκαυμα θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο ενός παιδιού να πάθει  καρκίνο του δέρματος αργότερα στη ζωή του, σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα. Με την προσθήκη αντί uv-προστατευτική σκιάστρου η φυτεύσεων δέντρων  στην παιδική χαρά, τα παιδιά μπορούν να διασκεδάσουν και να παραμείνουν ενεργά έξω, ενώ προστατεύονται από τις επιβλαβείς ακτίνες UV. Το υλικό που κυκλοφορεί στο εμπόριο για σκιά παιδικών χαρών, παρέχει πραγματικά περισσότερη προστασία SPF από τα καπέλα των παιδιών  .
    Τι είναι το αντηλιακό SPF, ή Sun Protection Factor, είναι ένα μέτρο για το πόσο καλά μια αντηλιακή προστασία  θα προστατεύσει το δέρμα από τις ακτίνες UVB, το είδος της ακτινοβολίας που προκαλεί ηλιακό έγκαυμα, βλάβες του δέρματος, και μπορεί να συμβάλουν  στον καρκίνο του δέρματος.Εάν το δέρμα σας κανονικά καεί μετά από 10 λεπτά στον ήλιο, εφαρμόζοντας ένα αντηλιακό SPF 15 θα σας επιτρέψει να μείνετε στον ήλιο χωρίς κάψιμο για περίπου 150 λεπτά (ένας παράγοντας 15 φορές περισσότερο). 
       Αυτή είναι μια πρόχειρη εκτίμηση που εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος, την ένταση του ηλιακού φωτός και την ποσότητα των αντηλιακών που χρησιμοποιούνται. SPF είναι στην πραγματικότητα ένα μέτρο της προστασίας από το ποσό της έκθεσης UVB και δεν προορίζεται να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε τη διάρκεια της έκθεσης.
Εικόνα 3 Παιδική Χαρα Ζαππείου (Φωτο Κ.Τατσης )


Τρόποι για να προσθέσετε σκιά παιδική χαρά
     Η  Προστασία του υπαίθριου περιβάλλοντος  παιχνιδιού από τον ήλιο, πραγματοποιείται  με την ενσωμάτωση των δομών σκιάς σε οποιαδήποτε μέρος των ενεργών ζωνών χρήσης.

  • Κάλυψη μέρους η ολόκληρης της δομής παιχνιδιού

Καλύψτε μέρος της δομής παιχνιδιού σας με τις σκιά από τεντόπανα  ή  όλη την περιοχή παιδικών χαρών με μια σκιά σε μια τετραγωνική, ορθογώνια, ή εξάγωνη μορφή. Η σκιά από τεντόπανα  προσθέτει  και μια μοντέρνα εμφάνιση.
Δεν υπάρχει καμία έλλειψη των επιλογών για αυτού του είδους σκίαση στο εμπόριο.Οι μορφές, τα μεγέθη, αυτών των σκιάστρων,για την προσθήκη της σκιάς παιδικών χαρών τελικά εξαρτώνται από τον προϋπολογισμό που έχουμε κάνει.

  • Δέντρα σκιάς  στην παιδική χαρά 
Η ενδεδειγμένη  και οικονομικότερη λύση αφού δημιουργεί ένα πραγματικά φυσικό περιβάλλον για τα παιδιά μας

    Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι γιατροί έχουν αρχίσει  να τονίζουν έντονα, την ανάγκη τα παιδιά να βγουν έξω και να παίξουν. Συχνά, η κινητήρια δύναμη αυτού του γεγονότος είναι η πρόληψη της παχυσαρκίας, αλλά τα παιδιά επωφελούνται επίσης ψυχολογικά από το χρόνο που δαπανάται σε εξωτερικούς χώρους.


Το πρόβλημα με τις καλές προθέσεις
        Υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα με αυτόν τον στόχο. Ο αυξημένος χρόνος που δαπανάται σε εξωτερικούς χώρους (ιδιαίτερα στη χώρα μας) σημαίνει αύξηση της έκθεσης στον ήλιο, και η αυξημένη έκθεση στον ήλιο ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, το 90% όλων των μελανωμάτων μπορεί να προκληθεί από την έκθεση σε υπεριώδες φως. (Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, 2002 ΗΠΑ). 
    Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να παρέχεται στα παιδιά πρόσβαση στις υπαίθριες παιδικές χαρές, αλλά εκείνες οι παιδικές χαρές πρέπει να  έχουν σκίαση.
Εικόνα 4 Παιδική Χαρα Ζαππείου (Φωτο Κ.Τατσης 


Η χρήση των Δέντρων για σκίαση είναι η προφανής απάντηση

     Τα δέντρα για σκίαση είναι η εύκολη απάντηση, και λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσθετα οφέλη που παρέχουν - όπως ο δροσισμός της περιοχής και η μείωση του ποσού των αιωρούμενων σωματιδίων στον αέρα - και  είναι δύσκολο να οραματιστεί κανείς τίποτε άλλο που είναι τόσο κατάλληλο για αυτό το στόχο.             Εντούτοις, η σκίαση μιας παιδικής χαράς δεν είναι τόσο απλή υπόθεση, πρέπει προσεκτικά να επιλέξετε και να τοποθετήσετε τα δέντρα για να μεγιστοποιήσετε το ποσό της  παρεχόμενης σκιάς, και να ελαχιστοποιήσετε τη δυνατότητα για την αποτυχία, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της δαπάνης εργασίας και προμήθειας ακατάλληλων ειδών δέντρων.


Αρχές φύτευσης 
  •  Έλεγχος προσανατολισμού της θέσης της παιδικής χαράς

    Οι ακτίνες του ήλιου,αν π.χ. πλησιάζουν από το νότο (ελέγξτε την πορεία του ήλιου , για να ανακαλύψετε ακριβώς όπου ο ήλιος είναι σχετικός με τη θέση σας),ο ήλιος λοιπόν κινείται γενικά στην διαδρομή  ανατολής-δύσης κατά μήκος του ουρανού, αλλά "το μονοπάτι"βρίσκεται να αντισταθμίζεται στην περίπτωση μας προς τα νότια. Το καλοκαίρι, το τόξο της διαδρομής αυτής εμφανίζεται ψηλότερα στον ουρανό, ενώ το χειμώνα, το τόξο παραμένει πιο κοντά στο νότιο ορίζοντα. 
      Χρησιμοποιήστε αυτές τις πληροφορίες προς όφελός σας. Με την τοποθέτηση μιας ομάδας δέντρων κατά μήκος της νοτιοδυτικής πλευράς της παιδικής χαράς, αυτά θα εμποδίσουν τις απογευματινές ακτίνες του ήλιου. Ενώ τα δέντρα αν φυτευτούν στη βορειοανατολική πλευρά θα παράσχουν βεβαίως τα πολυάριθμα υλικά και άυλα οφέλη, αλλά δεν θα παράσχουν όμως πάρα πολλή σκιά για την παιδική χαρά.
  • Επιλογή τοπικής προέλευσης για τα είδη δέντρων

    Η επιλογή τοπικής προέλευσης στα είδη δέντρων, γίνεται επειδή αυτά προσαρμόζονται πιο εύκολα στο συγκεκριμένο περιβάλλον και δεν απαιτούν συνήθως περισσότερο νερό, θρέψη και δεν βλάπτουν το βιότοπο.Τα εγγενή είδη είναι η προτιμημένη επιλογή για τις φύτεύσεις δέντρων που θα μας δώσουν σκιά. Εάν τα εγγενή δέντρα δεν είναι διαθέσιμα ή επιθυμητά, επιλέξτε τα μη εγγενή δέντρα και  ειδικά εκείνα που έχουν μια χαμηλή δυνατότητα για εξάπλωση.
  • Πότισμα

      Αποφύγετε τη φύτευση των ειδών που έχουν  σημαντικές απαιτήσεις νερού. Αντ'αυτού, επιλέξτε τα είδη τα οποία έχουν αναπτυχθεί για να ανεχθούν τις περιόδους ξηρασίας. Πρέπει να γνωρίζετε ότι ορισμένα είδη γίνονται από την "ξηρασία φυλλοβόλα,"πράγμα που σημαίνει ότι ρίχνουν τα φύλλα τους σε απάντηση στη ξηρασία. Αποφύγετε αυτά τα δέντρα, δεδομένου ότι θα χάσουν συχνά τα φύλλα τους και όταν χρειάζεστε τη σκιά πιο πολύ. Ιδιαίτερα με την κλιματική αλλαγή που έχουμε καύσωνες μεγαλύτερης διάρκειας και πιο συχνά.

  • Αλλαγή των εποχών

Ένα από τα οφέλη που παρέχουν τα δέντρα,η σκιά, με την προσεκτική επιλογή, μπορείτε να σχεδιάσετε «μια έννοια σκιάς» που αλλάζει με τις εποχές. Παραδείγματος χάριν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα φυλλοβόλα δέντρα στις θέσεις που θα ωφελούνταν από τη χειμερινή ηλιοφάνεια, όμως χρησιμοποιήστε τα αειθαλή είδη, στις θέσεις στις  οποίες η σκιά είναι πάντα επιθυμητή. Επιπλέον, λόγω της αισθητικής αξίας και μόνο, είναι πάντα μια καλή ιδέα να ενσωματωθούν μερικά δέντρα που επιδεικνύουν τις άριστες αλλαγές χρώματος από την φυλλόπτωση.

Εικόνα 5 Φυλλοβόλα σε ηλιόλουστη ήμερα τον χειμώνα στη Παιδική Χαρά Ζαππείου (Φωτο Κ.Τατσης) 

  • Θέματα βιοποικιλότητας

   Είναι σημαντικό να εξεταστεί με τα τοπικά κριτήρια η επίδραση που θα έχουν τα νέα δέντρα στην περιοχή της παιδικής χαράς. Ενώ για μερικά ζώα μπορούν να είναι ευπρόσδεκτες προσθήκες των δέντρων στην παιδική χαρά, σε άλλα τείνουν να τους χαλάσουν το μέρος διαβίωσης-ενδιαίτημα. Παραδείγματος χάριν, είναι πιθανό ορισμένα είδη δέντρων να προσελκύσουν πανίδα και ιδιαίτερα για τις πόλεις μας πτηνοπανίδα, για τροφή από τους παραγομένους καρπούς τους η από τη δημιουργία καταφυγίου, ενώ άλλα είδη μπορούν να είναι πάρα πολύ δημοφιλή για τα έντομα. 
      Τα έντομα είναι ένα σημαντικό μέρος του χερσαίου οικοσυστήματος, και τα παιδιά πρέπει να μάθουν για την αξία τους, οι παιδικές χαρές είναι η ιδανική θέση για να τους διδάξουν αυτά τα μαθήματα βλέποντας τα πουλιά και ακούγοντας τους ήχους τους, τα έντομα με τους χρωματισμούς τους όταν έχουν τη μορφή πεταλούδας. Ακόμη και τον ήχο των εντόμων το καλοκαίρι από τα τζιτζίκια. 

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η μελέτη κατασκευής της παιδικής χαράς πρέπει να συμπεριλαμβάνει και μελέτη πρασίνου (φυτοτεχνική, άρδευσης, προγράμματος ετήσιων εργασιών) ούτως ώστε να δέντρα να αναπτυχθούν και να προστατευτούν για να αποδώσουν τάχιστα τα οφέλη σκίασης.


ΠΗΓΕΣ
Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη:


Ανάλογα άρθρα :

Παιδικές χαρές για ηλικιωμένους ενήλικες Ενισχύει τη δραστηριότητα τους και, Μειώνει τη μοναξιά

Παιδικες χαρές υπό διωγμό


↧
Viewing all 577 articles
Browse latest View live
Search
<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>